تهران با هر نوع تغییر مرز مخالف است

این موضع گیری که ریشه در سیاست خارجی ایران مبنی بر حفظ ثبات منطقه ای و احترام به تمامیت ارضی کشورها دارد، در گفت وگوهای جدید مقامات ارشد ایران با همتایان ارمنستانی هم به وضوح بازتاب یافته است.

مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان روز گذشته در گفت وگوی تلفنی با «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان، روابط دو کشور را تاریخی، دوستانه و سازنده توصیف کرد و بر سیاست اصولی ایران در تعامل سازنده با همسایگان تاکید کرد. پزشکیان افزود که «ایران حفظ تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه را یک اصل غیرقابل تغییر می داند و تقویت همکاری های دوجانبه و برنامه ریزی برای آینده روابط با ارمنستان را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است.»

در همین راستا، علی اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز در گفت وگوی تلفنی با «آرمن گریگوریان»، همتای ارمنستانی خود، بر سیاست ثابت ایران مبنی بر مخالفت با هرگونه تغییر در ژئوپلیتیک منطقه تاکید کرد. احمدیان این موضع را به نفع همه طرف های منطقه ای دانست و از موضع ارمنستان در محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به ایران قدردانی کرد. گریگوریان نیز در این گفت وگو گزارشی از آخرین وضعیت مذاکرات ارمنستان با آذربایجان ارائه داد و تاکید کرد که موضع ارمنستان در خصوص راه گذرهای منطقه ای، از جمله موضوع حساس کریدور زنگزور، تغییری نکرده است.

این مواضع نشان می دهد که ایران و ارمنستان در حفظ وضعیت موجود ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی هم راستا و متعهد هستند.

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت استراتژیک خود، همواره یکی از مناطق حساس برای ایران بوده است. این منطقه نه تنها به دلیل همسایگی مستقیم با ایران، بلکه به دلیل وجود تنش های تاریخی و معاصر بین ارمنستان و آذربایجان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ایران از دیرباز روابط نزدیکی با ارمنستان داشته و این کشور را به عنوان یک شریک استراتژیک در منطقه می بیند. در عین حال، تهران روابط خود با باکو را نیز حفظ کرده، اما هرگونه تلاش برای تغییر مرزها یا ایجاد کریدورهایی که ممکن است به تغییر در ژئوپلیتیک منطقه منجر شود، مانند کریدور زنگزور که می تواند ارتباط زمینی ایران با ارمنستان را قطع کند، به شدت رد کرده است.

تغییرات ژئوپلیتیکی در قفقاز به ویژه در مرزهای ارمنستان و آذربایجان، می تواند به بی ثباتی منطقه ای منجر شود و منافع همه کشورهای منطقه، بویژه ایران را به خطر بیندازد. پیشنهادهایی مانند ایجاد کریدور زنگزور که از سوی برخی طرف ها مطرح شده، نه تنها تهدیدی برای تمامیت ارضی ارمنستان که خطری علیه منافع ایران محسوب می شود.

به همین دلیل تغییر در مرزهای بین المللی یا ایجاد کریدورهایی که به تغییر وضعیت ژئوپلیتیکی منطقه منجر شود، برای ایران غیرقابل قبول است. این موضع نه تنها در گفت وگوهای دوجانبه با ارمنستان، بلکه در مذاکرات با دیگر بازیگران منطقه ای از جمله ترکیه و جمهوری آذربایجان نیز مطرح شده است.

چه آنکه تیرماه 1401 و در جریان دیدار «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه با رهبر انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای در ارتباط با بحث تغییر ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی هشدار دادند: «اگر سیاستی مبنی بر مسدود کردن مرز ایران و ارمنستان وجود داشته باشد، جمهوری اسلامی با آن مخالفت خواهد کرد چرا که این مرز یک راه ارتباطی چند هزار ساله است.»

ایران همچنین بارها نگرانی خود را از دخالت بازیگران فرامنطقه ای، به ویژه رژیم صهیونیستی در قفقاز ابراز کرده است. احمدیان در گفت وگوی اخیر خود با گریگوریان، از موضع ارمنستان در محکومیت حمله رژیم صهیونیستی به ایران تشکر کرد که می تواند نشان دهنده موضع مشترک دو کشور در ارتباط با بازیگران خارجی منطقه باشد.

روابط نزدیک ایران با ارمنستان به ویژه در زمینه های اقتصادی، انرژی و امنیتی، نشان دهنده اهمیت این کشور در سیاست خارجی تهران است. در عین حال، ایران تلاش دارد تا توازنی در روابط خود با آذربایجان حفظ کند، اما هرگونه اقدام از سوی بازیگران که به تغییر مرزها یا قطع ارتباط ایران با ارمنستان (اروپا) منجر شود یا امنیت ملی ایران را به خطر بیندازد، با واکنش تهران مواجه خواهد شد. در همین راستا بود که بلافاصله پس از توقف جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه ایران، مسعود پزشکیان در گفت وگوی تلفنی با «علی اف» همتای خود در جمهوری آذربایجان، خواستار بررسی و راستی آزمایی برخی اخبار درباره تعرض پهپادها و ریزپرنده های رژیم صهیونیستی به آسمان ایران، از طریق فضای سرزمینی این همسایه شمالی شد.

منبع: روزنامه ایران