حذف یارانه برای 6 گروه خاص/ آیا شما شامل این افراد هستید؟
اقتصاد ایرانی: حذف یارانه بر اساس شاخص‌های جدید؛ اگر ساکن خارج از کشور هستید یا بیش از ۵ سفر خارجی در سال دارید، یارانه شما قطع خواهد شد. جزئیات معیارهای جدید دهک‌بندی را بخوانید.
طی سال‌های گذشته به دلیل نقص در داده‌ها، اجرای صحیح دهک‌بندی با مشکلات جدی مواجه شد؛ اما استفاده از شاخص‌های شفاف نظیر حذف یارانه ایرانیان مقیم خارج از کشور و کسانی که بیش از ۵ بار در سال به خارج از کشور سفر کرده‌اند، می‌تواند به صرفه‌جویی چند هزار میلیارد تومانی منجر شود.
شاخص‌های حذف یارانه در آیین‌نامه مصوب هیئت وزیران
در آیین‌نامه‌ای که سال گذشته برای تعیین سه دهک پردرآمد و حذف یارانه آن‌ها به تصویب هیئت وزیران رسید، ۶ شاخص کلی برای دهک‌بندی تعیین شد. پیش از آن، سامانه‌های موجود در این زمینه نقص‌های جدی همراه داشته و حذف یارانه سه دهک پردرآمد با چالش‌های فراوانی روبرو بود.
این مشکلات باعث شد تا حذف یارانه افراد پردرآمد نتایج مطلوبی را به همراه نداشته باشد، چراکه هر مرحله از حذف اعتراضات گسترده‌ای را برانگیخت و به تبع آن اجرای طرح با محدودیت‌های بیشتری همراه شد.
در راستای این موضوع، تصمیم بر آن شد که شاخص‌های شفاف برای سنجش دهک‌ها طراحی شود. این شاخص‌ها عبارتند از:
ردیف شاخص| ۱ | خانوارهایی با املاک لوکس به ارزش بالای ۳۵ میلیارد تومان |
| ۲ | خانوارهایی با خودروهای سواری یا وانت دوکابین مجموعاً به ارزش بیش از ۳ میلیارد تومان |
| ۳ | خانوارهایی با درآمدهای بالاتر از سقف مشخص‌شده |
| ۴ | خانوارهایی با خریدهای بالاتر از سطح تعیین‌شده از طریق حساب‌های غیرتجاری |
| ۵ | ایرانیان مقیم خارج از کشور (اعلام‌شده توسط وزارت امور خارجه) |
| ۶ | خانوارهایی با بیش از پنج سفر خارجی در سال |
ضرورت به‌روزرسانی شاخص‌ها با توجه به شرایط تورمی
این شاخص‌ها برای سال ۱۴۰۳ طراحی شده‌اند و لازم است مقادیر عددی مرتبط با آن‌ها بر اساس تورم و شرایط روز به‌روزرسانی شوند. همان‌طور که هر سال ارزش خودروها و خانه‌های لوکس در بودجه تغییر می‌کند، به‌روزرسانی این شاخص‌ها نیز ضروری خواهد بود.
به‌ویژه در مواردی نظیر قیمت املاک، خودرو، سطح درآمد و سقف خرید از حساب‌های غیرتجاری، این تغییرات باید با دقت بیشتری انجام شود. با استفاده از داده‌های جدید، دهک‌بندی می‌تواند با سرعت بیشتری به اجرا درآید.
تحلیل: دو شاخص بدون نیاز به ملاحظات گسترده
در میان ۶ شاخص اصلی تعیین‌شده، دو مورد نیازی به بررسی‌های پیچیده ندارد. یکی از این شاخص‌ها مربوط به ایرانیان مقیم خارج از کشور است که هنوز یارانه دریافت می‌کنند. اطلاعات این افراد باید توسط وزارت امور خارجه به سامانه رفاه ایرانیان منتقل شود تا امکان حذف یارانه این افراد فراهم شود.
شاخص دوم، مربوط به خانوارهایی است که بیش از پنج بار در سال به خارج سفر کرده‌اند. این اطلاعات از طریق پلیس و وزارت امور خارجه قابل استخراج است.
صرفاً با استفاده از این دو شاخص، امکان صرفه‌جویی بیش از ۳ هزار میلیارد تومان در منابع کشور وجود دارد که می‌توان آن را به افزایش حمایت از اقشار کم‌درآمد تخصیص داد.
لزوم همکاری دستگاه‌ها برای اجرای موفق دهک‌بندی
همچنان افرادی در لیست یارانه‌بگیران وجود دارند که مشمول دریافت یارانه نیستند، اما منابع به آن‌ها اختصاص داده می‌شود. این منابع می‌توانند مستقیماً در حمایت مالی از اقشار ضعیف جامعه به‌کار گرفته شوند.
از همین نظر، همکاری کامل دستگاه‌ها، به‌ویژه وزارت امور خارجه و وزارت کار برای شناسایی ایرانیان مقیم خارج از کشور اهمیت ویژه‌ای دارد. این همکاری می‌تواند نقش مؤثری در جلوگیری از هدر رفت منابع داشته و به تقویت حمایت‌های معیشتی منجر شود.
