شوک اقتصادی/ قطع یارانه پولدارها کلید خورد!

در راستای اجرای بند «پ» تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۱۴۰۴، دولت برنامه‌ای جدی برای حذف یارانه نقدی پردرآمدها در دستور کار قرار داده است. این برنامه که از ابتدای سال جاری آغاز شده، به تدریج اجرایی می‌شود و هدف آن هدفمندتر کردن پرداخت‌های یارانه‌ای است.

حذف یارانه سه دهک بالایی؛ قدمی برای عدالت

بر اساس اعلام حسن نوروزی، رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها، تا پایان سال یارانه نقدی سه دهک بالایی جامعه که شامل حدود ۱۸ میلیون نفر می‌شود، قطع خواهد شد. این اقدام با همکاری وزارت رفاه و طبق بند «پ» تبصره ۱۳ قانون بودجه به مرحله اجرا درآمده است. گفته می‌شود هدف اصلی این طرح، اختصاص منابع مالی یارانه به اقشار کم‌درآمد و گروه‌های حمایتی نظیر کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور است.

ضرورت اصلاح بانک اطلاعات خانوار

رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها همچنین تاکید کرده است که روش‌های سنتی خوداظهاری دیگر پاسخ‌گو نیست و برای هدفمندی دقیق‌تر پرداخت یارانه‌ها، باید بانک اطلاعات خانوار به‌صورت ثبتی و مستند اصلاح شود. این اصلاح، نظارت بر دهک‌بندی اقتصادی خانوارها را کارآمدتر کرده و روند توزیع منابع مالی را بهینه می‌کند.

گزارش عملکرد حذف یارانه‌ها

طبق آمار ارائه‌شده، در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۴، پرداخت یارانه نقدی ۴۳۶ هزار نفر قطع شده که تعدادی از آن‌ها را شهروندان ایرانی مقیم خارج از کشور تشکیل داده‌اند. در همین راستا، احمد میدری، وزیر کار، اعلام کرده است که از ابتدای دولت چهاردهم، یارانه ۷۵۰ هزار نفر قطع شده است.

چرا تغییر نظام حمایتی ضروری است؟

بر اساس سخنان کارشناسان و مقامات، سیستم فعلی پرداخت یارانه‌ها ناکارآمد است و نیازمند اصلاحات جدی است. نوروزی همچنین اعلام کرده است که حدود ۹۲ درصد مردم همچنان یارانه نقدی دریافت می‌کنند. وی پیشنهاد داده است که ساختار حمایتی کشور به نظام تأمین اجتماعی مشروط و مبتنی بر عملکرد تغییر یابد تا اثرگذاری بیشتری بر وضعیت اقتصادی مردم داشته باشد.

نقش بند «ت» تبصره ۱۳ در هدفمندسازی

بر اساس بند «ت» تبصره ۱۳ قانون بودجه، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف است تمام یارانه‌ها، از جمله مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی و یارانه آرد و نان را مستقیماً به حساب ذی‌نفعان نهایی واریز کند. این اقدام می‌تواند شفافیت مالی در نظام اجرایی کشور را افزایش دهد.

جدول وضعیت یارانه نقدی

تحلیلی بر اقدام دولت

حذف یارانه پردرآمدها و تخصیص منابع به اقشار کم‌درآمد، اقدامی بجاست که در صورت اجرای دقیق، عدالت اقتصادی را تقویت می‌کند. اما این سیاست به پیش‌نیازهایی همچون داده‌های دقیق اجتماعی و اقتصادی، شفافیت در تصمیم‌گیری و هماهنگی دستگاه‌های اجرایی وابسته است. در عین حال، لازم است به پیامدهای احتمالی این اقدام نیز توجه شود تا از بروز چالش‌های اجتماعی و اقتصادی جلوگیری شود.

با توجه به اظهارات مسئولان، این رویکرد نیازمند تدوین سیاست‌های حمایتی مکمل، توسعه نظام تأمین اجتماعی و آگاهی‌رسانی به مردم است تا اهداف موردنظر به شکل مؤثرتری تحقق یابد.