تغییرات مهم سقف تراکنش‌های بانکی و دلایل مسدودی حساب‌ها
اقتصاد ایرانی: بانک مرکزی با صدور دستورالعملی جدید برای کنترل و نظارت دقیق بر گردش مالی حساب‌های بانکی، سقف تراکنش‌ها و سطح فعالیت سالانه مشتریان را تعیین کرد؛ اقدامی در راستای اجرای قانون مبارزه با پولشویی و افزایش شفافیت مالی در شبکه بانکی کشور.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با صدور بخشنامه‌ای رسمی، شبکه بانکی کشور را موظف ساخته است تا دستورالعملی تحت عنوان «تعیین سطح فعالیت مورد انتظار مشتریان مؤسسات اعتباری» را اجرا کنند. این دستورالعمل با هدف ایجاد شفافیت بیشتر، کنترل بهتر تراکنش‌ها و مقابله با پولشویی تدوین شده است.
اهمیت اجرای دستورالعمل جدید
این دستورالعمل با همکاری مرکز اطلاعات مالی وزارت اقتصاد و در راستای اجرای ماده ۶۷ آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی طراحی شده است. از طریق این اقدام، امکان رصد رفتار مالی مشتریان به صورت دقیق‌تر فراهم می‌شود و هرگونه مغایرت احتمالی در تراکنش‌ها به سرعت شناسایی خواهد شد.
الزام بانک‌ها در تعیین سطح تراکنش
بانک‌ها موظف هستند، سطح تراکنش‌های سالانه مشتریان حقیقی و حقوقی را مشخص کنند. این دستورالعمل بدین ترتیب عمل می‌کند:
برای مشتریان حقیقی مزدبگیر (کارمندان و کارگران)، افراد بدون شغل و شرکت‌های حقوقی غیرفعال، سقف مشخصی برای واریز و برداشت تعیین می‌شود.
صاحبان کسب‌وکار و شرکت‌های حقوقی فعال، دو سقف متفاوت برای حساب‌های تجاری و غیرتجاری دریافت می‌کنند.
سامانه هوشمند برای کنترل مغایرت‌ها
برای اجرای دقیق‌تر این دستورالعمل، بانک‌ها ملزم به راه‌اندازی سامانه‌های هوشمند هستند. این سامانه‌ها به طور خودکار توانایی شناسایی و هشدار درباره تراکنش‌های غیرعادی یا موارد نقض سقف فعالیت را خواهند داشت. در صورتی که مشتری در مهلت مقرر هفت روزه برای اعلام دلایل عدم مغایرت مالی حضور پیدا نکند:
خدمات غیرحضوری او قطع خواهد شد.
سقف برداشت روزانه کارت اعتباری کاهش می‌یابد.
اگر گردش مالی حسابی، از ۱۰ برابر سطح تعیین‌شده عبور کند، مورد باید به مرکز اطلاعات مالی گزارش شده و هرگونه تغییر در سطح تراکنش‌ها تنها با تایید واحد مبارزه با پولشویی امکان‌پذیر خواهد بود.
شروط برای تراکنش‌های غیرتجاری
براساس ماده ۸ این دستورالعمل، تراکنش‌های بزرگ غیرتجاری، مانند خرید و فروش ملک، خودرو یا فلزات گران‌بها از محاسبات سامانه‌ای حذف می‌شوند. با این حال، جزئیات این تراکنش‌ها در سوابق مالی مشتری ذخیره خواهد شد.
اگر افزایش حجم تراکنش‌ها ناشی از تغییر وضعیت اقتصادی مشتری باشد، بانک موظف است برای افزایش سقف تراکنش، مدارک لازم را دریافت کند. عدم ارائه مدارک معتبر، به محدودیت سقف تراکنش منجر خواهد شد و بانک موظف است موضوع را به مرکز اطلاعات مالی گزارش کند.
ضرورت ثبت اطلاعات در سامانه نهاب
با راه‌اندازی زیرساخت‌های جدید در سامانه نهاب بانک مرکزی، تعیین هر سطح تراکنش و تأیید شناسه شهاب الزامی خواهد بود. هرگونه تغییر در سطح تراکنش‌ها، تنها پس از تأیید بانک مرکزی امکان‌پذیر خواهد بود.
اطلاع‌رسانی به مشتریان
بانک‌ها وظیفه دارند تمامی اطلاعات مربوط به سقف تراکنش و تغییرات ایجادشده را از طریق پیامک یا وب‌سایت رسمی خود به مشتریان اطلاع‌رسانی کنند. همچنین، امکان اعتراض یا درخواست بررسی مجدد نیز باید برای مشتریان فراهم باشد.
جدول خلاصه تغییرات
نوع مشتری سقف تراکنش شرایط خاص| مشتریان حقیقی مزدبگیر | تعیین سقف مشخص | مطابق میانگین درآمد سالیانه |
| مشتریان حقیقی بدون شغل | تعیین سقف محدود | لزوم ارائه مدارک اضافی برای افزایش سقف |
| اشخاص حقوقی فعال | سقف جداگانه برای حساب‌های تجاری و غیرتجاری | احتمال تغییر با تایید مرکز اطلاعات مالی |
| اشخاص حقوقی غیرفعال | سقف کم یا محدود | عدم مشمول تراکنش‌های بزرگ |
تحلیل نهایی
هدف اصلی این تغییرات، افزایش شفافیت در سیستم مالی و جلوگیری از سوءاستفاده از حساب‌های بانکی برای مقاصد غیرقانونی است. این اقدام همچون شمشیری دو لبه است. از یک سو، می‌تواند اعتماد عمومی به نظام بانکی را تقویت کند و از سوی دیگر، ممکن است با ایجاد محدودیت‌های ناخواسته، نگرانی‌هایی برای مشتریان بانکی به دنبال داشته باشد. کسب و کارها و افراد باید با دقت بیشتری تراکنش‌های خود را پیگیری کرده و در صورت نیاز، مستندات لازم را به بانک ارائه کنند تا از چالش‌های احتمالی جلوگیری شود.
