تصمیم بزرگ ایران؛ سرنوشت کارگران افغان مشخص شد!
اقتصادایرانی: دولت ایران سیاست جدیدی برای ساماندهی حضور اتباع افغان اجرا کرده است که شامل بازگشت دو میلیون نفر تا پایان سال جاری و صدور ویزای کارگری قانونی برای نیروی کار مجاز است؛ این اقدامات با هدف تأمین نیاز بازار کار و کنترل مهاجرت غیرقانونی انجام می‌شود.
یکی از جنجال‌برانگیزترین مباحث درباره سیاست‌های جدید کشور، تأثیر خروج کارگران افغان بر بازار کار ایران است. طی سال‌ها، جایگاه نیروی کار افغان در کشور تثبیت شده و حالا خروج آنان، تامین نیروی لازم در بازار کار را به چالشی جدی تبدیل کرده است.
در این راستا، دولت از ابتدای مهرماه ۱۴۰۴، با همکاری وزارت کشور و وزارت امور خارجه، فرآیند صدور ویزای کارگری برای نیروی کار خارجی، به ویژه اتباع افغانی، را به اجرا درآورده است. هدف این اقدام، هم رفع نیاز بازار کار و هم کنترل ورودهای غیرقانونی نیروی کار می‌باشد.
بر اساس این سیاست جدید، کارفرمایان داخلی می‌توانند از طریق «سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی»، درخواست جذب نیروی کاری غیربومی خود را به ثبت برسانند. این سامانه امکان پیگیری تمام مراحل لازم از ثبت اطلاعات فرد موردنظر تا صدور ویزای کارگری را به صورت آنلاین در اختیار کارفرمایان قرار می‌دهد.
به گفته مسئولان، این سامانه در کنار اصلاح قوانین مربوط به اقامت و اشتغال، برنامه‌ریزی دقیقی برای مدیریت حضور قانونی اتباع در بازار کار به همراه دارد. هم‌زمان با این اقدام، مجلس شورای اسلامی نیز با بررسی پیش‌نویس لایحه «ساماندهی اتباع خارجی و تشکیل سازمان ملی مهاجرت» وارد عمل شد. این لایحه که از ۱۹ مهرماه ۱۴۰۴ به اصل ۸۵ قانون اساسی ارجاع داده شد، با هدف ایجاد یک ساختار منظم و واحد در زمینه مسائل مهاجرتی، اقامت، کار، تحصیل و خدمات اجتماعی نگاشته شده است.
همچنین، در ۱۲ آبان ماه، نمایندگان مجلس با تشکیل سازمان ملی مهاجرت موافقت کردند. بر اساس مصوبه ارائه شده، این سازمان مسئولیت سیاستگذاری کلان مهاجرتی، تنظیم ورود و خروج اتباع خارجی، اقامت و اشتغال آنان را برعهده خواهد داشت و تحت نظارت وزارت کشور فعالیت خواهد کرد.
<
طی ماه‌های اخیر، دولت با تعیین سهمیه‌های شغلی خاص برای اتباع خارجی، صدور مجوزهای موقت اقامت و طراحی یک سامانه اشتغال جدید برای آنان، گام‌های جدی برداشته است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است که این سامانه، جایگزین فرآیندهای قدیمی و پراکنده بوده و منبعی دقیق برای داده‌های مربوط به شغل و شرایط کاری مهاجرین خواهد بود. توانایی‌های این سامانه شامل صدور و تمدید ویزای کار، مشاهده وضعیت مجوز اقامت و نظارت بر بیمه نیروی کار خارجی است.
علی باقری، مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت کار، ضمن تشریح جزئیات طرح روادید کارگری برای رسانه‌ها توضیح داد که درخواست‌های کارفرمایان پس از بررسی شرایط مختلف از قبیل توانایی جذب نیروی داخلی، به تأیید نهایی خواهد رسید و سپس به وزارت خارجه برای صدور ویزا فرستاده خواهد شد.
مراحل ثبت درخواست کارفرمایان در سامانه
باقری در توضیح ثبت درخواست‌ها گفت: «کارفرمایان، اعم از حقیقی و حقوقی، ملزم به ورود به سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی به آدرس https://eatba.mcls.gov.ir هستند تا فرآیندهای مربوط به صدور روادید کارگری را تکمیل کنند.»
او اضافه کرد: «اولین پیش‌شرط لازم برای جذب نیروی کار خارجی، ثبت فرصت‌های شغلی در سامانه Kar.gov.ir است. در صورت عدم استقبال نیروی کار داخلی و عدم موفقیت در پر کردن شغل موردنظر، کارفرما امکان درخواست نیروی کار خارجی را خواهد داشت.»
نحوه انتخاب نیروی کار
باقری اضافه کرد: «این فرآیند تنها پس از شناسایی و توافق اولیه میان کارفرما و نیروی کار اتباع درباره شرایط کار و دیگر موضوعات مرتبط آغاز می‌شود. سپس کارفرما درخواست روادید را در سامانه ثبت می‌کند.»
او اشاره کرد که در مراحل ابتدایی، اولویت با نیروی کاری خواهد بود که تجربه کاری در ایران داشته باشند. در ادامه و در صورت نیاز، فرآیندهای جدیدی برای دریافت رزومه و اشتراک‌گذاری اطلاعات نیروی کار با کارفرمایان داخلی انجام خواهد شد.
<
استان‌های مجاز برای کار اتباع خارجی
در پاسخ به اینکه آیا نیروی کار اتباع نیاز به عبور از فیلترهای خاص دارد یا خیر، باقری تأکید کرد: «سامانه از زمانی فعال می‌شود که توافق‌های اولیه بین کارفرما و نیروی کار انجام شده باشد و مکان و مشاغل مجاز، به دقت تعیین شود.»
