مستاجران رسماً به خاک سیاه نشستند / تیر خلاص دولت به حداقل بگیران !
اقتصاد ایرانی: افزایش بی‌سابقه قیمت اجاره و تأثیر مستقیم نرخ دلار، مستأجران را با بحران جدی روبه‌رو کرده است؛ شکاف عمیق میان عرضه و تقاضا مسکن، اجاره‌بها را به ابزاری سرمایه‌ای تبدیل کرده و طبقه حداقل‌بگیران را در نبردی نابرابر برای حفظ سقف بالای سرشان گرفتار کرده است.
افزایش نرخ دلار همانند زنجیره‌ای پیوسته تمامی ارکان بازار را تحت تأثیر قرار داده است. موجی از تغییرات در نرخ اجاره‌بها، صاحب‌خانه‌ها را وادار کرده تا با تلقی بالا رفتن ارزش دارایی‌ها، قیمت‌ها را افزایش دهند. از سوی دیگر مستأجران مجبور به جابجایی از محله‌ای به محله دیگر می‌شوند. این جابه‌جایی‌ها از تغییر مکانی گرفته تا تغییرات عاطفی میان آسایش و اضطراب، امید و تردید و ثبات به زندگی موقت، اثرات گسترده‌ای داشته است. منزل که روزگاری مأمنی برای آرامش بود، اکنون برای بسیاری به مرکزی از فشار روانی تبدیل شده است.
فلج عرضه و تقاضا؛ زخم کهنه بازار
یکی از دلایل اصلی این تنش‌ها میان عرضه و تقاضا عدم تعادل است. سال‌های متوالی تمرکز بر پروژه‌های بی‌رویه و عدم توجه به ساخت‌وسازهای نیازمحور، منجر به فاصله‌گیری تولید مسکن از خواسته‌های جامعه شده است. جمعیت شهری در حال افزایش است، اما تولید مسکن مناسب برای قشر متوسط و پایین همچنان موجود نیست. این وضعیت نه تنها بازار را به آشوب کشیده، بلکه بی‌ثباتی دائمی را به اقتصاد شهری تحمیل کرده است.
رکود در ساخت و ساز؛ چالش جدی مستأجران
از سوی دیگر، خروج سرمایه از بخش مسکن، شکاف تازه‌ای در این بازار ایجاد کرده است. سرمایه‌گذاران پیشین، که با انگیزه به این حیطه وارد شده بودند، در پی نوسانات اقتصادی و بهره‌وری بیشتر در بازارهای دیگر، سیاست عقب‌نشینی را در پیش گرفته‌اند. این روند نه‌تنها باعث رکود در ساخت‌وسازهای جدید شده است، بلکه کمبود عرضه در آینده‌ای نزدیک بحرانی مضاعف را ایجاد خواهد کرد؛ وضعیتی که مستأجران را در تنگنا قرار داده است.
بحران اجاره بها؛ آزمون عدالت اجتماعی
جلوه‌ای پررنگ از بحران اجاره، اندیشناک سرمایه‌گذاران و مستأجران را تحت تأثیر قرار داده است. اگر مسئولان اقدامات قاطعی برای کنترل عرضه و تقاضا نکنند، این بحران اقتصادی به سمت بحران اجتماعی گرایش پیدا خواهد کرد. در چنین وضعیتی، مسئله مسکن فراتر از دغدغه‌ای شهری است و جنبه‌هایی همچون عدالت اجتماعی و کارآمدی نظام حاکمیت را زیر سؤال خواهد برد. چرا که جامعه‌ای که شهروندانش از داشتن سقف امن برای زندگی محروم‌اند، هیچ‌گاه احساس آرامش و امنیت نخواهد داشت.
اجاره خانه در بحران نرخ‌ها؛ زخم عمیق بر خانواده‌ها
روند افزایشی نرخ اجاره‌بها به دنبال افزایش قیمت ارز، حتی با پایان فصل تابستان، همچنان ادامه دارد و بسیاری از خانوارها توانایی اجاره خانه‌ای مناسب را از دست داده‌اند. نایب رئیس مشاوران املاک تهران در یک مصاحبه ابراز نگرانی کرد: ناترازی بازار مسکن و خروج سرمایه از این بخش به افزایش فشار اقتصادی بر مستأجران دامن زده است.
طبق گفته یکی از مخاطبان، هزینه رهن یک خانه در منطقه شهر ری و نزدیک به خط راه‌آهن به ۸۰۰ میلیون تومان رسیده است. این در حالی است که بسیاری از مردم، به‌ویژه قشرهای کارگر و کارمند، ناچار به پرداخت اجاره‌بهای سنگین برای سکونت در واحدهایی نامناسب هستند.
مصاحبه با داود بیگی نژاد؛ فرصت‌های از دست رفته مسکن
در پی مصاحبه‌ای با داود بیگی نژاد، نایب رئیس مشاوران املاک تهران، وی به مشکلات بازار مسکن و ناترازی اشاره کرد و افزود: «مشکلات موجود در بازار مسکن باعث شده سرمایه‌گذاران از این بخش فاصله بگیرند و این امر فشار بر دوش مستأجران را دوچندان کرده است.»
وی همچنین تأکید کرد که سیاست‌های غلط که سرمایه‌ها را به بازارهای دیگر مانند طلا و ارز هدایت می‌کنند، در بلندمدت اثر منفی بر رشد مسکن در کشور خواهد گذاشت. او هشدار داد: تغییرات در جمعیت جوان جامعه و نیاز آن‌ها به مسکن می‌تواند بر بازار فشار بیشتری وارد کند.
در پایان، داود بیگی نژاد خاطرنشان کرد که تلاش برای کاهش اعتماد به بازار مسکن و هدایت سرمایه‌ها به مسیرهای دیگر، نه تنها به اقتصاد کشور آسیب می‌زند، بلکه نیازمند سیاست‌گذاری دقیق‌تر و سرمایه‌گذاری هوشمندانه در این بخش است.
