خرید خانه 9 متری با وام یک میلیاردی/ 15 سال پس‌انداز حقوق کارمند ایرانی!
اقتصاد ایرانی: وام یک میلیاردی خرید مسکن در تهران تنها کفاف خرید ۹ متر خانه را می‌دهد؛ کارشناسان معتقدند بحران در بازار مسکن ناشی از کاهش تولید و سرمایه‌گذاری، رشد غیرمنطقی قیمت‌ها و نگاه سرمایه‌گذاری به این بازار است.
بررسی وضعیت بازار مسکن در ایران نشان می‌دهد که این حوزه با بحران‌های متعددی مواجه شده است. مهم‌ترین چالش‌ها شامل کاهش ساخت‌وساز، نگاه سرمایه‌ای به بازار مسکن، افزایش قیمت‌های غیرواقعی و افت قدرت خرید مردم است. در ادامه به جزئیات این موضوع می‌پردازیم.
کاهش ساخت‌وساز و افت صدور پروانه‌های ساختمانی
حسام عقبایی، کارشناس بازار مسکن، معتقد است که کاهش سرمایه‌گذاری در بخش مسکن باعث کاهش ساخت‌وساز و افت صدور پروانه‌های ساختمانی شده است. به گفته وی، فروش مصالح ساختمانی مانند آهن، میلگرد و سیمان نیز به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این کاهش می‌تواند توازن بین عرضه و تقاضا را مختل کند و فشار بر بازار را افزایش دهد.
حباب قیمتی نتیجه نگاه سرمایه‌ای به بازار مسکن
یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها، ورود افراد سودجو به حوزه ساخت و ساز است. به گفته عقبایی، عمده فعالان این بخش، افرادی بدون تجربه و تخصص لازم هستند که با هدف کسب سودهای نامتعارف وارد ساخت‌وساز شده‌اند. این نگاه باعث کاهش کیفیت ساخت و رشد حباب قیمتی شده است.
نقش نرخ سود بانکی در کاهش توان خرید مسکن
عقبایی با اشاره به نرخ سود بانکی ۱۸ تا ۲۵ درصد خاطرنشان کرد که این نرخ‌ها عملاً تأثیری در خانه‌دار شدن مردم ندارد. وی تاکید کرد که سود بالای بانکی، سرمایه‌گذاران را تشویق به نگهداری پول در بانک‌ها به‌جای ورود به حوزه تولید مسکن می‌کند.
آمار نگران‌کننده تولید و نیاز مسکن در کشور
این کارشناس بیان کرد که با وجود نیاز سالانه به ۸۰۰ هزار تا یک میلیون واحد مسکونی، تولید مسکن در کشور تنها به حدود ۲۳۰ تا ۳۰۰ هزار واحد رسیده است. این فاصله نشان‌دهنده کمبود عظیم در تأمین مسکن مناسب است.
فاکتور مقدار تخمینی| نیاز سالانه به مسکن | ۸۰۰ هزار تا یک میلیون واحد |
| تولید سالانه مسکن | ۲۳۰ تا ۳۰۰ هزار واحد |
| فاصله بین عرضه و تقاضا | بیش از ۵۰۰ هزار واحد |
وام بانکی و ناکامی در تأمین نیاز مردم
حسام عقبایی تاکید کرد که در تهران با متوسط قیمت مسکن بیش از ۱۰۰ میلیون تومان به ازای هر متر، وام‌های ۷۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان تنها امکان خرید ۹ متر آپارتمان را فراهم می‌کنند. وی افزود که این میزان از وام عملاً نیاز واقعی مردم را پوشش نمی‌دهد.
مشکلات ساختاری بازار مسکن
بازار مسکن در ایران به دلایل زیر دچار وضعیت بیمارگونه شده است:
کاهش قدرت خرید مردم
رکود عمیق
افزایش نگاه سرمایه‌ای به مسکن
طولانی شدن زمان مالکیت برای دهک‌های متوسط و ضعیف
راهکارهای پیشنهادی برای اصلاح بازار مسکن
به گفته عقبایی، اصلاح بازار مسکن نیازمند اقدامات زیر است:
تزریق زمین به بخش مسکن
ارائه تسهیلات بانکی موثر
تقویت مدیریت و نظارت بر بازار
محدود کردن نفوذ سوداگران
تحلیل قدرت خرید کارمندان ایرانی
برای خرید یک آپارتمان ۷۰ متری در تهران، یک کارمند با حقوق ماهانه ۳۰ میلیون تومان باید بیش از ۱۵ سال حقوق خود را پس‌انداز کند. این محاسبه نشان‌دهنده شکاف بزرگ بین درآمد خانوارها و قیمت مسکن است.
راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای رفع مشکلات
عقبایی پیشنهاد می‌دهد که دولت با حمایت از انبوه‌سازان و کاهش هزینه ساخت، زمینه تولید مسکن مصرفی را فراهم کند. همچنین، نباید اجازه داده شود که نگاه سرمایه‌ای بازار مسکن را به دام سودهای غیرواقعی بیندازد.
وضعیت کنونی بازار مسکن در ایران نتیجه عواملی چون نگاه سرمایه‌ای، نرخ سود بانکی بالا و مدیریت ناکارآمد است. برای اصلاح این بازار، باید اقدامات مؤثر در جهت کاهش قیمت‌ها و تسهیل دسترسی مردم به خانه مناسب انجام گیرد. تنها با شفاف‌سازی واقعیت‌ها و اجرای سیاست‌های عادلانه می‌توان شرایط این بازار را بهبود بخشید.
