آیا اخراج کارگر شفاهی بدون دلیل قانونی است؟
اقتصاد ایرانی: کارگران با قرارداد شفاهی در ایران با خطر اخراج غیرموجه و نبود امنیت شغلی روبهرو هستند، اما قانون کار امکان بازگشت به کار و دریافت مطالبات قانونی را فراهم کرده است؛ آگاهی از حقوق قانونی، شرط اصلی بهرهمندی از این حمایتهاست.

کارگرانی که با قراردادهای شفاهی در بازار کار ایران فعالیت میکنند، با چالشهای مختلفی مانند نبود *امنیت شغلی*، اخراج بدون اطلاع قبلی، محرومیت از *مزایای قانونی* و بیمه مواجهاند. این وضعیت اغلب کارگران را در شرایط دشواری قرار داده و گاهی آنها را وادار به پذیرش شرایط کاری غیرقانونی میکند.
قانون کار چگونه از کارگران اخراجشده حمایت میکند؟
بر اساس *قانون کار ایران*، اگر کارگری با قرارداد شفاهی در یک شغل دائمی مشغول به کار باشد و به صورت غیرموجه اخراج شود، این حق را دارد که ظرف مدت ۳۰ روز پس از تاریخ اخراج، از طریق *سامانه جامع روابط کار*، درخواست بازگشت به کار خود را ثبت کند. در صورتی که مراجع حل اختلاف کار، اخراج را غیرقانونی تشخیص دهند، حکم به بازگشت کارگر به محل کار و همچنین پرداخت دستمزد معوقه و حق بیمه دوران بیکاری کارگر صادر میشود.
حقوق معوقه را بدون محدودیت زمانی مطالبه کنید
یکی از نکات قابلتوجه در قانون کار این است که *کارگران* میتوانند در هر لحظه، حتی در دوران اشتغال، نسبت به دریافت مطالبات معوقه خود اقدام کنند. این مطالبات شامل دستمزد، حق سنوات، پاداش و سایر مزایای قانونی است. این حکم، نشاندهنده تعهد قانونگذار بر حمایت از حقوق کارگران حتی بدون وجود قرارداد کتبی است.
آگاهی از حقوق قانونی؛ ابزاری مهم برای کارگران
کارشناسان حوزه کار تأکید دارند که *آگاهی کارگران* از چگونگی پیگیری مسائل حقوقی و زمانبندی ارائه دادخواست، در کنار ارائه مدارک اشتغال، نقش اساسی در احقاق حقوق آنها دارد. علاوه بر این، دسترسی به سیستمهای آنلاین نظیر سامانه جامع روابط کار و دریافت مشاورههای حقوقی میتواند فرآیند رسیدن به حقوق قانونی را تسهیل کند.
حمایت قانونی چه تأثیری بر بازار کار دارد؟
به باور فعالان کارگری، *حمایت از حقوق کارگران* با قراردادهای شفاهی، نه تنها منجر به بهبود معیشت آنان میشود، بلکه کاهش تنشهای کارگری و کارفرمایی را نیز به دنبال دارد. این امر میتواند ثبات محیط کار، افزایش بهرهوری بنگاههای اقتصادی و کاهش مشکلات اجتماعی مرتبط با اخراجهای غیرموجه را به همراه داشته باشد.