توافق دولت و مجلس برای جایگزینی کالا به جای پول!

در سال ۱۴۰۰، طرح کالابرگ الکترونیکی به منظور جایگزینی یارانه نقدی معرفی شد تا از هدایت اعتبار به خرید کالاهای غیرضروری جلوگیری شود و خانوارها بتوانند اقلام اساسی مورد نیاز خود را تهیه کنند. این مدل با هدف افزایش شفافیت و مقابله با اثرات تورم طراحی شده بود. با این حال، مسائل و چالش‌هایی مانند عدم تطابق قیمت‌ها با تورم سریع، کمبود بستر لازم در فروشگاه‌ها، تأخیر در انتقال اعتبار و ضعف نظارت بر قیمت‌گذاری کالاها باعث شد که این طرح نتواند تمامی خانوارها را به شکل مطلوب تحت پوشش قرار دهد.

مذاکرات در مجلس درباره حذف سه دهک

در جلسه علنی مجلس در تاریخ ۲۲ مهرماه ۱۴۰۴، محمدباقر قالیباف ، رئیس مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد که اثرگذاری طرح کالابرگ به دلیل افزایش نرخ تورم به شدت کاهش یافته است. وی اضافه کرد که قرار است از ماه آبان ، شیوه کالابرگ به صورت توزیع مستقیم کالا جایگزین تخصیص اعتبار شود. همچنین تصمیم گرفته شده است که سه دهک از یارانه‌بگیران حذف شوند تا منابع موجود به شکلی مؤثرتر برای حمایت اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر به کار گرفته شود. برنامه‌ریزی شده است که این منابع برای افزایش تأمین کالاها و یارانه این گروه‌ها مصرف شود.

مدل جدید کالابرگ با قیمت‌های ثابت

در طرح تازه‌ای که توسط وزیر جهاد کشاورزی ارائه شده است، خانواده‌ها می‌توانند کالاهای مورد نیاز اساسی خود را با قیمت‌های ثابت مصوب خریداری کنند. با حذف ارز ترجیحی از زنجیره تأمین، دولت تصمیم دارد تفاوت قیمت واقعی کالاها با نرخ ارز مبادله‌ای را تأمین کند. اجرای این طرح به تأمین کالاهای اساسی با قیمت ثابت و پایین‌تر می‌انجامد، فارغ از نوسانات بازار، که می‌تواند بهبود شرایط معیشتی اقشار ضعیف جامعه را در پی داشته باشد.

چالش‌ها و پیچیدگی‌های اجرای طرح

احمد میدری ، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در دیداری با اعضای مجلس و مسئولان سازمان برنامه و بودجه، گفت که هدف اصلی این طرح کاهش نوسانات قیمت برای مصرف‌کنندگان و تضمین آرامش اقتصادی است. اما وی تأکید کرد که عملیاتی کردن این طرح مشکلات خاص خود را به همراه دارد و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و نظارت شدید روی اجرا و عملکرد آن است.

امیدی برای تاثیرگذاری کالابرگ جدید

اقدامات اخیر دولت بیانگر تلاش‌های مستمر جهت بازبینی و بهبود سیاست‌های حمایتی در راستای مبارزه با تورم و مقابله با شرایط سخت اقتصادی است. در حالی که یارانه نقدی هنوز نتوانسته است به طور کامل از فشارهای ناشی از تورم بکاهد، توزیع مستقیم کالا با قیمت‌های ثابت، می‌تواند راهکاری مؤثر باشد. اما موفقیت این طرح منوط به عواملی مانند کیفیت و تنوع کالاهای عرضه‌شده، شفافیت در زنجیره تأمین، نظارت دقیق بر مراکز فروش و چگونگی توزیع آن‌ها خواهد بود.