خانه‌دار شدن رویایی دور: هزینه ساخت مسکن از ۳۰ میلیون تومان گذشت
اقتصاد ایرانی: هزینه ساخت مسکن در تهران با عبور از ۳۰ میلیون تومان به ازای هر مترمربع، رکورد تازه‌ای ثبت کرده و با رشد ۴۹.۷ درصدی قیمت مصالح ساختمانی، رؤیای خانه‌دار شدن بسیاری از خانوارها به بحران اجتماعی تبدیل شده است.
برآورد‌های میدانی نشان می‌دهد که هزینه ساخت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران اکنون به بیش از ۳۰ میلیون تومان رسیده است.
طبق گزارش‌های مرکز آمار ایران، هزینه مصالح ساختمانی در بهار امسال نسبت به سال گذشته تقریباً ۱.۵ برابر شده و این افزایش نشان‌دهنده جهش قابل‌توجهی در قیمت‌هاست.
نرخ تورم ۴۹.۷ درصدی در حوزه مصالح ساختمانی رکورد جدیدی را طی سه سال اخیر ثبت کرده و این موضوع به طور مستقیم باعث افزایش هزینه تمام‌شده مسکن و کاهش توان خرید خانواده‌ها شده است. کارشناسان ترکیبی از عوامل مقطعی مانند قطعی برق صنایع و افزایش نرخ ارز همراه با مشکلات اقتصادی ساختاری را دلیل این وضعیت دانسته‌اند.
تورم بی‌سابقه در مصالح ساختمانی
بر اساس داده‌های مرکز آمار، شاخص کل نهاده‌های ساختمانی مسکونی در تهران به عدد ۳۹۶۳.۷ رسیده است، که نشان‌دهنده رشد ۴۹.۷ درصدی نسبت به سال گذشته است. در میان مصالح، گروه «گچ و گچ‌کاری» با بیشترین افزایش قیمت و «شیشه» با کمترین رشد مواجه بوده‌اند. این آمار بیانگر رسیدن هزینه ساخت‌وساز به بالاترین سطح خود در سه سال اخیر می‌باشد.
ساخت هر متر مربع؛ فراتر از ۳۰ میلیون تومان
مطابق بررسی‌ها، هزینه ساخت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران از مرز ۳۰ میلیون تومان عبور کرده است. خبرگزاری فارس اعلام کرده که ۲۵ میلیون تومان آن مربوط به هزینه‌های ساخت و ۵ میلیون تومان مربوط به هزینه دستگاه‌های خدمات‌رسان است؛ ضمن اینکه هزینه زمین در این محاسبات لحاظ نشده است.
این بدان معناست که برای ساخت یک واحد ۸۰ متری، حداقل ۲.۴ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت؛ رقمی که به دلیل سهم قابل توجه زمین در کلان‌شهرها، تقریباً نصف ارزش کامل آپارتمان خواهد بود.
دلایل جهش هزینه ساخت
کارشناسان دو دسته عامل را برای افزایش سریع هزینه ساخت برشمرده‌اند:
- عوامل مقطعی: نظیر قطعی برق و آب صنایع، توقف‌های ناشی از جنگ‌های منطقه‌ای و تغییرات شدید نرخ ارز.
- عوامل ساختاری: مشکلاتی مانند تورم عمومی، انحصار در بازار مصالح، وابستگی به واردات مواد اولیه و نبود برنامه‌های حمایتی مؤثر در حوزه مسکن.
آیا خانه‌دار شدن به رؤیا تبدیل شده است؟
افزایش یک و نیم برابری هزینه ساخت اثرات مستقیم خود را بر بازار مسکن گذاشته است. برای بخش قابل توجهی از خانواده‌های طبقه متوسط، خانه‌دار شدن به چیزی جز یک رؤیا تبدیل شده است.
رشد هزینه‌ها، همراه با سیاست‌های ثبات‌زا، موجب کاهش انگیزه سازندگان برای شروع پروژه‌های جدید شده و بازار مسکن در معرض رکود عمیق‌تری قرار گرفته است. این وضعیت می‌تواند فشار اقتصادی را بر خانوارهای اجاره‌نشین افزایش داده و پدیده‌هایی مانند حاشیه‌نشینی و کاهش کیفیت زندگی شهری را تشدید کند.
راهکارهای پیشنهادی کارشناسان
جهش ۴۹.۷ درصدی هزینه ساخت مسکن فقط یک چالش اقتصادی نیست، بلکه به یک بحران اجتماعی تبدیل شده است. کارشناسان چهار راهکار کلیدی را پیشنهاد می‌دهند:
مهار تورم عمومی: اجرای سیاست‌های پولی و مالی منسجم.
اصلاح بازار زمین و مصالح: با شکستن انحصار و وضع مالیات بر فعالیت‌های سوداگرانه.
توسعه صنعتی‌سازی: استفاده از فناوری‌های نوین برای کاهش هزینه‌ها.
حذف بروکراسی‌های زائد: تسریع در صدور مجوزها و کاهش هزینه‌های جانبی ساخت و ساز.
اگر این راهکارها در دستور کار قرار نگیرند، افزایش هزینه ساخت نه فقط بازار مسکن، بلکه کل اقتصاد کشور و وضعیت اجتماعی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
