انتقال پایتخت/ همه چیز درباره طرح جایگزین که کلید خورد

بررسی طرح تمرکززدایی به‌عنوان جایگزین انتقال پایتخت

با توجه به هزینه‌های بالا و زمان طولانی مورد نیاز برای اجرای پروژه انتقال پایتخت که برآوردها آن را مستلزم صرف ۲۵ سال زمان و ۲۳ میلیارد دلار سرمایه می‌دانند، دولت چهاردهم رویکرد دیگری را برای کاهش فشار زیستی بر تهران و توزیع ثروت در سطح کشور به کار گرفته است.

تمرکززدایی، سیاست جدید دولت چهاردهم

در آغاز کار دولت پزشکیان در سال ۱۴۰۳، موضوع انتقال پایتخت مورد بحث قرار گرفت و مناطقی مانند سواحل مکران به‌عنوان گزینه‌های احتمالی مطرح شدند. اما با شعار تمرکززدایی و توانمندسازی استان‌ها، دولت و مجلس در حال حاضر طرح واگذاری اختیارات استانی را به صورت جدی‌تر مطرح کرده‌ و این راهبرد جدید را جایگزین برنامه انتقال پایتخت کرده‌اند.

حمایت مجلس از برنامه جدید تمرکززدایی

هفت روز پیش، مسعود پزشکیان در سفر به آذربایجان غربی بر لزوم توجه به ظرفیت‌های اقتصادی استان‌ها، واگذاری اختیارات به استانداران، و حمایت از تولیدکنندگان محلی تاکید کرد. همچنین محمدباقر قالیباف ، رئیس مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد: «چندین سال است که بر ضرورت تمرکززدایی در کشور تأکید کرده‌ و از این تصمیم دولت برای اجرای این طرح مطابق برنامه هفتم حمایت می‌کنم؛ البته این فرآیند باید در چارچوب قوانین مشخص و اصول ۱۲۷ قانون اساسی اجرا شود.»

تصویب اصول و ضوابط جدید مدیریتی

در جلسه شورای عالی اداری به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور، موضوع اصلاح نظام تصمیم‌گیری در شوراها و کمیته‌های کشور مورد بررسی قرار گرفت و اصول ساماندهی نهادهای شورایی تصویب شد. در این جلسه، محمدرضا عارف بر لزوم هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط برای اجرای راهبرد تمرکززدایی تأکید کرد.

شخصیت‌هامواضع و اقدامات

طرح‌های حمایتی در راستای تمرکززدایی

در راستای این رویکرد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طرح «پروژه عدالت منطقه‌ای» را با هدف ایجاد توازن در توسعه کشور برنامه‌ریزی کرده است. وزارت راه و شهرسازی نیز موظف به تهیه طرح جامع امکان‌سنجی انتقال پایتخت شده و بر نقش دانشگاه‌های مرتبط در اجرای این طرح تاکید دارد.

وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز بخشی از اختیارات خود را به مدیران کل استان‌ها واگذار کرده و تلاش دارد با کاهش بروکراسی، فرآیند تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را متناسب با شرایط بومی ارتقا دهد.

با توجه به محدودیت‌های زیستی تهران مانند کمبود آب، مشکلات ترافیکی، و آلودگی هوا، این طرح‌ها اهداف مهمی از جمله کاهش فشار جمعیتی بر پایتخت، افزایش ضریب امنیتی کشور، توسعه مناطق جنوبی، و رونق اقتصادی را دنبال می‌کنند. همزمان با تلاش برای توزیع بهینه ثروت در کشور، این اقدامات باعث افزایش اشتغال و استفاده از مزیت‌های نسبی مناطق مختلف خواهد شد.