افزایش قیمت روغن/ دلایل گرانی جدید چیست؟
اقتصاد ایرانی: افزایش ۲۵ درصدی قیمت روغن پس از پشت سر گذاشتن دوره کمبود، با اختلاف نظر میان بنکداران و خرده‌فروشان همراه شده و موجب نارضایتی در بازار شده است؛ این در حالی است که نوسان قیمت کالاهای اساسی بار دیگر توجه‌ها را به سازوکار قیمت‌گذاری و نظام توزیع جلب کرده است.
افزایش قیمت روغن در بازار، پس از گذر از دوران کمبود، با عرضه وسیع مواجه شده است. با این حال، افزایش ۲۵ درصدی قیمت و اختلافات میان بنکداران و خرده‌فروشان موجب ایجاد نارضایتی‌هایی در میان مردم شده است.
موج جدید گرانی؛ بررسی قیمت‌ها
در حالی که قیمت‌های کالاهای اساسی بار دیگر مورد توجه قرار گرفته، این بار نوسانات بازار روغن و شکر به چالش اصلی تبدیل شده است. بر اساس آمار، روغن پخت‌وپز با قیمت ۳۱۰ هزار تومان، روغن نیمه‌جامد لادن ۵ کیلوگرمی با ۴۶۰ هزار تومان و روغن مایع کانولا پیور ۱.۵ لیتری به قیمت ۳۰۵ هزار تومان عرضه می‌شود.
برای سایر محصولات، روغن جامد اصیل یک کیلوگرمی ۳۱۰ هزار تومان، روغن سرخ‌کردنی بهار الماس ۱۵۷ هزار تومان و روغن سرخ‌کردنی اویلا ۲۱۵ هزار تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.
این میان، روغن‌های نیمه‌جامد غنچه به قیمت ۴۶۲ هزار تومان و روغن سرخ‌کردنی طبیعت ۱۶ کیلوگرمی دو میلیون تومان معامله می‌شوند. همچنین، روغن مایع سرخ‌کردنی پیور با حجم ۵ لیتر به نرخ ۷۲۴ هزار تومان به فروش می‌رسد.
اختلافات میان عرضه‌کنندگان روغن در بازار
حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی، وضعیت عرضه روغن را این‌گونه توضیح داد: روغن با افزایش ۲۵ درصدی قیمت روانه بازار شده است، اما شرکت‌های تولیدکننده تنها ۳ درصد حاشیه سود برای بنکداران لحاظ کرده‌اند. همین موضوع موجب شده بنکداران، کالا را به قیمت مصرف‌کننده به خرده‌فروشان انتقال دهند.
وی افزود: خرده‌فروشان برای ادامه فعالیت نیاز به حداقل ۱۰ درصد حاشیه سود دارند و به همین دلیل، روغن را بالاتر از نرخ مصوب به فروش می‌رسانند که همین موضوع زمینه‌ساز جریمه آنان توسط تعزیرات شده است.
فرهادی با بیان اینکه برخی واحدهای خرده‌فروشی به دلیل کاهش سود از خرید روغن صرف‌نظر کرده‌اند، اظهار داشت که مشکلات اقتصادی بر روند خرید و فروش تأثیر جدی گذاشته است.
عرضه روغن صنف و صنعت با دو فاکتور
فرهادی درباره روغن‌های صنف و صنعت خاطرنشان کرد: این نوع روغن‌ها به صورت دو فاکتوره فروخته می‌شوند. ابتدا یک فاکتور رسمی صادر می‌شود و پس از پرداخت اولیه، حساب دیگری برای مابه‌التفاوت قیمت باز می‌شود. در نتیجه، روغن صنف و صنعت نیز به نرخ بالاتری عرضه می‌شود.
وضعیت شکر در بازار
حسین فرهادی همچنین درباره وضعیت شکر در بازار عنوان کرد: شکر به وفور در دسترس است و هیچ نگرانی از بابت کمبود آن وجود ندارد. این کالا با قیمت ۵۱ تا ۵۲ هزار تومان در بنکداری‌ها و با نرخ ۶۰ هزار تومان به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.
برای مقابله با گرانی چه باید کرد؟
برای حل مشکلات بازار، این فعال صنفی پیشنهاد داد که روغن باید به گونه‌ای قیمت‌گذاری شود که حاشیه سود بنکداران و خرده‌فروشان کاملاً مشخص شود، تا کالا با قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده برسد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بحران اصلی در کمبود کالا نیست، بلکه نبود شفافیت در نظام قیمت‌گذاری و توزیع، مشکل اصلی است. وقتی تمامی حلقه‌های زنجیره از تولیدکننده تا خرده‌فروش با سودهای متفاوت عمل می‌کنند، بیشترین فشار بر مصرف‌کننده نهایی وارد می‌شود.
اگر سازوکاری شفاف و عادلانه برای هر حلقه از زنجیره ایجاد نشود، بی‌ثباتی و نارضایتی عمومی همچنان در بازار مواد غذایی ادامه خواهد داشت.
