زنگ خطر گرانی/ قیمت ساختوساز در ایران 50 درصد جهش کرد!
اقتصاد ایرانی: افزایش ۴۹.۷ درصدی شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی در تهران طی بهار ۱۴۰۴، هزینه‌های ساختوساز مسکن را به بالاترین سطح سه فصل اخیر رساند.
انتشار آمار رسمی هزینه‌های تولید در بخش مسکن از سوی مرکز آمار ایران، تصویری نگران‌کننده از وضعیت ساختوساز در پایتخت در فصل بهار سال ۱۴۰۴ ترسیم می‌کند. بر اساس این گزارش، شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی در تهران رشدی معادل ۴۹.۷ درصد را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است؛ رقمی که نه تنها از میانگین رشد ۳۰ درصدی سال گذشته فاصله چشمگیری دارد، بلکه بالاترین نرخ رشد نقطه‌ای در سه فصل اخیر را به ثبت رسانده است.
پیامدهای افزایش هزینه‌های ساختوساز
این جهش ۵۰ درصدی در هزینه ساخت مسکن، زنگ خطری جدی برای فعالان حوزه ساختوساز و همچنین متقاضیان مسکن محسوب می‌شود. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که این رشد شدید قیمت مصالح ساختمانی، که ستون فقرات هر پروژه عمرانی است، می‌تواند پیامدهای متعددی از جمله:
کاهش توان ساختوساز
افزایش قیمت نهایی مسکن
دورتر شدن رؤیای خانه‌دار شدن برای اقشار مختلف جامعه
بررسی علل ریشه‌ای گرانی مصالح ساختمانی
کارشناسان اقتصادی و فعالان صنعت ساختمان، عوامل متعددی را در بروز این تورم لجام‌گسیخته دخیل می‌دانند. از جمله عوامل اصلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عامل تأثیر| شروع خاموشی‌های صنایع و قطع جریان آب | کاهش تولید، افزایش هزینه‌های سربار و در نهایت گرانی مصالح |
| تعطیلی ناشی از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه | اختلال در روند تولید، واردات، و افزایش ریسک‌های تأمین مصالح |
| جهش نرخ دلار | افزایش هزینه واردات مصالح و مواد اولیه |
خاموشی‌ها و اثرات آن
«خاموشی صنایع»، که از ابتدای سال جاری آغاز شده است، بسیاری از واحدهای تولیدی مرتبط با صنعت ساختمان را تحت تأثیر قرار داده و زنجیره تأمین را مختل کرده است. این مسئله هزینه تولید مصالح را به شدت افزایش داده و اثر مستقیم خود را بر قیمت نهایی گذاشته است.
نوسان ارز و واردات مصالح
«افزایش نرخ ارز» در فصل بهار نیز یکی دیگر از عوامل تورم‌زا در این زمینه بوده است. به دلیل وابسته بودن بخش قابل توجهی از مصالح مورد نیاز به واردات، قیمت‌ها با نوسانات ارزی افزایش چشمگیری داشته‌اند.
شکاف بین تورم تولید و مسکن
نکته قابل توجه، واگرایی نگران‌کننده بین تورم تولید و تورم مسکن است. این موضوع نشان می‌دهد که با وجود افزایش شدید هزینه‌های تولید، ممکن است قیمت نهایی مسکن با همان سرعت رشد نکند. این شکاف می‌تواند ناشی از:
کاهش قدرت خرید مردم
رکود احتمالی در بازار مسکن
عدم توانایی سازندگان در انتقال کامل افزایش هزینه‌ها به قیمت نهایی
در نتیجه، سازندگانی که با هزینه‌های فزاینده‌ای پروژه‌های خود را پیش می‌برند، ممکن است در فروش نهایی واحدها با چالش جدی مواجه شوند و سود مدنظر آن‌ها محقق نشود. این امر انگیزه سرمایه‌گذاری در بخش ساختوساز را کاهش داده و احتمال رکود بیشتر در این صنعت را افزایش می‌دهد.
چشم‌انداز آینده؛ ابهام و چالش‌ها
با توجه به روند صعودی تورم در بخش تولید مسکن و عدم تعادل میان تورم تولید و تورم بخش مسکن، آینده این صنعت با ابهامات بسیاری مواجه است. عواملی مانند خاموشی‌های مکرر، تنش‌های منطقه‌ای و نوسانات ارزی همچنان می‌توانند فشار زیادی بر رشد هزینه‌های ساختوساز وارد کنند.
برای حل این مشکل، سیاست‌های حمایتی و بررسی دقیق‌تر وضعیت موجود ضروری است تا بتوان پویایی صنعت ساختمان را حفظ کرده و از افزایش بیش از حد قیمت مسکن جلوگیری کرد.
این گزارش تنها بخشی از تصویری بزرگ‌تر در اقتصاد کشور محسوب می‌شود که نیازمند تحلیل‌های دقیق‌تر و رصد مستمر آمارهای رسمی برای یافتن راهکارهای مناسب است.
