ثروتمندان برنده میدان یارانه‌ها؛ سیلی دیگر به کم‌درآمدها

چالش یارانه‌های پنهان؛ عدالت یا نابرابری؟

یکی از موضوعات مهم در بحث یارانه‌ها، یارانه‌های پنهان است که در بخش‌هایی چون بنزین، آب، برق و گاز اعمال می‌شود. این یارانه‌ها به طور ناعادلانه توزیع می‌شوند؛ به طوری که دهک‌های پایین جامعه، با مصرف محدود، از آن بهره چندانی نمی‌برند، اما خانواده‌های ثروتمند با مصرف بالا سهم بیشتری از این یارانه‌ها دارند. برای مثال، مصرف بنزین یک خانواده روستایی با یک خودرو به میزان قابل توجهی کمتر از خانواده‌ای شهرنشین با چندین خودرو است.

نقد پرداخت نقدی؛ آزادی انتخاب یا محدودیت قانونی؟

بیگدلی پیشنهاد داده که یارانه نقدی به اعتبار خرید کالاهای اساسی تبدیل شود. اما این تغییر، از دیدگاه قانونی، چالش‌برانگیز است؛ چرا که ممکن است حق انتخاب افراد را محدود کند. او همچنین اشاره می‌کند که مبلغ یارانه نقدی فعلی بسیار پایین است و عمدتاً صرف نیازهای اولیه زندگی مثل مسکن، پوشاک و غذا می‌شود، و برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ کارآمد نیست.

اعتبار خرید کالا؛ اصلاح یا مشکل جدید؟

ایجاد اعتبار خرید کالاها شاید به تقویت تولید داخلی منجر شود، اما بیگدلی معتقد است این روش تفاوت قابل توجهی با وضعیت کنونی ندارد؛ زیرا افراد همین پول نقد را نیز صرف نیازهای مهم زندگی خود می‌کنند. هرچند چنین تغییراتی ممکن است به سود تولیدکنندگان باشد، اما به نظر نمی‌رسد تأثیر قابل توجهی بر معیشت عمومی مردم داشته باشد.

تحول اقتصادی؛ سرمایه‌گذاری به جای پرداخت نقدی

بیگدلی پیشنهاد می‌دهد که منابع مالی صرف‌شده برای یارانه نقدی طی سال‌های گذشته اگر به سمت ایجاد کارخانه‌ها و اشتغال‌زایی هدایت می‌شد، ارزش افزوده بیشتری برای جامعه ایجاد می‌کرد. به عنوان مثال، تاسیس کارخانه‌هایی مانند ایران خودرو در هر استان می‌توانست هزاران شغل فراهم کند و تأثیر پایداری بر اقتصاد کشور بگذارد.

نابرابری در یارانه‌های پنهان؛ از روستا تا کلان‌شهرها

یک نمونه از این نابرابری‌ها مربوط به مصرف انرژی در مناطق روستایی و شهری است. روستاییان با یک مهتابی ساده نمی‌توانند با خانه‌های شهری که پر از وسایل پرمصرف هستند، رقابت کنند. به این ترتیب، یارانه‌های پنهان بیشتر به نفع دهک‌های بالای جامعه تمام می‌شود و دهک‌های پایین سهم اندکی از این یارانه‌ها دارند.