کارگران در محاصره دود؛ دولت فقط ادارات خودش را نجات داد!
اقتصادایرانی: دولت با اجرای تصمیماتی فوری برای کاهش آلودگی هوا مانند دورکاری کارمندان دولتی و آنلاین شدن مدارس، تدابیری اندیشیده است، اما همچنان کارگران و کارمندان بخش خصوصی در معرض خطرات آلودگی بدون حمایت باقی ماندهاند.
در دو هفته گذشته، استانهای مختلف ایران برای کاهش تأثیرات منفی آلودگی هوا و مدیریت رفت و آمد خودروها در ساعات اداری، اقداماتی مانند دورکاری کارمندان دولت، آنلاین شدن مدارس و دانشگاهها و اجرای طرحهای محدوده زوج و فرد خودروها را اجرا کردهاند. با وجود این تدابیر، وضعیت کارگران و کارمندان بخش خصوصی همچنان نامشخص باقی مانده است؛ از کارگران ساختمانی و واحدهای صنعتی و تولیدی تا پیکهای موتوری و کارمندان شرکتهای خصوصی، همه باید هر روز به صورت حضوری کار کنند.
حمید حاج اسماعیلی، کارشناس و فعال در حوزه کار و کارگری، با بررسی این وضعیت اظهار کرد: «تصمیمهایی که دولت به صورت آنی و بدون برنامهریزی قبلی میگیرد، نشاندهنده عدم وجود طرحی بلندمدت برای مقابله با آلودگی هوا است. این مشکل فقط محدود به آلودگی هوا نیست؛ در مواردی مانند ناترازی انرژی و کمبود آب نیز همین بیبرنامگی دیده میشود. دولت باید برای بحرانهای احتمالی از پیش برنامهریزی و طراحی داشته باشد تا مجبور نشود در لحظات آخر تصمیمگیری کند. اینکه ناگهان در یک بعدازظهر اعلام شود فردا کارمندان دور کار باشند یا مدارس آنلاین برگزار شوند، نمایانگر نبود برنامهریزی جامع است.»
بلاتکلیفی بخش خصوصی در تصمیمات دولت
او افزود: «مسئله مهمتر این است که دولت چگونه میخواهد برای شاغلین کشور تصمیمگیری کند و یا حمایتهای لازم را به گونهای برنامهریزی کند که همه شاغلین به طور عادلانه تحت تأثیر تعطیلات قرار بگیرند. وقتی دولت چنین تصمیمگیریهایی انجام میدهد، مشخص نیست که آیا این تعطیلات و دورکاریها فقط شامل ادارات دولتی و نهادهای خاص میشود یا بخش خصوصی را نیز در بر میگیرد. اگر مسئله آلودگی و معضلات انرژی مطرح باشد، دولت باید بداند که این مشکلات هم بخش خصوصی و هم دولتی را تحت تأثیر قرار میدهد. بنابراین، اگر تصمیمات یکپارچه نباشند، کارآمدی آن ناقص خواهد بود و نتایج منفی آن هم بخش خصوصی و هم دولتی را درگیر میکند.»
نیروی کار خصوصی؛ بیشترین آسیب در هوای آلوده
این کارشناس حوزه کار و کارگری ادامه داد: «وقتی دولت تعطیلات اعلام میکند، باید همزمان مشخص کند که چه حمایتی از بخش خصوصی خواهد داشت. تعطیلی کسبوکارها چه پیامدی برای کارفرمایان دارد و چگونه قرار است ضرر و زیانهای بخش خصوصی جبران شوند؟ اگر دولت میخواهد همه شاغلین کشور به طور یکپارچه تحت تأثیر تصمیمهایش باشند، باید مشخص اعلام کند که برای بخش خصوصی چه برنامهای دارد. اما این انتقادات بارها مطرح شده و در نهایت هیچ اقدامی خاصی صورت نگرفته است.
نیروی کار از کارگر تا کارمند در بلاتکلیفی به سر میبرد. در شرایطی که دولت حمایتی ارائه نمیدهد، کارفرمایان نیز همچنان نیروی کار را ملزم به حضور در محل کار میکنند. این افراد برای تأمین معیشت ناچار به ادامه فعالیت هستند و اگر به علت آلودگی هوا دچار آسیب جسمانی شوند، به شدت زیان میبینند. بسیاری از کارگران و کارمندان بخش خصوصی به فعالیتهای فیزیکی مشغول هستند و در نتیجه بهطور مستقیم در معرض آلودگی قرار دارند. این موضوع از سوی دولت مورد توجه قرار نگرفته و سلامت نیروی کار به خطر افتادهاست. دولت در قبال این شرایط مسئولیت دارد.
نزدیک به دو دهه است که موضوع دولت الکترونیک مطرح میشود، اما اکنون میبینیم که فعالیتهای آن به چند سامانه محدود شدهاست. دولت الکترونیکی که میتوانست در شرایط ویژه مانند روزهای آلوده به کمک بیاید، فعلاً به ابزارهای ساده و دسترسی آسان تقلیل یافته است. به نظر حاج اسماعیلی، هر آسیبی که فعالان بخش خصوصی در شرایط فعلی میبینند، نتیجه بیبرنامگی و عدم شفافیت تصمیمگیریهای کلان دولت است.»
