بمب خبری مجلس/ سهمیه‌بندی بنزین با طرح شگفت‌انگیز جدید!
اقتصاد ایرانی: پیشنهاد اختصاص سهمیه انرژی به افراد؛ نماینده مجلس مطرح کرد: با هدف مدیریت مصرف انرژی و جلوگیری از هدررفت، طرح اختصاص سهمیه انرژی به‌صورت نفرمحور پیشنهاد شده است تا خانواده‌ها بتوانند با صرفه‌جویی، سهمیه اضافی خود را به فروش رسانده و درآمد کسب کنند.
یارانه انرژی در ایران همواره یکی از مسائل کلیدی در حوزه مدیریت منابع طبیعی بوده است. با توجه به قیمت پایین انرژی داخلی نسبت به ارزش واقعی آن در بازارهای جهانی، سالانه میلیاردها تومان یارانه پنهان انرژی پرداخت می‌شود که بیشتر نصیب مصرف‌کنندگان پرمصرف و اقشار مرفه می‌گردد. این شرایط زمینه‌ای برای مصرف غیربهینه انرژی فراهم کرده و سیگنال‌های اشتباهی به شهروندان می‌دهد که انرژی کالایی ارزان و بی‌ارزش محسوب می‌شود.
ضرورت بازنگری در تخصیص یارانه‌های انرژی
برای جلوگیری از اتلاف انرژی و کاهش فشار اقتصادی بر خانوارهای کم‌درآمد، نیازمند سازوکارهای جدیدی در تخصیص یارانه‌ها هستیم. یکی از پیشنهادهای مطرح‌شده، اعطای یارانه انرژی به کد ملی افراد بر اساس مدل مصرف بهینه است. این طرح به کمک تعرفه‌گذاری پلکانی دوپله‌ای، نه‌تنها عدالت در توزیع یارانه‌ها را تحقق می‌بخشد، بلکه مصرف انرژی را نیز مدیریت می‌کند.
مدل مصرف پلکانی؛ راهکاری برای مدیریت بهینه
در این روش، دو پله مصرفی تعریف می‌شود:
پله اول: مصرف در چارچوب الگوی بهینه که مشمول یارانه و مزایای حمایتی است.
پله دوم: مصرف فراتر از الگوی بهینه، شامل هزینه‌های بالاتر و عدم یارانه.
در این مدل، مشترکان در پله اول از حمایت‌های دولت بهره‌مند می‌شوند؛ اما مشترکانی که در پله دوم قرار دارند، برای مصرف اضافی انرژی هزینه بیشتری پرداخت خواهند کرد. این روش به گونه‌ای طراحی شده که با افزایش مصرف، بهای انرژی نیز به صورت تصاعدی افزایش یابد.
طرح اختصاص سهمیه انرژی به کد ملی
دولت در قالب این طرح پیشنهادی سهمیه انرژی یارانه‌ای را به هر کد ملی اختصاص می‌دهد. در این شیوه، افراد امکان فروش سهمیه مازاد خود و کسب درآمد دارند، در حالی که مصرف‌کنندگان پرمصرف بایستی انرژی اضافه مورد نیاز خود را از بازار آزاد خریداری کنند. این سیاست نه‌تنها به افزایش عدالت اجتماعی کمک می‌کند، بلکه به مردم اجازه می‌دهد مدیریت مصرف را به‌صورت مستقیم بر عهده بگیرند.
پله مصرف وضعیت یارانه تاثیر بر مصرف‌کننده| پله اول | مشمول یارانه | تشویق به مصرف بهینه |
| پله دوم | بدون یارانه | تحمل هزینه بیشتر |
نقاط قوت طرح سهمیه‌بندی انرژی
محمد جلالی، نماینده دلیجان و محلات در مجلس، مزایای این طرح را در سه محور اصلی بررسی کرده است:
افزایش عدالت اجتماعی از طریق تخصیص منابع بهینه.
ایجاد حساسیت در میان شهروندان نسبت به مصرف انرژی.
کمک به کنترل ضریب جینی و کاهش شکاف طبقاتی.
جلالی تاکید کرد: دولت باید زیرساخت‌های لازم برای اجرای موفق این طرح را فراهم کند تا بتواند از مزایای آن بهره‌مند شود. اگر این طرح به درستی اجرا شود، افراد می‌توانند با مدیریت مصرف، هزینه‌های زندگی خود را کاهش داده و از فروش انرژی مازاد خود درآمد کسب کنند.
راهکارهای عملی اجرای طرح
برای اجرای موفقیت‌آمیز این سیاست، نیازمند سازوکارهای دقیق در سه مرحله هستیم:
آگاهی‌بخشی عمومی درباره مزایا و نحوه اجرای طرح.
ایجاد زیرساخت‌های دیجیتال برای تخصیص سهمیه و مدیریت مصرف.
نظارت دقیق جهت جلوگیری از تخلفات و سوءاستفاده‌ها.
