خبر شوکه‌کننده برای بنگاهی‌ها؛ شغل مشاوران املاک در خطر است!
اقتصادایرانی: تحول بازار مسکن با ورود پلتفرم‌ها و هوش مصنوعی؛ قیمت‌گذاری اجاره شفاف‌تر، منطقی‌تر و پیش‌بینی‌پذیرتر از همیشه!
فناوری‌های دیجیتال به‌تدریج جایگاه خود را در حوزه اقتصاد شهری تثبیت کرده‌اند و بازار اجاره مسکن نیز از این تغییرات بی‌بهره نبوده است. تکنولوژی‌های نوین، به‌ویژه ابزارهای هوشمند، تاثیر شگرفی بر تعیین قیمت اجاره‌ها و نحوه انجام معاملات داشته‌اند.
طی سالیان اخیر، پلتفرم‌های آنلاین اجاره و خریدوفروش مسکن، مسیر تازه‌ای برای مدیریت قیمت‌ها تعریف کرده‌اند. این رویه جدید که به‌جای تکیه بر حدس و تجربه‌های محدود، از داده‌ها و تحلیل‌های علمی استفاده می‌کند، توانسته است روش‌های سنتی را به چالش بکشد. این تحولات، بازاری که پیش‌تر به خاطر قیمت‌گذاری غیرشفاف و رفتارهای هیجانی دچار التهاب بود، به سمت شفافیت و نظم بیشتر سوق داده‌اند.
این پلتفرم‌ها توانسته‌اند اطلاعات مرتبط با هزاران فایل ملکی از نقاط مختلف شهر را جمع‌آوری کرده و امکان مقایسه بهتر قیمت‌ها در مناطق مختلف را فراهم کنند. چنین شفافیتی، قدرت مذاکره مستأجران را افزایش داده و در عین حال، مانع از قیمت‌گذاری‌های ناعادلانه توسط موجران می‌شود. همچنین، موجران نیز می‌توانند با بهره‌گیری از تحلیل‌های داده‌ای، قیمت منطقی‌تری تعیین کرده و سریع‌تر به مستأجران ایده‌آل دست یابند.
هوش مصنوعی نیز با استفاده از آموزش از داده‌های موجود، مدل‌هایی را برای پیش‌بینی قیمت در آینده ارائه می‌دهد. این مدل‌ها عواملی مانند تغییرات اقتصادی، میزان عرضه و تقاضا، دسترسی به خدمات شهری و ... را در تحلیل‌ها دخالت می‌دهند. چنین مدلی، برخلاف رویکردهای ذهنی و غیرعلمی گذشته، منجر به افزایش دقت و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری می‌شود.
پلتفرم‌های هوشمند؛ فرصتی سازنده یا عامل نگرانی؟
با وجود تمام مزایایی که پلتفرم‌های دیجیتال به همراه دارند، برخی نگرانی‌ها نیز مطرح است. تحلیلگران بر این باورند که دسترسی عمومی به قیمت‌ها ممکن است باعث ایجاد یک «مرجع قیمتی» ناخواسته شود. به این ترتیب، موجران ممکن است تحت تأثیر این داده‌ها، قیمت‌های خود را حتی بیش از حد معمول تنظیم کنند. بنابراین، لازم است که این سامانه‌ها علاوه بر ارائه قیمت، اطلاعاتی درباره شاخص‌های ریسک، وضعیت بازار و امتیازدهی کارشناسی نیز در نظر بگیرند.
مشکل دیگری که مطرح می‌شود، عدم صحت کامل اطلاعات ثبت‌شده توسط کاربران است. در بسیاری از پلتفرم‌ها، قیمت‌ها بدون راستی‌آزمایی دقیق بارگذاری می‌شوند. اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند تا حدی قیمت‌های غیرمنطقی را تشخیص دهد، اما به وضع قوانین شفاف و نظارت جدی همچنان نیاز است.
ازسوی دیگر، احتمال انحصار اطلاعات یا تطبیق الگوریتم‌ها براساس منافع خاص نیز یکی از دغدغه‌های اساسی است. در صورتی که اطلاعات بازار مسکن تحت کنترل چند شرکت محدود قرار گیرد، خطر کاهش شفافیت یا سوءاستفاده از اطلاعات افزایش می‌یابد. ازاین‌رو، سیاست‌گذاری‌های ضدانحصاری و اطمینان از بی‌طرفی الگوریتم‌ها ضروری است.
تحول آینده بازار اجاره با هوش مصنوعی
مطابق با روندهای جهانی، انتظار می‌رود که در سال‌های آینده، قیمت‌گذاری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی جزئی از فرآیندهای رسمی بازار مسکن شوند. به‌عنوان مثال، قراردادهای اجاره می‌توانند به‌صورت دیجیتال امضا شوند و ارزش‌گذاری املاک بر پایه تحلیل‌های دقیق‌تری صورت گیرد. این رویکرد می‌تواند باعث کاهش زمان جست‌وجو، کاهش اختلافات حقوقی و بهبود کیفیت معاملات شود. در نتیجه، عدالت قیمتی و شفافیت اقتصادی نیز تقویت خواهد شد.
در نهایت، ورود فناوری‌های هوشمند به عرصه مسکن تنها یک نوآوری نیست؛ بلکه یک انقلاب ساختاری محسوب می‌شود. اما برای بهره‌گیری بهینه از این فناوری، نیاز به قوانین حمایتی، شفافیت عملکردی و مشارکت نهادهای نظارتی بیشتر است.
با وجود تمامی مزایا، این ابزارها می‌توانند برای برخی شاغلان سنتی بازار مسکن، به‌ویژه مشاوران املاک، نگرانی‌هایی ایجاد کنند. قابلیت‌هایی نظیر قیمت‌گذاری دیجیتال و پرداخت‌های آنلاین می‌تواند نقش واسطه‌ها را کمرنگ کرده و حتی حذف کند. افراد فعال در این حرفه باید با تکنولوژی همراه شوند و مهارت‌های خود را برای استفاده از آن به‌روز کنند؛ در غیر این صورت، خطر حذف از بازار برای آن‌ها وجود دارد.
