خبر مهمی که کارگران باید بخوانند
اقتصاد ایرانی: کارگران میتوانند حقوق خود را بدون نیاز به قرارداد کتبی یا لیست بیمه نیز اثبات کنند؛ استفاده از مدارک جایگزین برای اثبات اشتغال، گامی مهم در تسهیل دریافت حقوق قانونی آنهاست.

در پی مشکلات متعدد که کارگران برای پیگیری حقوق خود، بهویژه در نبود قرارداد رسمی یا عدم پرداخت بیمه از سوی کارفرما، روبرو هستند، کارشناسان پیشنهاداتی با عنوان چکلیست اثبات اشتغال ارائه کردهاند. این چکلیست میتواند بهعنوان ابزاری حمایتی در مراجع حل اختلاف مورد استفاده قرار گیرد.
مطابق با این چکلیست، دیگر نیازی به ارائه قرارداد رسمی کار یا لیست بیمه تأمین اجتماعی هنگام شکایت نیست. اکنون کارگران میتوانند با ارائه مدارک و شواهد متنوع، اشتغال خود را به کارفرمایان اثبات کنند. این اقدام اهمیت ویژهای برای حمایت از افرادی دارد که به صورت غیررسمی یا بدون قرارداد مکتوب کار میکنند و در موارد اختلافی دچار مشکل میشوند.
اهمیت اثبات رابطه کاری
یکی از کلیدیترین مراحل رسیدگی به شکایات کارگری، اثبات رابطه بین کارگر و کارفرما است. در پروندههای متعددی که در هیأتهای تشخیص و مراجع حل اختلاف بررسی میشوند، مسائل مربوط به عدم پرداخت حقوق، نپرداختن حق بیمه، اخراج غیرقانونی و بیتوجهی به حقوق قانونی کارگران مطرح است. اما اگر نتوان مدرک مستند از اشتغال ارائه داد، این شکایات غالباً بینتیجه میمانند.
در صورتی که قرارداد مکتوب یا اسناد رسمی برای تأیید رابطه کاری موجود نباشد، کارگر باید مستندات دیگری ارائه کند. این مدارک میتوانند صحت ادعا، نوع رابطه کاری، سابقه اشتغال و حقوق و مزایای مربوطه را مشخص کنند. آشنایی با این مدارک برای همه افرادی که در فضای کاری فعالیت میکنند، چه کارگر و چه کارفرما، بسیار ضروری است.
مدارک معتبر برای اثبات اشتغال
وحید حاجیزاده، مشاور قانون کار و منابع انسانی، در این باره میگوید: برخی مدارک بهعنوان مستندات معتبر اشتغال مورد پذیرش قرار میگیرند. از جمله این مدارک عبارتاند از:
قرارداد کار
فیش حقوقی
معرفینامههای صادره
گواهی اشتغال
احکام پرسنلی
لیست حضور و غیاب
فاکتورهای خرید اموال
لیست بیمه
پرینت حساب بانکی
آزمایشهای بدو استخدام
گزارشهای بازرسین کار
و سایر مدارکی که عرفاً اشتغال را نشان میدهند
در زمان شکایت از کارفرما، نیازی به قرارداد مکتوب یا لیست بیمه نیست. بر اساس موارد تعیینشده در این چکلیست، کارگر میتواند اشتغال خود را ثابت کند. مراجع حل اختلاف نیز پس از بررسی، در صورت تشخیص رابطه کاری، به نفع کارگر رأی صادر میکنند.
گامی مثبت برای حمایت از کارگران
کارشناسان بازار کار معتقدند این اقدام گامی مثبت در حمایت از کارگرانی است که فاقد قرارداد رسمی هستند. بسیاری از کارگران به دلایلی مانند کوتاهمدت بودن کار، توافق شفاهی یا عدم همکاری کارفرما، قرارداد مکتوب یا بیمه ندارند و همین امر حقوق قانونی آنها را به خطر میاندازد.
این چکلیست میتواند به ایجاد عدالت در روابط کاری کمک کرده و کارفرمایان را ترغیب کند تا نسبت به تنظیم قرارداد مکتوب و بیمه کارگران مسئولانهتر عمل نمایند.