یارانه حذف‌شدگان دوباره به حساب برگشت!
اقتصاد ایرانی: بازگشت یارانه به حساب برخی خانوارهای حذف‌شده؛ با تجدیدنظر در دهک‌بندی‌ها و بدون نیاز به اعتراض، یارانه تعدادی از خانواده‌های حذف‌شده پیش از این از نو برقرار شد.
اخیرا، بر اساس تحولات فرآیند شناسایی افراد مشمول یارانه، مراحل نهایی حذف یارانه افراد پردرآمد از جمله دهک دهم درآمدی تکمیل شده است. در مردادماه سال جاری، حدود ۳ میلیون نفر از یارانه‌بگیران این دهک از لیست حمایت خارج شدند.
قانون بودجه و حذف یارانه دهک‌های پردرآمد
این اقدام طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۴ صورت گرفت. بر اساس این قانون، دولت موظف است یارانه سه دهک پردرآمد را حذف کرده و منابع حاصله را برای حمایت از دهک‌های پایین‌تر اختصاص دهد. این مهم گامی در راستای کاهش نابرابری‌ها و افزایش عدالت اجتماعی محسوب می‌شود.
بازیابی یارانه برای حذف‌شدگان
با وجود حذف تعداد زیادی از خانوارها از لیست یارانه‌بگیران، اخیراً گزارش‌هایی مبنی بر برقراری مجدد یارانه برای برخی از افراد دریافت شده است. به عنوان مثال، یارانه یک خانوار که از سال ۱۳۸۹ قطع شده بود، مجدداً از سه ماه گذشته برقرار گردیده است. نکته جالب توجه این است که این خانوارها هیچ‌گونه درخواست رسمی برای بازگشت یارانه خود ثبت نکرده بودند.
دلایل بازگشت یارانه برخی حذف‌شدگان
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازگشت یارانه این خانوارها به دلیل تغییر در دهک‌بندی درآمدی آنها بوده است. به طور خاص، اطلاعات جدید نشان داده که این خانوارها دیگر در دهک‌های پردرآمد قرار ندارند و به عنوان نمونه، در دهک هفتم دسته‌بندی شده‌اند. این امر منجر به بازگشت خودکار یارانه و کالابرگ الکترونیکی شده است.
اصلاح شناسایی دهک‌ها
طبق بند (پ) تبصره (۱۳) قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت ملزم به حذف یارانه خانوارهای دهک‌های هشتم، نهم و دهم است. این فرآیند از مردادماه آغاز شد و در مرحله نخست، یارانه حدود یک میلیون خانوار با درآمد ماهانه بیش از ۱۰ میلیون تومان (پس از کسر هزینه اجاره مسکن) قطع شد. این خانوارها عمدتاً در دهک دهم قرار داشتند.
روش‌های شناسایی دهک‌ها
برای شناسایی این دهک‌ها، شاخص‌هایی چون درآمد ماهانه پس از کسر هزینه اجاره مسکن مدنظر قرار گرفت. هرچند این اطلاعات با داده‌های به‌روز نشده و مربوط به سه ماهه نخست ۱۴۰۳ بود، اما حذف یارانه با استناد به همین اطلاعات اجرا شد. همچنین سامانه‌هایی برای ثبت اعتراض خانوارها و بازبینی وضعیت آنها ایجاد گردید.
برنامه حذف دهک‌های هشتم و نهم
بر اساس برنامه‌های اعلام‌شده، در ماه‌های آینده حذف یارانه دهک‌های هشتم و نهم درآمدی نیز اجرایی خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود که در نهایت حدود ۱۸ میلیون نفر از لیست یارانه‌بگیران خارج شوند. در حال حاضر، سه میلیون نفر از این جمعیت شناسایی و حذف شده‌اند.
اهداف و تحلیل سیاست‌های حذف یارانه
اجرای سیاست حذف یارانه از دهک‌های پردرآمد با هدف افزایش هدفمندی یارانه‌ها و توزیع عادلانه‌تر منابع دنبال می‌شود. در واقع، با بازتوزیع منابع حاصل از این حذف، امکان تقویت حمایت از خانوارهای آسیب‌پذیر فراهم می‌شود. با این وجود، اجرای این سیاست نیازمند اصلاح و به‌روزرسانی مداوم اطلاعات دهک‌بندی است تا عدالت در توزیع منابع صورت گیرد.
| مرحله | دهک هدف | تعداد حذف‌شدگان (نفر) | وضعیت |
|---|---|---|---|
| مرحله اول | دهک دهم | ۳ میلیون | انجام‌شده |
| مرحله دوم | دهک نهم | در دست بررسی | در حال اجرا |
| مرحله سوم | دهک هشتم | در دست بررسی | در حال برنامه‌ریزی |
در نهایت، اجرای این سیاست‌ها باید با شفافیت کامل، پایش مستمر و رعایت عدالت اجتماعی صورت گیرد تا جامعه از مزایای واقعی این اقدامات بهره‌مند شود.
