شوک بزرگ/ 40 درصد مستأجران زیر خط فقر رفتند!
اقتصاد ایرانی: سقوط 40 درصد مستأجران زیر خط فقر در سال 1404، نشاندهنده گسترش بحران مسکن در ایران است؛ افزایش بیسابقه سهم هزینههای مسکن از درآمد خانوارها، این چالش اقتصادی را به یک معضل جدی تبدیل کرده است.

بحران مسکن و افزایش نرخ فقر مستأجران در سال 1404
گزارشها نشان میدهد که در سال 1404خانوارهای مستأجر ایجاد کرده است. بر اساس آمار، تعداد مستأجرانی که زیر خط فقر زندگی میکنند به رکوردی تاریخی رسیده و بیش از 40 درصد از آنها دچار مشکلات اقتصادی مرتبط با هزینههای مسکن شدهاند. این افزایش نرخ فقر نه تنها نشاندهنده ناتوانی مردم در خرید خانه است، بلکه فشار سنگینی بر زندگی روزمره آنها وارد کرده است.
چه کسانی زیر خط فقر قرار گرفتند؟
طبق روشهای متداول سنجش، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال 1404 حدود 27 درصد، یعنی معادل 1.33 میلیون خانوار، برآورد شده بود. با در نظر گرفتن روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه مسکن را لحاظ میکند، این نرخ به 40 درصد افزایش یافته است؛ یعنی حدود 652 هزار خانوار دیگر نیز به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کردهاند.
نوع فقر تعداد خانوار نسبت به کلفقر درآمدی | 1.33 میلیون خانوار | 67 درصد |
فقر ناشی از هزینه مسکن | 652 هزار خانوار | 33 درصد |
توزیع جغرافیایی و دموگرافیک فقر مستأجران
در مناطق شهری، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر به 94 درصد رسیده است، در حالی که این عدد در مناطق روستایی تنها 6 درصد است. استان تهران با تعداد 620 هزار خانوار، بیشترین نرخ فقر مستأجران را داشته و استان چهارمحال و بختیاری با 4 هزار خانوار کمترین نرخ را به خود اختصاص داده است.
استان تعداد خانوارهای فقیر نرخ فقرتهران | 620 هزار خانوار | 43 درصد |
چهارمحال و بختیاری | 4 هزار خانوار | 14 درصد |
آذربایجان غربی | -- | 62 درصد |
تحلیل آماری و پیامدهای سیاسی
افزایش نرخ فقر مستأجران نشاندهنده ناکارآمدی برخی شاخصهای اقتصادی در بررسی وضعیت واقعی خانوارهاست. ضعفهای موجود در شاخص استطاعتناپذیری مسکن شامل بازنمایی سوگیرانه و همساننمایی است که منجر به ارائه دادههای اشتباه برای سیاستگذاری شده است. اصلاح این شاخصها و تنظیم سیاستهای مبتنی بر شواهد واقعی میتواند مسیر حل بحران مسکن را روشنتر کند.