ریزش قیمت در بازار مواد غذایی؛ لوبیا و برنج در مسیر ارزانی!
اقتصاد ایرانی: کاهش قیمت لوبیا چیتی و برنج پس از ماه‌ها گرانی؛ افزایش چشمگیر قیمت حبوبات در سال ۱۴۰۴ زندگی خانوارها را دشوار کرده بود، اما با شروع فصل برداشت، نرخ‌ها اندکی کاهش یافته و سفره‌ها را کمی جان بخشیده است.
از ابتدای سال جاری تا کنون، شاهد افزایش‌های چشمگیر قیمت در بازار حبوبات بوده‌ایم. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، قیمت لوبیا چیتی با رشد قابل توجهی همراه بود و از بازه ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان به حدود ۵۰۰ هزار تومان رسید. سایر حبوبات مانند عدس، نخود، لپه و لوبیاهای مختلف نیز روند صعودی قیمت را تجربه کرده‌اند. این مسئله فشار اقتصادی زیادی بر خانوارها وارد کرده است.
اقدام دولت برای کنترل قیمت‌ها
در مواجهه با گرانی و کمبود حبوبات، دولت تصمیم به ممنوعیت صادرات این محصولات گرفت. این سیاست که به‌طور مکرر در سال‌های گذشته اجرا شده، هدف کنترل بازار داخلی را دنبال می‌کند. اما کارشناسان بر این باورند که چنین ممنوعیت‌هایی علاوه بر کاهش اعتبار صادرکنندگان ایرانی در عرصه جهانی، موجب از بین بردن تعادل تجاری کشور نیز می‌شود.
تأثیرات بلندمدت سیاست ممنوعیت صادرات
نامه معاونت حقوقی رئیس‌جمهور به محمدرضا عارف، نگرانی‌هایی را درباره اثرات منفی ممنوعیت صادرات مطرح کرده است. این نامه تأکید دارد که محدودیت‌های تجاری نباید به تعهدات قانونی فعالان اقتصادی لطمه بزند. همچنین، کارشناسان معتقدند که این تصمیمات مقطعی نمی‌توانند به مشکلات بزرگتری مانند خشکسالی، کاهش تولید و ضعف ذخایر استراتژیک پاسخ مناسبی دهند.
کاهش قیمت‌ها؛ آیا ثبات نزدیک است؟
طبق اعلام رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، قیمت لوبیا چیتی در مراکز عمده فروشی به ۳۹۰ هزار تومان کاهش یافته است. این مسئله به دلیل شروع فصل برداشت و افزایش عرضه داخلی رخ داده و احتمال کاهش بیشتر قیمت‌ها در هفته‌های آینده وجود دارد. اما نکته قابل توجه آن است که این کاهش قیمت بیشتر نتیجه فصل برداشت بوده و ارتباط مستقیمی با سیاست‌های اخیر دولت ندارد.
دلایل گرانی و پیشنهاد برای رفع مشکل
خشکسالی‌های اخیر و کاهش تولید داخلی، در کنار روند رو به افزایش صادرات طی ماه‌های گذشته، از جمله مهمترین دلایل گرانی حبوبات محسوب می‌شوند. رئیس اتحادیه بنکداران پیشنهاد داده که برای کنترل بازار، محدودیت‌ها و انحصارات مرتبط با واردات حذف شود تا رقابت در میان واردکنندگان و تولیدکنندگان افزایش یابد و ثبات به بازار بازگردد.
وضعیت فعلی برنج در بازار
مدیران اتحادیه‌های مواد غذایی کاهش جدید قیمت برنج را اعلام کرده‌اند. عرضه برنج مازندران موجب افت ۱۵ تا ۲۰ درصدی قیمت این محصول شده است و پیش‌بینی می‌شود با ورود برنج گیلان در هفته‌های آینده، روند کاهشی قیمت شدت بیشتری پیدا کند. عواملی مانند ثبت سفارش‌های وارداتی و بهبود تولید داخلی می‌توانند تأثیرگذاری بیشتری در کاهش قیمت‌ها داشته باشند.
نیاز به تغییر دیدگاه در سیاست‌های اقتصادی
اگرچه ممنوعیت صادرات توانسته به‌طور موقت میزان عرضه داخلی را بهبود بخشد، اما راه‌حلی بلندمدت برای رفع مشکلات بازار نیست. رفع گرانی‌های موجود نیازمند اقداماتی جدی‌تر همچون تقویت زیرساخت‌های تولید، بهبود سیستم ذخایر راهبردی، و اصلاح نظام واردات و توزیع است. دولت باید سیاست‌های اقتصادی را با دیدی اصولی‌تر تنظیم کرده و مشکلات بنیادین بازار را هدف قرار دهد.
