فاجعه پشت پرده قولنامه‌ها/ چگونه از کلاهبرداری فرار کنیم؟
اقتصاد ایرانی: حسین اقدامی، کارشناس اقتصادی، با اشاره به خطرات خرید ملک‌های قولنامه‌ای، بررسی دقیق مبایعه‌نامه‌های قبلی و اطمینان از سابقه تصرف فروشنده را راهکاری کلیدی برای کاهش ریسک معاملات املاک فاقد سند رسمی دانست.
حسین اقدامی، کارشناس اقتصادی، در برنامه رادیو اقتصاد به موضوع کلاهبرداری در قراردادهای خرید و فروش ملک پرداخت و توضیح داد: ملک قولنامه‌ای به ملکی اطلاق می‌شود که سابقه ثبتی دارد و از طریق دست‌به‌دست شدن قراردادهای عادی به افراد مختلف منتقل شده است که در حال حاضر این افراد متصرف آن محسوب می‌شوند.
ملک قولنامه‌ای چیست؟
ملک قولنامه‌ای به ملکی گفته می‌شود که فاقد سند رسمی بوده و انتقال آن تنها از طریق یک قرارداد عادی، یعنی قولنامه، صورت می‌گیرد. این موضوع باعث شده که معامله چنین املاکی با چالش‌ها و ریسک‌هایی همراه باشد که بررسی آنها ضروری است.
نکات مهم برای خریداران ملک‌های قولنامه‌ای
اقدامی در ادامه تاکید کرد که در خرید ملک‌های قولنامه‌ای، چند نکته کلیدی وجود دارد:
ریسک بالای معاملات: معامله ملک‌های قولنامه‌ای بسیار خطرناک است. حتی با بررسی‌های دقیق، ریسک چنین معاملاتی به صفر نمی‌رسد، اما رعایت نکات خاصی می‌تواند خطر کلاهبرداری را به حداقل کاهش دهد.
بررسی مبایعه‌نامه قبلی: خریداران باید مطمئن شوند که فروشنده مبایعه‌نامه‌های قبلی و اسناد مرتبط تا زمان فروش ملک را دارد. نبود این اسناد می‌تواند مالکیت فروشنده را زیر سؤال ببرد.
سابقه تصرف فروشنده: مدت زمان تصرف فروشنده در ملک و نوع این تصرف باید به دقت بررسی شود. احتمال بروز مشکلات برای ملک‌هایی که فروشنده آنها مدت کوتاهی روی آنها تصرف داشته، در مقایسه با املاکی که بیش از ۲۰ تا ۳۰ سال در تصرف بوده‌اند، بیشتر است.
چالش‌های حقوقی ملک‌های قولنامه‌ای
اقدامی توضیح داد که در شهرهایی مانند تهران، زمین‌هایی وجود دارند که روی آنها متصرفان متعددی فعالیت دارند. به‌عنوان مثال، در منطقه خاک سفید تهران، این نوع زمین‌ها فراوان هستند. برخی از این متصرفان با مالک اصلی قرارداد قانونی دارند و برخی دیگر هیچ رابطه‌ای با مالک اصلی ندارند. در مواردی، حتی مبایعه‌نامه‌های جعلی برای اثبات مالکیت توسط برخی افراد تهیه می‌شود.
این موضوع بررسی قدمت حضور افراد روی زمین و آثار تصرفی آنها را بسیار مهم می‌سازد تا اعتبار ادعای آنان مورد ارزیابی قرار گیرد.
راه‌حل قانونی برای جلوگیری از کلاهبرداری
اقدامی همچنین به موضوعی دیگر اشاره کرد که حتی در مواردی که فروشنده سند رسمی دارد، پس از فروش ملک، اشخاصی با ارائه مبایعه‌نامه‌های عادی ادعای مالکیت نموده و اقدام به ابطال سند می‌کنند. وی پیشنهاد داد که اگر قانون الزام به ثبت رسمی اجرایی شود، مشکلات این‌چنینی از بین خواهد رفت و امکان سوءاستفاده به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.
جدول نکات کلیدی برای خرید ملک قولنامه‌ای:
نکات کلیدی توضیحات| ریسک معامله | معاملات ملک‌های قولنامه‌ای همیشه دارای ریسک بالایی هستند که با بررسی و رعایت نکات خاص، قابل کاهش است. |
| بررسی مدارک مالکیت | اطمینان از وجود مبایعه‌نامه‌های قبلی برای تایید مالکیت فروشنده ضروری است. |
| سابقه حضور فروشنده | مدت زمان و نوع تصرف فروشنده بر روی ملک باید بررسی شود، زیرا قدمت حضور او اهمیت زیادی دارد. |
| راه‌حل قانونی | اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات می‌تواند بسیاری از مشکلات حقوقی در مورد املاک قولنامه‌ای را حل کند. |
برای جلوگیری از کلاهبرداری در معاملات قولنامه‌ای، خریداران باید با دقت بیشتری اسناد و سابقه فروشنده را بررسی کنند و در صورت امکان، به جای معاملات قولنامه‌ای، معاملات رسمی و دارای ثبت قانونی را انجام دهند. همچنین اجرای قوانین جدید می‌تواند به کاهش مشکلات و سوءاستفاده‌ها کمک شایانی کند.
