«حقابه» نمی رسد آتش به جان هور می افتد

اقتصادایرانی: آتش‌سوزی‌های گسترده در تالاب مرزی هورالعظیم، هوای خوزستان را به دود و ذرات معلق آلوده کرده و موجی از نگرانی را درباره حقابه از دست رفته این منطقه به همراه داشته است.

گزارش را در ادامه بخوانید:

آتش سوزی های گسترده در این تالاب مرزی میان ایران و عراق، موجی از دود و ذرات معلق را روانه آسمان شهرهای غرب خوزستان کرده است؛ از دشت آزادگان و سوسنگرد گرفته تا هویزه، بستان و حتی کلان شهر اهواز. ماجرا از آنجا آغاز شد که آتش سوزی های مکرر در بخش عراقی تالاب، باعث شکل گیری کارزاری مدنی از بیستم تیرماه شد. در این کارزار، مردم و فعالان محیط زیستی با امضای بیانیه ای خطاب به رئیس جمهوری و مقامات ارشد کشور، خواهان اقدامی فوری برای مهار آلودگی های ناشی از سوختن تالاب شدند. در این بیانیه، شهروندان نسبت به وضعیت بحرانی آلودگی هوا هشدار داده و خواستار تشکیل کارگروهی ویژه با اختیارات کامل برای بررسی ریشه های این بحران و شناسایی و حل مسائلی که در شعله ور شدن این تالاب نقش دارند، شدند.

محمدجواد اشرفی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در حاشیه بازدید از وضعیت بحرانی منطقه در نقطه صفر مرزی به خبرنگاران گفت:«شاخص آلودگی هوا در دشت آزادگان، هویزه و اهواز به سطح خطرناک رسیده است. کاهش افق دید به کمتر از 50 متر، نشان از شدت بحران دارد.»او تاکید کرد که علت اصلی بحران، عدم رهاسازی آب از سوی عراق و خشک شدن کامل بخش عراقی تالاب است که به خودسوزی های گسترده انجامیده است. اشرفی با اشاره به تلاش های دیپلماتیک جاری با عراق و ترکیه برای تامین حقابه تالاب، هشدار داد که ادامه خشکسالی می تواند آتش سوزی را به بخش ایرانی هور نیز گسترش دهد. وی همچنین از وزارت بهداشت خواست تا به تجهیز مراکز درمانی در مناطق آسیب پذیر سرعت ببخشد.

در پی تداوم آتش سوزی های گسترده در تالاب مرزی هورالعظیم، دکتر «غلامرضا گودرزی» عضو انجمن علمی هوای پاک ایران و استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گفت وگو با روزنامه ایران نسبت به پیامدهای بهداشتی و زیست محیطی این بحران هشدار داد.وی با اشاره به شدت آلودگی ناشی از سوختن بخش عراقی تالاب گفت:«آلودگی های ناشی از این آتش سوزی ها می تواند به افزایش قابل توجه بیماری های تنفسی و قلبی -عروقی، بویژه در شهرهای پایین دست از جمله اهواز منجر شود.»

دکتر گودرزی با اشاره به داده های جهانی، روند فزاینده آتش سوزی در تالاب ها و جنگل ها از دهه 2000 میلادی را ناشی از تشدید تغییرات اقلیمی و افزایش گازهای گلخانه ای عنوان کرد و گفت:«گرمایش جهانی، توسعه بی رویه صنعتی و بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی، نقش اصلی در شکل گیری این بحران ها دارند.»

به گفته این متخصص بهداشت محیط، یکی از اصلی ترین پیامدهای بهداشتی آتش سوزی تالاب ها، انتشار گسترده دود حاوی ذرات معلق ریز (PM2.5)، مونوکسید کربن و ترکیبات آلی خطرناک است.وی تاکید کرد:«در اقلیم خوزستان که به طور طبیعی در معرض گرد و غبار محلی و فرامرزی قرار دارد، ترکیب این دو نوع آلاینده، آلودگی هوا را دوچندان کرده و پیامدهای آن سلامت مردم، بویژه کودکان و سالمندان را به خطر می اندازد.»

وی افزود:«این ترکیبات موجب تشدید بیماری هایی چون آسم، برونشیت مزمن و دیگر بیماری های ریوی شده و همچنین خطر بروز حملات قلبی، افزایش فشار خون و بستری بیماران را بالا می برد.»

بر اساس الگوهای هواشناسی منطقه، جهت غالب باد در خوزستان از شمال غرب به جنوب شرق است. گودرزی در این خصوص گفت:«دود حاصل از آتش سوزی تالاب، به سرعت به سمت شهرهایی نظیر بستان، سوسنگرد، هویزه، حمیدیه و اهواز منتقل می شود. بنابراین بخش بزرگی از جمعیت استان، تحت تاثیر مستقیم این آلودگی قرار دارند.»

گودرزی در ادامه با اشاره به تجربه جهانی در مقابله با بحران های زیست محیطی مشابه، دو راهکار اصلی را پیشنهاد کرد:نخست، کاهش عامل بحران از طریق تامین حقابه تالاب. وی با اشاره به نقش سدسازی ها در کاهش جریان آب دجله و فرات، خواستار رایزنی دیپلماتیک ایران و عراق با ترکیه شد.به گفته او، آب باید از طریق نهر المنهاج از دجله به تالاب هورالعظیم هدایت شود و به صورت مدیریت شده در منطقه توزیع تا از خشکیدگی بیشتر جلوگیری شود. راهکار دوم، افزایش تاب آوری جامعه در برابر بحران است. وی توصیه کرد در زمان وقوع آتش سوزی و اوج آلودگی، فعالیت های بیرونی به حداقل برسد، بویژه برای سالمندان و کودکان که گروه های آسیب پذیرتری هستند. همچنین استفاده از ماسک های فیلتردار نظیر N95 و بهره گیری از دستگاه های تصفیه هوا در منازل، به عنوان راهکارهای محافظتی، ضروری عنوان شد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد:«بیماران قلبی، ریوی و کسانی که پیوند عضو انجام داده اند یا در انتظار آن هستند، باید مراقبت های ویژه دریافت کنند؛ چرا که در شرایط آلودگی شدید، وضعیت سلامت آنان به طور مستقیم در معرض خطر قرار دارد.»آن گونه که شواهد و آمارهای وزارت بهداشت نیز نشان می دهد، بیماری های تنفسی در مناطق درگیر با این بحران در حال افزایش است. حالا این مردم هستند که با نفس های تنگ، چشم انتظار اقدام مسئولان نشسته اند. چشم به دیپلماسی، سیاست گذاری و مدیریت زیست محیطی دوخته اند تا شاید آبی، هور را نجات دهد و نفسی، مردم را.