زلزله اقتصادی 12 ریشتری در ایران/ مردم آمادگی ندارند!

زلزله اقتصادی اخیر، که می‌توان آن را زلزله اقتصادی 12 ریشتری نامید، شوک بزرگی به ساختار اقتصادی ایران وارد کرده است. مردم در بسیاری از مناطق همچنان آمادگی کافی برای مواجهه با تبعات این شرایط اقتصادی ندارند. دولت به منظور کمک به اقشار ضعیف و کاهش فشار مالی، طرح اختصاص یارانه خانواده‌های پردرآمد را به دهک‌های پایین درآمدی اجرایی کرده است.

هدفمندسازی یارانه‌ها؛ رویکردی برای کمک به اقشار کم‌درآمد

به گفته حسن نوروزی، مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، یارانه‌های پنهان و آشکار اقتصاد کشور به میزانی است که حتی از کل بودجه سالانه کشور نیز بیشتر می‌شود. این حجم عظیم از یارانه، لزوم اجرای طرحی هدفمند برای بازتوزیع آن به شکل مطلوب‌تر را ایجاد کرده است. دولت و مجلس قصد دارند با حذف یارانه نقدی خانواده‌های پردرآمد، منابع حاصل از این اقدام را به دهک‌های پایین درآمدی اختصاص دهند.

جزئیات طرح حمایت از معیشت محرومان

مطابق بند (پ) تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۴۰۴، دولت مکلف شده است که حداقل مبلغ ۴۰ هزار میلیارد تومان را از محل حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم و سایر منابع مرتبط، به عنوان بسته حمایت از معیشت محرومان اختصاص دهد. این بسته حمایتی در جهت رفع فقر شدید خانوارهای نیازمند و افزایش اعتبار کالابرگ طراحی شده است.

تغییر در دهک‌بندی یارانه‌ها هر شش ماه

امسال، دولت یارانه نقدی سه میلیون نفر را قطع کرد. با این حال، حذف کامل یارانه‌های دهک‌های هشتم و نهم هنوز اجرایی نشده است. بر اساس سیاست جدید، دهک‌بندی یارانه‌ها هر شش ماه یک بار بر اساس درآمد و دارایی‌های خانوار بازبینی می‌شود. این بازنگری‌ها باعث تغییر و تحرک در وضعیت دهک‌ها می‌شود. به همین دلیل، انتظار می‌رود در ماه‌های آینده نیز شاهد حذف یارانه برخی از افراد واقع در دهک‌های بالا باشیم.

تحلیل و بررسی

اجرای این طرح با وجود نکات مثبت، با چالش‌های متعددی نیز مواجه است. بسیاری از خانوارهای دهک‌های بالا ممکن است به دلیل عدم شفافیت در شاخص‌های دهک‌بندی، خود را مستحق دریافت یارانه بدانند. از سوی دیگر، دهک‌های پایین نیز ممکن است به علت ضعف سیستم‌های حمایتی همچنان تحت فشار اقتصادی باشند. این مطلب اهمیت توجه به شفافیت سیستم دهک‌بندی و اجرای دقیق‌تر اقدامات حمایتی را برجسته می‌سازد. همچنین همکاری میان دولت و نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد و بهزیستی می‌تواند اثربخشی این طرح‌ها را افزایش دهد.

لزوم آمادگی و اطلاع‌رسانی به مردم

زلزله اقتصادی مذکور، نیازمند تنظیم سیاست‌های دقیق‌تر و ایجاد آمادگی در میان جامعه است. اطلاع‌رسانی شفاف درباره جزئیات این طرح‌ها، از جمله حذف یارانه‌ها و طرح کالابرگ، به کاهش تنش و جلب حمایت عمومی کمک می‌کند. همچنین ارتقای مهارت‌های اقتصادی خانوارها برای مدیریت بهتر منابع مالی، ضرورتی است که باید در سیاست‌های آینده مدنظر قرار گیرد.