آیا چهار روز تعطیلی در هفته امکانپذیر است؟ بررسی مزایا و چالشها
اقتصاد ایرانی: تعطیلیهای گسترده و بیبرنامه، از چهارشنبههای انرژی تا آخر هفتههای رسمی، نهتنها اقتصاد ایران را فلج کرده، بلکه با کاهش روزهای کاری مشترک با جهان، تعاملات بینالمللی و رقابتپذیری کشور را به خطر انداخته است.

بحران مربوط به تعطیلیهای بیبرنامه، از جمله تعطیلی چهارشنبهها برای کمبود انرژی، تعطیلی پنجشنبهها، تعطیلی جمعههای همیشگی و حتی احتمال تعطیلی در روز شنبه، باعث شده است که نظم فعالیتهای اقتصادی کشور ایران به شدت تحت تاثیر قرار گیرد. این وضعیت، که به نظر میرسد اقدامی موقتی برای حل بحران انرژی باشد، در واقع گویای ضعف در زمینه سیاستگذاریهای کلان و مدیریت اقتصادی است.
روزهای کاری کمتر؛ چالش در ارتباطات بینالمللی
در حالی که استاندارد چرخه کاری جهانی معمولاً شامل پنج تا شش روز کاری است، ایران با وجود احتمال تعطیلی چهار روز در هفته، تنها در حدود ۱۳۰ روز کاری همسو با جهان دارد؛ این مقدار به نصف استاندارد جهانی برابر با ۲۶۰ روز میرسد. به بیان دیگر، هر روز تعطیلی بیشتر، میتواند حدود ۱۴ تا ۲۰ درصد از قابلیت همکاری و تعاملات تجاری ایران با دیگر کشورها را کاهش دهد. این موضوع نه تنها باعث کاهش روزهای کاری مؤثر میشود بلکه توسعه و مذاکرات تجاری، همکاریهای تکنولوژی و جذب سرمایه خارجی را به تعویق میاندازد.
چالش جدی برای کسبوکارهای کوچک و متوسط
تعطیلیهای پراکنده و غیرمنظم بیشترین آسیب را بر کسبوکارهای کوچک و متوسط وارد کرده است؛ زیرا این بنگاهها به دلیل امکانات مالی محدود، ظرفیت اندک برای تغییرات سریع و انعطافپذیری کم، با کاهش روزهای کاری فلج میشوند. این مسائل موجب تعدیل نیروها، کم شدن ساعات کاری یا افزایش فشار کاری شده و در نهایت چرخه تولید کالا و خدمات را مختل میسازد که نتیجه آن افزایش قیمتها، کاهش عرضه محصولات و ناپایداری بازار خواهد بود.
پیامدهای اجتماعی: افزایش مشکلات و نابرابری
از منظر اجتماعی، تعطیلیهای کمبرنامه بر اقشار آسیبپذیر کاهش درآمد را تحمیل کرده و کارگران بخشهای غیررسمی و کسبوکارهای کوچک را در معرض مشکلات اقتصادی بیشتری قرار داده است. نبود حمایتهای اجتماعی کافی و عدم ارائه برنامههای مناسب برای جبران این وضعیت، باعث گسترش نارضایتی اجتماعی و ایجاد شکاف بین مردم و دولت شده است. این مسئله میتواند به تشدید نابرابری و کاهش فرصتهای اجتماعی منجر شود.
اثرات اقتصادی؛ از کاهش بهرهوری تا عقبماندگی
اقتصاد ایران که هماکنون با چالشهایی چون فشار ابرتورم و رکود دستوپنجه نرم میکند، با تعطیلیهای اضافی، از فرصتهای تعامل اقتصادی با جهان، جذب سرمایه و پیشرفت فناورانه محروم میشود. کاهش روزهای کاری نه تنها ظرفیت بهرهوری داخلی را کاهش میدهد، بلکه تعاملات بینالمللی را محدود کرده و رقابت در سطح جهانی و توسعه زیرساختهای مدرن را دشوارتر میکند.
راه پیش رو؛ تجدید نظر در سیاستهای تعطیلی
برای خروج از این وضعیت نامطلوب، دولت باید به طور جدی به بازتعریف سیاستهای مربوط به تعطیلی پرداخته و هماهنگی بیشتری میان مدیریت انرژی، اقتصاد و برنامههای توسعهای ایجاد کند. سرمایهگذاری در بهبود زیرساختهای انرژی، امکانپذیر ساختن حمایتها از کسبوکارهای کوچک و ارائه برنامههای حمایتی کافی به جامعه، از جمله اقدامات موثر خواهد بود. بدون انجام این اصلاحات، تعطیلیهای ناگهانی و مکرر به توقف فعالیتهای اقتصادی و به خطر افتادن روند رشد کشور منجر خواهد شد.