آقای رئیس‌جمهور، آیا از مشکل بزرگ دیگر تهران علاوه بر کم‌آبی خبر دارید؟

مهدی زارع، پژوهشگر حوزه زلزله، در یادداشتی به بحرانی دیگر در تهران اشاره کرد که علاوه بر کم‌آبی، نیازمند توجه جدی است. دکتر پزشکیان نیز در مورد بحران آب و پیامدهایی همچون فرونشست زمین صحبت کرده بود؛ اما نباید از خطر بزرگ دیگری به نام زلزله غافل شد.

چالش بزرگ زلزله در تهران

کلان‌شهر تهران، با تراکم بالای جمعیت و توسعه در نزدیکی گسل‌های اصلی منطقه، به شدت در معرض خطر زلزله قرار دارد. این مخاطره می‌تواند با وقوع زلزله‌ای شدید، خسارات و تلفات انسانی فراوانی را به همراه داشته باشد.

تقریباً ۶۰ تا ۷۰ درصد از ساختمان‌های موجود در تهران، به خصوص در مناطق قدیمی‌تر، فرسوده بوده و تاب‌آوری مناسبی در برابر حوادث لرزه‌ای ندارند. بسیاری از این ساختمان‌ها در دهه‌های چهل تا شصت شمسی ساخته شده‌اند که اکنون به شدت مستعد تخریب هستند.

آسیب‌پذیری ساخت‌وسازهای جدید

حتی پس از اعمال قوانین آیین‌نامه‌ای جدید، اجرای نادرست و استفاده از مصالح ساختمانی بی‌کیفیت باعث شده که برخی از ساختمان‌های جدید نیز توانایی مقاومت در مقابل زلزله را نداشته باشند. این مسئله نگرانی‌ها را درباره ساخت‌های جدید بیشتر کرده است.

زیرساخت‌های حیاتی در معرض خطر

ساختمان‌های حیاتی مانند بیمارستان‌ها، ایستگاه‌های آتش‌نشانی، پل‌ها، و نیروگاه‌ها نیز به شدت آسیب‌پذیر هستند و احتمال زیادی وجود دارد که در زمان بحران دچار خسارت شوند. همچنین شبکه‌های آب، گاز، و برق ممکن است دچار اختلالات شدید شوند که پیامدهای ثانویه‌ای همچون آتش‌سوزی را به دنبال دارد.

مشکلات دسترسی و امدادرسانی

در بسیاری از مناطق قدیمی تهران، وجود کوچه‌های باریک و ساختمان‌های متراکم موجب اختلال در عملیات امدادرسانی و نجات پس از زلزله خواهد شد. زمین‌لغزش در شمال تهران و آسیب شدید به خطوط لوله منجر به کمبود آب آشامیدنی در مدت‌زمان کوتاهی می‌شود.

فاجعه اقتصادی و انسانی

آسیب به ساختمان‌های دولتی، بانک‌ها، و دفاتر شرکت‌ها می‌تواند اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین تخریب مناطق صنعتی در حومه باعث اختلال در زنجیره تامین کالاهای کلیدی خواهد شد. میلیون‌ها شهروند، در صورت تخریب خانه‌هایشان، مجبور به سکونت در فضاهای عمومی مانند پارک‌ها می‌شوند.

برنامه‌های پیشنهادی برای کاهش ریسک

با توجه به تاکید رییس‌جمهور بر ارائه راه‌حل از سوی دانشگاهیان، کاهش ریسک زلزله نیازمند برنامه‌ای درازمدت است. این برنامه در فاز اول، طی دوره‌ای ۱۰ ساله، باید بر کاهش ریسک‌ها و افزایش تاب‌آوری شهر تمرکز کند. طرح‌های تفصیلی برای کاهش آسیب‌ها نیز در دست بررسی است.