3 تهدید مرگبار که بورس را به لرزه درمی‌آورد!
اقتصاد ایرانی: افت ۱۳.۵ درصدی شاخص کل بورس و خروج ۵۶۴ میلیارد تومان پول از بازار سهام در آخرین روز مردادماه، نشان‌دهنده ضعف عمومی بازار سرمایه است؛ مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه، تأثیر نرخ بهره بالا بر کاهش سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کند.
بازار سرمایه در آخرین روز مردادماه، شاهد خروج ۵۶۴ میلیارد تومان پول از سیستم بورس بود. در یک نگاه کلی به روند ماهانه، شاخص کل بورس کاهش ۱۳.۵ درصدی و شاخص هم‌وزن افت ۱۰ درصدی را تجربه کرده‌اند که نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب بازار سرمایه است. این امر، بیانگر چالش‌هایی است که جلوی رشد و رونق این بازار را گرفته است.
سه تهدید اصلی بر سر راه بورس
به گفته مصطفی صفاری، کارشناس برجسته بازار سرمایه، سه عامل اصلی موجب کاهش عملکرد بورس شده‌اند:
نرخ بهره بالا: افزایش نرخ بهره باعث شده تأمین مالی شرکت‌ها با هزینه‌های سنگین‌تر مواجه شود.
ناترازی انرژی: عدم سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها به دلیل نرخ بهره بالا، موجب اختلال در تامین انرژی صنایع بزرگ شده است.
ریسک‌های سیستماتیک: حضور این نوع ریسک‌ها که شدت بیشتری پیدا کرده‌اند، فشار مضاعفی به بازار سهام وارد کرده است.
نقش نرخ بهره در افت بازار سرمایهیکی از اصلی‌ترین دلایل افت بازار سهام، بدون شک نرخ بهره بالا است. افزایش بی‌رویه نرخ بهره باعث شده تأمین مالی برای سرمایه‌گذاری در تولید و صنعت بسیار گران شود. در این میان، سیاست‌گذاران اقتصادی همچنان بر این افزایش پافشاری می‌کنند، موضوعی که به اعتقاد کارشناسان، به شدت موجب ایجاد رکود اقتصادی شده و توان شرکت‌ها برای سودآوری را به طرز قابل توجهی کاهش داده است.
چالش‌های ناترازی انرژی
ناترازی انرژی به عنوان یکی دیگر از موانع بزرگ رشد بورس، به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تولید نیروگاه‌ها شکل گرفته است. این موضوع باعث کاهش کیفیت و افزایش هزینه‌ها برای صنایع مختلف شده و فشار سنگینی به بازار سهام وارد کرده است.
ریسک‌های سیستماتیک در بازار سهام
ریسک‌های سیستماتیک همواره بخشی از دغدغه‌های بازار بوده‌اند، اما در شرایط فعلی شدت یافتن این نوع ریسک‌ها، فضای بی‌ثباتی را به بورس تحمیل کرده است. این تهدیدها از عوامل اقتصادی و سیاسی نشات گرفته و به خصوص در شرایط تورمی، اثرات مخرب‌تری دارند.
جدول مقایسه‌ای وضعیت بازارهای مالی
برای بررسی وضعیت بازار سهام در قیاس با سایر بازارهای مالی، جدول زیر نرخ رشد نمایشی این بازارها در سال گذشته را نشان می‌دهد:
بازار مالی نرخ رشد در سال گذشته| بورس | ۲۳ درصد |
| طلا | ۱۵۰ درصد |
آینده بازار سهام در گرو اصلاحات اقتصادی
بر اساس تحلیل‌های کارشناسان بازار سرمایه، روند منفی بورس به سیاست‌گذاری‌های اقتصادی بازمی‌گردد. ارزش دارایی‌های مردم در بورس از ۴۳۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۹ به ۹۰ میلیارد دلار در سال جاری کاهش یافته است. این افت، بیانگر تأثیر مستقیم سیاست‌های اقتصادی اشتباه است و نشان می‌دهد که برای خروج از این وضعیت، به اصلاحات اساسی نیاز داریم.
لزوم توجه به شرکت‌های بنیادی
در شرایط فعلی، سرمایه‌گذاران نیازمند توجه جدی به وضعیت بنیادین شرکت‌ها هستند. این امر به کمک تحلیل‌های دقیق و بررسی عملکرد شش‌ماهه شرکت‌ها ممکن خواهد بود. اما به دلیل حجم بالای ریسک و فشارهای اقتصادی، سرمایه‌گذاران بیشتری تصمیم به ترک بورس گرفته‌اند.
مسیرهای پیشنهادی برای اصلاح وضعیت بورس
برای بهبود شرایط موجود، موارد زیر پیشنهاد می‌شود:
کاهش نرخ بهره و توجه به سرمایه‌گذاری در تولید
ایجاد بستر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی
ارائه مشوق‌های اقتصادی برای نگهداشت سرمایه در بازار سهام
در نهایت، تنها با اصلاحات اقتصادی و ایجاد اطمینان در بازار سرمایه، می‌توان انتظار داشت که روند نزولی بورس پایان پذیرفته و دوباره به مسیری مثبت بازگردد.
