زلزله در بازار کار ایران/ پیامدهای خروج کارگران افغان

تأثیر حضور گسترده مهاجران افغان در صنایع خاص

چندین صنعت از جمله ساختمان‌سازی، دامداری، مرغداری، و صنایع سنگ‌بری و گلخانه‌ها به صورت انحصاری تحت تأثیر حضور کارگران افغان قرار گرفته‌اند. این روند منجر به کاهش حضور نیروی کار ایرانی در این مشاغل شده و بازار کار داخلی را به چالش کشیده است. از سوی دیگر، بعضی اتباع افغان خود به کارفرما تبدیل شده و بازار کار را کاملاً در اختیار گرفته‌اند.

مشکلات اقتصادی و پیامدهای اجتماعی

بهره‌مندی مهاجران از یارانه‌های عمومی کشور بدون مشارکت در تأمین منابع، فشار مضاعفی بر اقتصاد ملی وارد کرده است. علاوه بر این، حضور مهاجران بدون ضابطه در بسیاری از مناطق، تبعات امنیتی، اجتماعی، و فرهنگی نیز به دنبال داشته است.

دستمزد و شرایط کاری مهاجران

یکی از تناقض‌های بازار کار ایران، دستمزد بالاتر کارگران افغان در بعضی مشاغل نسبت به نیروی کار ایرانی است، در حالی که از مزایای بیمه و مالیات معاف هستند. این وضعیت نابرابری‌هایی را در بازار کار ایجاد کرده است.

اقدامات دولت برای ساماندهی مهاجران

برای رفع این چالش‌ها، دولت اقدام به تدوین سیاست‌هایی برای ساماندهی اتباع بیگانه کرده است. این سیاست‌ها شامل تعیین دقیق ضوابط اشتغال، محدود کردن بهره‌مندی مهاجران از منابع عمومی، و اولویت دادن به نیروی کار داخلی در مشاغل حساس است.

جدول مقایسه مشارکت نیروی کار ایرانی و افغان در برخی صنایع

راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت اشتغال

دولت می‌تواند با ارائه مشوق‌هایی همچون کاهش سهم بیمه کارفرمایان، آموزش مهارت‌های تخصصی، و بهبود شرایط کاری، زمینه بازگشت تدریجی نیروهای ایرانی به مشاغلی که از سال‌ها پیش تحت تأثیر حضور مهاجران قرار گرفته‌اند را فراهم کند.

تحلیل نهایی

ساماندهی حضور مهاجران نه به معنای حذف کامل آنان، بلکه به معنای تنظیم شرایط کاری مطابق با نیازهای واقعی اقتصاد کشور است. این فرآیند نیازمند برنامه‌های جامع و واقع‌گرایانه است تا تعادل بازار اشتغال حفظ شود و نرخ بیکاری کاهش یابد. در صورت اجرای صحیح این راهکارها، نه‌تنها به اقتصاد کشور کمک خواهد شد، بلکه منافع ملی نیز به خوبی تأمین خواهد شد.