نرخ بهره در بحران/ 5 عامل کلیدی که همه را شوکه کرد!

 نشست تحلیلی «سیاستگذاری پولی و بانکی پساجنگ؛ راهکارهای عملیاتی» صبح امروز در پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی برگزار شد. در این نشست، تیمور رحمانی، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، به بررسی چالش‌ها و محدودیت‌های سیاست پولی در شرایط کنونی پرداخت.

محدودیت‌های قدرت مانور سیاست پولی

رحمانی با اشاره به اینکه حل مشکلات تامین مالی تنها با سیاست پولی ممکن نیست، اظهار داشت که شرایط کنونی به اقدامات ترکیبی نیازمند است. به گفته وی، اگرچه نرخ بهره اسمی ممکن است نشان‌دهنده سیاست انقباضی باشد، نرخ بهره حقیقی چنین پیامی را منتقل نمی‌کند.

وضعیت رشد نقدینگی و نقدینگی حقیقی

وی همچنین اشاره کرد که نرخ رشد نقدینگی نسبت به متوسط تاریخی بالاتر است، اما حجم حقیقی نقدینگی کاهش یافته و نسبت به سال ۱۳۹۶ پایین‌تر است. رحمانی تاکید کرد که کاهش فعلی را نمی‌توان صرفاً به سیاست پولی نسبت داد و نباید شرایط امروز را با دوره‌های خاص اقتصادی مانند دهه‌های ۵۰ یا ۸۰ یا سال‌های ۹۳ تا ۹۶ مقایسه کرد.

عوامل موثر بر افزایش نرخ بهره

رحمانی پنج عامل اصلی فشار بر نرخ بهره را مطرح کرد که در جدول زیر دسته‌بندی شده‌اند:

رحمانی توضیح داد که تنها عامل پنجم به‌طور مستقیم از سیاست پولی ناشی شده است. وی تاکید کرد که در بلندمدت، تورم بالا عامل اصلی افزایش نرخ بهره خواهد بود.

پیشنهاد سیاستی برای شرایط فعلی

رحمانی هشدار داد که سیاست پولی انبساطی ممکن است به کاهش نرخ بهره منجر شود، اما به دلیل افزایش تورم انتظاری، این کاهش پایدار نخواهد بود. به اعتقاد او، بهترین راهکار در شرایط فعلی، استفاده از سیاست مالی و اقدامات مستقیم دولت است. وی بر این نکته تاکید کرد که این مسیر می‌تواند به شکستن تنگنای مالی بنگاه‌ها کمک کند و شرایط اقتصادی را بهبود ببخشد.