خشکسالی ایران و نقش بارورسازی ابرها در کاهش بحران آب

نقش فناوری بارورسازی ابرها در بهبود منابع آبی

رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، محمدمهدی جوادیان‌زاده، معتقد است که بارورسازی ابرها باید با نگاه جامع‌تری بررسی شود. این فناوری روشی برای افزایش بارش باران یا برف از ابرهای طبیعی است. وی همچنین تأکید کرد که برای توجه به توان علمی و عملی این روش و ایجاد انتظارات واقعی، توضیحات بیشتری لازم است.

به گفته جوادیان‌زاده، کشور دارای توانمندی‌های مالی برای اجرای این تکنولوژی است اما چالش اصلی، آموزش و توجیه علمی آن در میان جامعه و تصمیم‌گیرندگان است. او همچنین درباره فعالیت‌های اجرایی این فناوری در سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ افزود که عملیات بارورسازی شامل ۳۷ پرواز با هواپیما، ۵۰ پرواز با پهپاد و بیش از ۶۰۰ ژنراتور زمینی در ۲۳ استان بوده است.

موانع و چالش‌ها در اجرای فناوری بارورسازی

یکی از چالش‌های اساسی اجرای پروژه‌های بارورسازی ابرها در ایران، محدودیت‌هایی ناشی از تحریم‌ها و کمبود زیرساخت‌ها است. این شامل کمبود تجهیزات تخصصی مانند هواپیما، پهپاد، ژنراتورهای زمینی، سنسورهای هواشناسی و آزمایشگاه‌های مجهز می‌شود.

با این وجود، جوادیان‌زاده به پیشرفت‌های انجام‌شده اشاره کرده و افزود که ایران در زمینه تولید و تأمین مواد بارورسازی، توسعه پهپادهای ساخت داخل، استفاده از ژنراتورهای زمینی و فلرهای سوزنده موفق بوده است. وی همچنین اظهار داشت که این فناوری به شکل داخلی توسعه یافته و در پروژه‌های اخیر مورد استفاده قرار گرفته است.

بارورسازی ابرها؛ راه‌حلی مکمل برای مدیریت بحران آب؟

با وجود اینکه بیش از دو دهه از اجرای پروژه‌ بارورسازی ابرها در ایران می‌گذرد، گزارش‌ها نشان می‌دهند که این فناوری توانسته میزان بارش را بین ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش دهد. این در حالی است که کارشناسانی مانند رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات هوا معتقدند که بارورسازی نمی‌تواند مشکل خشکسالی را حل کند و تنها در موارد محدود مثل تأمین آب پشت سدها کاربرد دارد.

حامیان این فناوری اما بیان می‌کنند که در شرایط کم‌آبی، بارورسازی ابرها می‌تواند به عنوان مکمل سایر راهکارها مورد استفاده قرار گیرد. به گفته جوادیان‌زاده، به دلیل قرار گرفتن ایران در مناطق خشک، اجرای این پروژه‌ها تنها با هدف افزایش بارش در حوضه‌های مختلف آبریز انجام می‌شود.

جدول عملکرد بارورسازی ابرها در ایران سال تعداد پرواز با هواپیما تعداد پرواز با پهپاد تعداد ژنراتور زمینی فعال استان‌های تحت پوشش

۱۴۰۳-۱۴۰۴	۳۷	۵۰	۶۰۰	۲۳