پشت پرده بازی خطرناک دلالان در بازار برنج فاش شد!

اقتصادایرانی:

با آغاز فصل برداشت برنج در استان گلستان، انتظار می‌رفت قیمت‌ها متعادل و فشار اقتصادی بر خانوارها کاهش یابد. با این حال، واقعیت‌های بازار نشان از اتفاقی متفاوت دارد؛ افزایش بی‌رویه قیمت انواع برنج، به ویژه برنج نیم دانه و لاشه، باعث شده تا این محصول استراتژیک نه تنها بر سر سفره قشر ضعیف جامعه باقی نماند، بلکه به کالای لوکسی دور از دسترس تبدیل شود.

وضعیت قیمت برنج در بازار

بر اساس گزارش‌های میدانی، قیمت برنج نیم‌دانه و لاشه که همیشه جزو محصولات قابل دسترس برای اقشار کم‌درآمد بود، در حال حاضر به حدود ۱۸۰ هزار تومان و حتی در برخی نقاط به بالاتر نیز رسیده است. این در حالی است که حجم تولید شلتوک در استان گلستان، بنا به اعلام مسئولان، به بیش از ۴۳۰ هزار تن در سال جاری می‌رسد.

تفاوت قیمت برنج داخلی و خارجی

به‌رغم تلاش دولت برای تنظیم بازار از طریق واردات برنج خارجی ، این امر نیز نتوانسته پاسخگوی نیاز بازار باشد. هم‌اکنون قیمت برنج خارجی به ازای هر کیلوگرم در بازار بین ۷۴ هزار تا ۹۵ هزار تومان در نوسان است که این اختلاف قیمت، نبود نظارت دقیق را آشکار می‌کند.

حضور دلالان؛ عامل اصلی بحران

یکی از اصلی‌ترین دلایل آشفتگی بازار، حضور پررنگ دلالان و واسطه‌هایی است که با پیش‌خرید برنج از کشاورزان و احتکار آن، قیمت‌ها را به صورت مصنوعی بالا نگه می‌دارند. رئیس قوه قضاییه پیش‌تر درباره شیوع پدیده احتکار هشدار داده بود، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد این مشکل کماکان پابرجاست.

نوع برنج قیمت (تومان/کیلوگرم)

برنج داخلی (نیم‌دانه و لاشه)	۱۸۰,۰۰۰
برنج خارجی (پاکستانی و هندی)	۷۴,۰۰۰ تا ۹۵,۰۰۰

تلاش برای تنظیم بازار

مدیر تعاون روستایی استان گلستان اعلام کرده که با خرید توافقی بخشی از تولید برنج (مانند برنج فجر) به تنظیم بازار کمک خواهد کرد. در سال گذشته، قیمت خرید توافقی این محصول به ۷۵ هزار تومان رسید و پیش‌بینی می‌شود امسال این میزان افزایش یابد. با این وجود، کارشناسان بر این باورند که این اقدامات باید با نظارت دقیق‌تر و همکاری سایر نهادها همراه باشد تا تأثیر مطلوبی داشته باشد.

ناکارآمدی سیاست‌های نظارتی

آن‌چه بیش از پیش به بحران این بازار دامن زده، ضعف نظارت و ناکارآمدی سیاست‌های حمایتی است. عدم هماهنگی میان عرضه و تقاضا، افزایش نقش دلالان و احتکار، و عدم تثبیت قیمت‌ها، مجموعه عواملی هستند که این وضعیت را ایجاد کرده‌اند. اگرچه وعده‌هایی برای ورود جدی‌تر مسئولان به کنترل بازار داده شده، اما تاکنون نتایج ملموسی به‌دست نیامده است.

بازار برنج در گلستان به عنوان یکی از قطب‌های تولید این محصول در کشور، نمایانگر چالش‌های عمیق‌تری در ساختار عرضه و تقاضاست. در صورتی که اقداماتی سریع و موثر برای کاهش دخالت واسطه‌ها و جلوگیری از احتکار برنج انجام نشود، این بازار همچنان متلاطم خواهد بود و فشار اقتصادی بر مردم افزایش خواهد یافت. نهادهای مسئول باید با جدیت بیشتری وارد عمل شوند و برای اصلاح این وضعیت، هم از کشاورزان و هم از مصرف‌کنندگان حمایت کنند.