نفس کشیدن خانوارهای ایرانی؛ آغاز دوره‌ای جدید
اقتصاد ایرانی: افزایش ۳۴ درصدی درآمد سالانه خانوارهای شهری و ۳۵ درصدی درآمد خانوارهای روستایی در سال ۱۴۰۳، نشان‌دهنده بهبود نسبی وضعیت اقتصادی خانواده‌های ایرانی در برابر هزینه‌های زندگی است.
مریم رضاپور، مدیرکل دفتر جمعیت، نیروی کار و اقتصاد خانوار مرکز آمار ایران، گفت که طرح آمارگیری درآمد و هزینه خانوار، که از سال ۱۳۴۲ در مناطق روستایی و از ۱۳۴۷ در مناطق شهری آغاز شد، یکی از مهم‌ترین طرح‌های آماری کشور است. این طرح برای برآورد میانگین هزینه و درآمد خانوارها، بررسی الگوی مصرف، ارزیابی سیاست‌های اقتصادی و شناسایی خانوارهای زیر خط فقر اجرا می‌شود. اطلاعات این طرح همچنین نقش حیاتی در تهیه حساب‌های ملی و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی کشور دارد.
گزارش آماری سال ۱۴۰۳
بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده در سال ۱۴۰۳، نمونه‌گیری از حدود ۲۰ هزار خانوار شهری و ۱۹ هزار خانوار روستایی انجام شد. داده‌ها نشان داد که متوسط هزینه سالانه برای یک خانوار شهری به ۲۷۰ میلیون تومان رسیده است؛ این رقم ۳۰ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد کرده است. از این میزان، ۶۳ میلیون تومان (۲۴ درصد) مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ۲۰۰ میلیون تومان (۷۶ درصد) مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. برای خانوارهای روستایی، میانگین هزینه سالانه ۱۴۰ میلیون تومان بوده که با رشد ۳۱ درصدی، شامل ۵۵ میلیون تومان (۳۸ درصد) هزینه‌های خوراکی و ۹۰ میلیون تومان (۶۲ درصد) هزینه‌های غیرخوراکی است.
اولویت هزینه‌های خانوار؛ مسکن و گوشت
رضاپور در ادامه افزود که در هزینه‌های خوراکی، گوشت نقش مهمی داشته و با سهم ۲۴ درصد در بین خانوارهای شهری و روستایی به‌عنوان مهم‌ترین هزینه خوراکی ثبت شده است. همچنین در بخش هزینه‌های غیرخوراکی، مسکن، سوخت و روشنایی، با ۵۷ درصد در خانوارهای شهری و ۳۸ درصد در خانوارهای روستایی، بیشترین سهم هزینه را داشته‌اند.
رشد درآمد خانوارهای ایرانی
متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری در سال ۱۴۰۳ به ۳۴۰ میلیون تومان رسیده است که نشان‌دهنده رشد ۳۴ درصدی نسبت به سال قبل است. در بخش خانوارهای روستایی، این درآمد به ۲۰۰ میلیون تومان رسیده که رشدی ۳۵ درصدی داشته است. این افزایش درآمدها نسبتی قابل‌توجه با رشد هزینه‌ها دارند؛ موضوعی که بهبود نسبی شرایط اقتصادی خانوارها را نشان می‌دهد.
اختلافات استانی در درآمد و هزینه
در بررسی استان‌ها، میانگین هزینه یک خانوار شهری در تهران به ۴۰۰ میلیون تومان رسیده است که بالاترین آمار را نشان می‌دهد، در حالی که سمنان با ۱۵۰ میلیون تومان پایین‌ترین هزینه را ثبت کرده است. در بخش درآمد خانوارهای شهری نیز، تهران با ۵۰۰ میلیون تومان بیشترین درآمد و ایلام با ۲۰۰ میلیون تومان کمترین میزان درآمد را داشته‌اند. در خانوارهای روستایی، بوشهر با ۲۳۰ میلیون تومان بالاترین و سیستان و بلوچستان با ۷۷ میلیون تومان پایین‌ترین متوسط هزینه را ثبت کرده‌اند. همچنین، استان یزد با ۳۳۰ میلیون تومان بیشترین و سیستان و بلوچستان با ۹۲ میلیون تومان کمترین درآمد روستایی را داشته‌اند.
انتشار اطلاعات طرح توسط مرکز آمار
رضاپور توضیح داد که نتایج این طرح در قالب ۲۳۴ جدول تفکیکی و ۵۱۲ جدول جزئی برای ۳۱ استان و کل کشور توسط مرکز آمار ایران منتشر می‌شود. این گزارش‌ها از طریق واحد اطلاع‌رسانی مرکز در دسترس پژوهشگران و بخش‌های مختلف همگانی قرار می‌گیرد. وی تأکید کرد که مرکز آمار، به‌عنوان نهاد مسئول، ارائه آمارهای دقیق و رسمی به جامعه و دستگاه‌های دولتی را جزو مأموریت‌های خود می‌داند.
