بازار در شوک؛ قیمت‌ها مرزهای خود را شکستند!
اقتصادایرانی: بازار لوازم خانگی ایران با رکودی بی‌سابقه مواجه شده و افت شدید تقاضا برای خرید کالاهای نو، از مهم‌ترین پیامدهای کاهش توان خرید خانوارها و افزایش نرخ ارز است. تورم و شرایط اقتصادی باعث شده تا خریداران به دنبال جایگزین‌های ارزان‌تر باشند.
بازار لوازم خانگی در ایران طی ماه‌های اخیر با یک رکود شدید مواجه شده و شرایط غیرمنتظره‌ای را تجربه می‌کند. برخی از فروشندگان برای جلوگیری از برگشت چک‌ها مجبور شده‌اند کالاهای خود را با قیمتی پایین‌تر از نرخ واقعی عرضه کنند، که به نوبه خود وضعیت بازاری نامتوازن و عجیب را ایجاد کرده است.
فعالان بازار معتقدند اصلی‌ترین عامل این رکود، کاهش توان مالی خانوارها است. افزایش نرخ ارز، تورم و هزینه‌های زندگی، خرید کالاهای گران‌قیمت را دشوارتر کرده و در نتیجه فروش تولیدکنندگان کاهش یافته است. مصرف‌کنندگان ترجیح می‌دهند به جای خرید نو، وسایل قدیمی خود را تعمیر کنند.
تأثیر محدودیت‌های واردات بر بازار
محدودیت واردات لوازم خانگی و خروج برندهای خارجی از کشور، نه تنها تنوع محصولات موجود در بازار را کاهش داده بلکه موجب افزایش قیمت‌ها نیز شده است. در بسیاری از مناطق، مصرف‌کنندگان با کمبود کالا روبه‌رو هستند و این موضوع باعث فشار بیشتری بر صنایع داخلی شده است.
علاوه بر این، قطعی‌های مکرر برق و چالش‌های ناترازی انرژی نیز تولیدکنندگان را با مشکلات جدی مواجه کرده است. کاهش عرضه مواد اولیه و نقدینگی کافی تعطیلی برخی از خطوط تولید را به دنبال داشته است.
گرایش به تعمیرات؛ تغییر رفتار اقتصادی خانوارها
در چنین شرایطی، خانوارها برای مدیریت هزینه‌ها به تعمیرات روی آورده‌اند. این تغییر رفتار اقتصادی، نیاز به خدمات تعمیر معتبر و قطعات یدکی استاندارد را افزایش داده و فشار بیشتری بر بازار تعمیرات وارد کرده است.
هرچند هزینه تعمیرات در مواردی بالاست و به قیمت خرید یک دستگاه نو نزدیک می‌شود، اما همچنان بسیاری از خانواده‌ها به دلیل هزینه‌های بالا قادر به خرید نو نیستند و ترجیح می‌دهند وسایل موجود را تعمیر کنند.
چالش‌های تأمین قطعات یدکی
کمبود قطعات یدکی و وابستگی به مواد اولیه داخلی، ضمن افزایش زمان انتظار برای خدمات تعمیر، کیفیت این خدمات را نیز کاهش داده است. افزایش تقاضا برای قطعات پرمصرف مانند یخچال، لباسشویی و ماشین ظرفشویی، مشکلات بیشتری برای تعمیرکاران ایجاد کرده است.
رشد فروش اقساطی
افزایش تعمیرات تنها بخشی از تغییرات بازار نیست. فروش اقساطی نیز رشد چشمگیری داشته است. بسیاری از خانوارها به دلیل ناتوانی در پرداخت نقدی، خرید اقساطی را انتخاب کرده‌اند که هرچند فشار مالی را به صورت مقطعی کاهش می‌دهد، اما در درازمدت این فشار اقتصادی ماندگار خواهد بود.
کارشناسان اقتصادی پیشنهاد می‌کنند مراکز تعمیر حرفه‌ای همراه با شبکه‌ای استاندارد از قطعات یدکی ایجاد شود تا نه تنها هزینه‌ها کاهش یابد، بلکه خدمات با کیفیت‌تری ارائه شود.
ضرورت حمایت تولیدکنندگان از بازار داخلی
برای خروج از بحران فعلی، بهبود عرضه، کاهش هزینه‌های تعمیر و اصلاح سیستم توزیع از ضرورت‌های بازار است. حمایت از خطوط تولید قطعات یدکی داخلی و آموزش تعمیرکاران در ارتقای کیفیت خدمات تاثیر فراوان خواهد داشت.
در کنار این موضوعات، اطلاع‌رسانی گسترده درباره مراکز معتبر تعمیر و تأکید بر استفاده از قطعات استاندارد، نقش مهمی در افزایش رضایت و کاهش مشکلات خانوارها خواهد داشت.
تأثیر مثبت تغییرات بر اشتغال
افزایش تقاضا برای تعمیرات، فرصت‌هایی برای کارآفرینی و اشتغال در حوزه تعمیرات لوازم خانگی فراهم کرده است. بسیاری از تعمیرکاران جوان با مهارت‌آموزی و سرمایه‌گذاری در این بخش توانسته‌اند کسب‌وکار خود را گسترش دهند.
در نهایت، رفتار خانوارها در این شرایط بحرانی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق دولت، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی است. اقدامات مناسب می‌تواند علاوه بر کاهش فشار مالی، وضعیت بازار را بهبود بخشد.
