کریدور افغانستان/ نقشه شوم طالبان برای حذف ایران از تجارت آسیا
اقتصاد ایرانی: کریدور ترانزیتی جدید ترانس افغان با حمایت کشورهای منطقه، تهدیدی تازه برای مسیرهای تجاری ایران محسوب می‌شود؛ این پروژه از طریق افغانستان و پاکستان، آسیای میانه را به دریای عمان و آب‌های آزاد متصل می‌کند و جایگاه ترانزیتی ایران در شرق و شمال شرق را به‌چالش می‌کشد."
کریدور جدید ترانزیتی افغانستان، پروژه‌ای تحت حمایت کشورهای منطقه نظیر ازبکستان و پاکستان است که هدف اصلی آن اتصال افغانستان به بندر گوادر و از آنجا به دریای عمان و آب‌های آزاد است. این مسیر تلاش دارد تجارت بین آسیای میانه و جنوب آسیا را تسهیل کرده و هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش دهد. با این حال، اجرای این کریدور یک معضل جدی برای ایران ایجاد می‌کند، زیرا به‌عنوان جایگزینی برای مسیرهای عبوری از خاک ایران عمل کرده و موقعیت ژئوپلیتیکی و اقتصادی ایران را تهدید خواهد کرد.
چالش‌های پیش‌روی ایران
تجربه کریدور تجاری زنگزور به ایران نشان داده است که فعال شدن مسیرهای جایگزین، می‌تواند نقش راهبردی ایران در حمل‌ونقل بین‌المللی را به شدت کاهش دهد. کریدور افغانستان نیز با هدف دور زدن خاک ایران، به‌طور مشابه باعث تضعیف موقعیت استراتژیک کشور در شبکه‌های ترانزیتی خواهد شد. این وضعیت، قدرت چانه‌زنی ایران در مسائل منطقه‌ای را کاهش داده و پیامدهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی جدی به همراه دارد.
جزئیات سرمایه‌گذاری و زمان‌بندی پروژه
گزارش‌ها نشان می‌دهند که تکمیل این کریدور حدود ۵ تا ۶ سال زمان نیاز دارد و هزینه این پروژه بالغ بر ۶۰۰ میلیون دلار برآورد شده است. کشورهای مختلف مانند آمریکا، چین، روسیه، قطر، امارات و حتی بانک توسعه اسلامی برای سرمایه‌گذاری در این پروژه ابراز آمادگی کرده‌اند. طالبان نیز امنیت مسیر را تضمین کرده و در تلاش است تا روند ساخت کریدور به‌سرعت پیش برود.
جزئیات پروژه اطلاعات| مدت زمان تکمیل | ۵ الی ۶ سال |
| هزینه برآورد شده | ۶۰۰ میلیون دلار |
| حامیان مالی | آمریکا، چین، روسیه، قطر، امارات و بانک توسعه اسلامی |
| ضمانت امنیت مسیر | طالبان |
راهکارهای ایران برای مقابله با بحران ترانزیتی
ایران برای مقابله با تهدیدهای ناشی از کریدورهای منطقه‌ای نوظهور، نیازمند طرح‌های راهبردی و هوشمندانه است. به‌عنوان یک پیشنهاد، کشور باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن پروژه‌های ترانزیتی خود مانند کریدور شمال-جنوب را تکمیل کند. تلاش‌ها برای کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل نیز می‌تواند در حفظ موقعیت ترانزیتی ایران مؤثر باشد. علاوه بر این، ایران باید در تعاملات دیپلماتیک منطقه‌ای فعالیت بیشتری داشته و سهم خود را در بازار حمل‌ونقل بین‌المللی تثبیت کند.
تحلیل نهایی
با توجه به تهدیدات پیش‌رو، آینده ترانزیت منطقه‌ای ایران به شدت به تصمیمات راهبردی وابسته است. اگر ایران نتواند جایگاه خود در شبکه‌های تجاری را حفظ کند، علاوه بر کاهش درآمد‌های مرتبط با ترانزیت، ممکن است نفوذ سیاسی و اقتصادی کشور نیز تحت تأثیر قرار گیرد. بنابراین، ضروری است تا برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت شفاف و کارآمدی تدوین شود که بتواند در برابر این تنش‌های ژئواکونومیکی مقاومت کند.
