همسان‌سازی یا همسان‌سوزی حقوق بازنشستگان ؟!
اقتصاد ایرانی: وعده همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، با هدف کاهش شکاف درآمدی و ایجاد عدالت در پرداخت‌ها، همچنان به دلیل چالش‌های مالی و ساختاری در پس پرده مانده و اعتراضات بازنشستگان ادامه دارد.
موضوع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان سال‌هاست که در میان دغدغه‌های اصلی جامعه کارگری قرار گرفته است. این طرح، با هدف کاهش فاصله حقوقی بین مستمری‌بگیران قدیمی و جدید، تقویت عدالت پرداخت و حفظ معیشت بازنشستگان پایه‌ریزی شد. با اینکه گام‌هایی در این زمینه برداشته شده، بازنشستگان همچنان خواهان اجرای کامل این طرح با توجه به تورم و هزینه‌های واقعی زندگی هستند. اعتراضات مداوم و بحث‌های داغ در مجلس نشانگر اهمیت این مطالبه است که نه تنها پاسخگوی نیاز بازنشستگان کنونی، بلکه دغدغه کارگران آینده نیز هست.
پیشینه‌ای از یک مطالبه دیرینه
طرح همسان‌سازی نخستین بار در دهه ۱۳۸۰ مطرح شد، اما از سال ۱۳۹۶ مسیر جدی‌تری به خود گرفت. در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ گام‌هایی ابتدایی در این رابطه برداشته شد و حقوق بسیاری از بازنشستگان بهبود یافت. در سال ۱۴۰۰، به دلیل مشکلات مالی، مرحله دوم این طرح نیمه‌تمام ماند. با اینکه این طرح در بودجه‌های سالانه گنجانده می‌شود، مشکلات اقتصادی بر تحقق کامل آن سنگینی می‌کند.
چالش‌های کلیدی در راه اجرای همسان‌سازی
به‌منظور اجرای بی‌نقص همسان‌سازی، نیاز به اصلاحات قوانین و تأمین منابع مالی پایدار احساس می‌شود. موانع موجود عبارت‌اند از:
مشکلات بودجه‌ای دولت: کاهش درآمدهای نفتی و افزایش هزینه‌ها، اجرای کامل طرح را سخت کرده است.
بحران صندوق‌های بازنشستگی: کسری‌های مزمن این صندوق‌ها فشار مالی مضاعفی بر دولت وارد کرده است.
نبود قانونی دائم: نبود چارچوب قانونی دائمی اجرای طرح را مشروط به وضعیت اقتصادی می‌کند.
تفاوت در ساختار صندوق‌ها: این تفاوت‌ها به پیچیدگی اجرای هماهنگ طرح افزوده است.
تورم: رشد قیمت‌ها تأثیر افزایش حقوق را کاهش داده است.
اعتراضات بازنشستگان؛ روایت دردناکی از توقعات برآورده نشده
بازنشستگان در شهرهای مختلف، از جمله اصفهان، به اعتراضات خیابانی ادامه می‌دهند. در تاریخ ۱۲ مرداد ۱۴۰۴، جمعی از بازنشستگان صنعت فولاد در اصفهان تجمع کرده و نسبت به افزایش ناکافی حقوق اعتراض نمودند. آنان تأکید کردند که برنامه هفتم توسعه دولت را ملزم به اجرای همسان‌سازی کرده است. این اعتراضات بیانگر عمق مشکلات معیشتی است که تصمیم‌های موقتی را ناکارآمد جلوه می‌دهد.
نطق‌های اعتراضی در مجلس
در جلسه علنی ۱۲ مرداد ۱۴۰۴، منصور علیمردانی، نماینده ابهر و خرمدره، به‌صراحت از کاهش قدرت خرید بازنشستگان و گرانی‌ها انتقاد کرد. او از سازمان برنامه‌وبودجه خواست تا هر چه سریع‌تر مقدمات اجرای مطالبات بازنشستگان را فراهم آورد. درخواست‌های پی‌درپی نمایندگان مجلس نیز فشار مضاعفی بر دولت وارد کرده است.
نگاهی به آینده
تحقق کامل همسان‌سازی نیازمند اقداماتی اساسی است؛ از جمله تخصیص منابع کافی، بهبود ساختار مدیریتی صندوق‌های بازنشستگی و تصویب قوانین دائمی. در غیر این صورت، اعتراضات خیابانی و فشار مجلس بر دولت همچنان ادامه خواهد یافت و عدالت حقوقی بازنشستگان در افق دوردست باقی خواهد ماند.
