افغانستان منابع آب ایران را تصاحب کرد!
اقتصاد ایرانی: سد دوستی، مهم‌ترین منبع آب شرب مشهد با انحراف مسیر هریرود توسط طالبان و آب‌گیری سد "پاشدان" در هرات به خشکی رسیده و بحران آب در این شهر افزایش یافته است.
روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی به مشکلات پیش آمده پیرامون بحران آب در شرق کشور پرداخته است. براساس اطلاعاتی که توسط شرکت مدیریت منابع آب مشهد ارائه شده، سد دوستی که از مهم‌ترین منابع آب شرب مشهد محسوب می‌شود، اکنون به وضعیت بحرانی رسیده و تنها نصف حجم سال گذشته آب دارد. دلیل اصلی این بحران، اقدام طالبان در اردیبهشت سال گذشته بوده که با دستور آب‌گیری سد پاشدان در هرات، جریان طبیعی آب به سد دوستی قطع و به سوی این سد منحرف شد.
بحران آب؛ از سیستان تا مشهد
این مسئله، تنها یکی از مشکلاتی است که حکومت طالبان برای منابع آبی ایران ایجاد کرده است. پیش‌تر نیز مردم سیستان و بلوچستان با خودداری طالبان از رعایت سهم قانونی ایران از آب رودخانه هیرمند دچار بحران شدند. طبق قراردادی که در اسفندماه سال ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان منعقد شد، مقرر شده بود سهم ایران از آب هیرمند در هر ثانیه ۲۶ متر مکعب باشد. با این وجود، طالبان در طول چهار سال اخیر به این تعهد پایبند نبوده و به بهانه‌های مختلف از ارائه این حقابه به ایران خودداری کرده است. روشن است که این اقدامات طالبان برنامه‌ریزی شده هستند و هدف‌گیری مشخصی را در نادیده گرفتن حقوق قانونی ایران دنبال می‌کنند.
پیامدهای خصمانه اقدامات طالبان
مسئله‌ای که در بحران آب ناشی از اقدامات طالبان اهمیت دارد، ماهیت خصمانه رفتار این گروه است. طالبان در کنار قطع حقابه‌ها، از راه‌های دیگری نیز تهدیداتی را علیه ایران ایجاد کرده است. یکی از این تهدیدات، ورود بی‌رویه اتباع افغانستانی به کشور بوده که گاهی اوقات به نفوذ در مجاری حساس کشور منجر شده است. در طول جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران، مشخص شد که بخشی از اتباع افغانستانی پیاده نظامی را برای براندازی نظام جمهوری اسلامی تشکیل داده‌اند. این امر نشان‌دهنده برنامه‌ریزی دقیق طالبان برای تضعیف امنیت داخلی ایران است.
در پاسخ به تصمیم وزارت کشور ایران برای اخراج اتباع غیرمجاز افغانستانی، طالبان نه تنها حاضر به پذیرش اتباع خود نشد، بلکه تهدید به انتقام اقتصادی کرد! این رفتار گستاخانه طالبان نشان‌دهنده عدم کنترل مناسب شرایط از سوی دولتمردان ایرانی است.
آیا سکوت برابر با تشدید بحران است؟
همزمان با ایجاد مشکلات جدی در منابع آب شرق کشور، شاهد سکوت و بی‌عملی دولتمردان ایرانی در مواجهه با اقدامات خصمانه طالبان هستیم. به‌رغم بحران‌های متعدد، دولت سیزدهم تا کنون هیچ اقدامی جدی برای مقابله با این وضعیت انجام نداده است و حتی در مواردی به طالبان امتیازاتی نیز داده شده است. این رفتار منفعلانه نه تنها به حل مسئله کمک نکرده بلکه طالبان را برای ادامه سیاست‌های خصمانه‌اش تشویق کرده است.
سؤال اصلی این است که آیا نمی‌توان از ابزارهای سیاسی و اقتصادی برای مقابله با این وضعیت و تنبیه اقدامات گستاخانه طالبان استفاده کرد؟ پاکسازی کشور از اتباع غیرمجاز و اتخاذ سیاست‌های سخت‌گیرانه می‌تواند راهکاری مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران باشد.
