تهدید بزرگ در بازار خودرو/ مشتریان از ایران خودرو و سایپا فاصله گرفتند!
اقتصاد ایرانی: رکود بی‌سابقه در بازار خودروهای داخلی؛ کاهش تقاضا و کاهش فاصله قیمت کارخانه و آزاد محصولات ایران‌خودرو و سایپا به کمترین سطح سال‌های اخیر رسید.
بازار خودرو در ماه‌های اخیر با تحولات قابل‌توجهی روبرو بوده است. روند کاهشی تقاضا، کاهش شکاف قیمت بین کارخانه و بازار آزاد و رکود معاملات از جمله نکات برجسته‌ای هستند که چشم‌انداز جدیدی برای این حوزه به‌وجود آورده‌اند.
کاهش تقاضا و استقبال مشتریان
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاهش تقاضا در بازار خودرو یکی از مهم‌ترین اتفاقات اخیر است. برای نمونه، در هفتمین دوره طرح فروش محصولات ایران‌خودرو که در مردادماه برگزار شد، تعداد ثبت‌نام‌ها تنها به ۴۰۰ هزار نفر رسید، در حالی که در اسفندماه سال گذشته، این عدد بیش از یک میلیون و ۶۲ هزار نفر بود. این کاهش ۵۰ درصدی در استقبال مشتریان، نشان‌دهنده کاهش انگیزه‌های سرمایه‌گذاری و سودآوری در این بخش است.
عوامل اصلی کاهش تقاضا
کاهش اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار آزاد
حذف سود ناشی از دلالی و واسطه‌گری
کاهش قدرت خرید مردم و افزایش قیمت محصولات
تغییرات در شکاف قیمت کارخانه و بازار آزاد
یکی دیگر از پارامترهای اثرگذار بر رکود بازار خودرو، کاهش شکاف قیمتی میان نرخ کارخانه و قیمت بازار آزاد است. به گفته کارشناسان، بیش از ۶۰ درصد محصولات خودروسازان داخلی مانند سایپا و ایران‌خودرو، اکنون با کمتر از ۱۰ درصد اختلاف در بازار معامله می‌شوند. برخی خودروها حتی فاصله‌ای زیر ۵ درصد دارند.
مدل خودرو قیمت کارخانه (میلیون تومان) قیمت بازار (میلیون تومان) اختلاف قیمت (میلیون تومان) درصد اختلاف| شاهین G (سانروف) | ۶۷۱ | ۹۷۰ | ۲۹۸ | ۴۴٪ |
| چانگان CS۳۵ فول | ۸۵۰ | ۱۴۳۸ | ۵۸۸ | ۴۲٪ |
| ری‌را برقی | ۱۱۴۳ | ۱۵۸۰ | ۴۳۷ | ۳۸٪ |
| دنا پلاس MT۶ | ۵۲۰ | ۵۶۰ | ۴۰ | ۸٪ |
| ساینا S | ۳۵۰ | ۴۲۰ | ۷۰ | ۲۰٪ |
روند تغییرات قیمت‌ها
در حالی که برخی خودروها همچنان با اختلاف قیمت نسبتاً بالایی معامله می‌شوند، اما در بسیاری از مدل‌ها این فاصله کاهش یافته است. برای نمونه، خودروهایی مانند ساینا S و دنا پلاس MT۶ اکنون با درصد اختلافی کمتر از ۱۰ تا ۲۰ درصد در بازار آزاد خریدوفروش می‌شوند.
عوامل موثر بر کاهش شکاف قیمتی
افزایش قیمت پایه کارخانه‌ای
عدم همراهی بازار آزاد با رشد سریع قیمت‌ها
کنترل سیاست‌گذاری‌ها و تعرفه‌های واردات
تحلیل کارشناسی از وضعیت بازار
کارشناسان معتقدند رکود حاکم بر بازار خودرو متاثر از چندین عامل مهم است:
کاهش انگیزه‌های سودآوری: کاهش شکاف قیمت کارخانه و بازار باعث شده بسیاری از دلالان و واسطه‌ها از بازار خارج شوند.
کاهش قدرت خرید: افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها همراه با تورم عمومی، بسیاری از خریداران را از این بازار دور نگاه داشته است.
بلاتکلیفی سیاست‌گذاری‌ها: نبود شفافیت در تعرفه‌های واردات و برنامه‌ریزی کلان در حوزه خودرو، اعتماد مشتریان را کاهش داده است.
رکود فعلی در بازار خودرو شرایطی را به‌وجود آورده که از یک سو خرید خودرو برای مصرف‌کنندگان واقعی آسان‌تر شده است و از سوی دیگر فرصت‌های سودآوری در این بازار کاهش یافته است. با این حال، کاهش تقاضا و فاصله قیمتی این سوال را مطرح می‌کند که آیا این روند در آینده نزدیک ادامه خواهد داشت یا سیاست‌گذارها به دنبال آن هستند که بازار را از این وضعیت خارج کنند.
