تهران و معضل مسکن/ قیمت خانه 26 برابر درآمد خانوار!
اقتصاد ایرانی: قیمت مسکن در تهران به بحران بی‌سابقه رسیده است؛ میانگین قیمت هر متر خانه در پایتخت با ۱۶۱۰ دلار، ۲۶.۸ برابر درآمد سالانه خانوارها است، که فاصله عمیقی بین درآمد و توان خرید ایجاد کرده است.
نگاهی به وضعیت بازار مسکن
در سال‌های اخیر، حجم معاملات مسکن به شدت کاهش یافته است. نبود تسهیلات جدی حمایتی و افزایش موانع مالی، این وضعیت را بحرانی‌تر کرده است. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، وجود درآمدهای بالا و تسهیلات بانکی مناسب به شهروندان، شرایط دسترسی به مسکن را تا حد زیادی تسهیل کرده است.
مقایسه ایران و ایتالیا در بازار مسکن
در این بررسی، نگاهی خواهیم داشت به بازار مسکن ایران و ایتالیا. این مقایسه اطلاعات جالبی درباره توان خرید خانه و شرایط اقتصادی ارائه می‌دهد.
قدرت خرید بالاتر در ایتالیا
بر اساس داده‌های منتشر شده از Numbeo، نسبت قیمت مسکن به درآمد سالانه خانوارهای ایتالیایی ۹ برابر است. این کشور در رتبه ۷۶ از نظر سختی خرید خانه قرار دارد. اما شرایط در ایران بسیار متفاوت است؛ نسبت قیمت مسکن به درآمد خانوارها به عدد قابل توجه ۱۸.۷ برابر می‌رسد که ایران را در رتبه ۱۶ قرار می‌دهد.
این آمار نشان می‌دهد توان خرید مسکن شهروندان ایتالیایی ۶۰ پله بالاتر از ایرانی‌ها است و زمان انتظار برای شهروندان ایرانی در مقایسه با ایتالیایی‌ها، دو برابر خواهد بود.
تورم پایین در ایتالیا
یکی از عوامل موثر بر بازار مسکن، نرخ تورم است. نرخ تورم در ایتالیا فقط ۱.۶ درصد است که در نتیجه، شهروندان این کشور می‌توانند به راحتی درآمد خود را پس‌انداز کرده و خانه‌ای خریداری کنند. این در حالی است که نرخ تورم ایران برابر با ۳۶.۳ درصد است. چنین تفاوت بزرگی می‌تواند ارزش پول شهروندان ایرانی را کاهش دهد و فرآیند پس‌انداز خانه را دشوارتر کند.
تفاوت قیمت مسکن در ایران و ایتالیا
بررسی‌های جدید نشان می‌دهد متوسط قیمت هر متر مسکونی در مراکز شهری ایتالیا حدود ۴۱۵۵ دلار است. اما این رقم در ایران به حدود ۱۱۳۹ دلار می‌رسد. همچنین قیمت هر متر خانه در تهران با میانگین ۱۶۱۰ دلار محاسبه شده، درحالی‌که متوسط قیمت هر متر در رم، پایتخت ایتالیا، حدود ۸۵۰۵ دلار است.
با وجود اینکه قیمت مسکن در رم بسیار بالاتر از تهران است، سختی خرید خانه در این شهر نسبت به تهران کمتر گزارش شده است.
تفاوت درآمد شهروندان
یکی از عوامل اساسی در تحلیل توان خرید مسکن، مقایسه سطح درآمد شهروندان است. متوسط درآمد ماهانه یک شهروند ایتالیایی پس از کسر مالیات، نزدیک به ۱۹۳۹ دلار (۱۹۷ میلیون تومان) است. اما درآمد مشابه برای یک شهروند ایرانی به حدود ۲۵۱ دلار (۲۵ میلیون تومان) می‌رسد. این اختلاف درآمد به وضوح تاثیر بزرگی بر توان خرید خانه در ایران دارد.
شرایط وام‌های مسکن در ایتالیا
در ایتالیا، بانک‌ها اغلب تا ۸۰ درصد ارزش ملک را به متقاضیان وام پرداخت می‌کنند. نرخ بهره این وام‌ها در حالت ثابت بین ۳.۵ تا ۵ درصد است و مدت زمان بازپرداخت آن‌ها معمولا بین ۵ تا ۳۰ سال متغیر است. این در حالی است که شرایط وام‌های مسکن در ایران، از نظر نرخ بهره و مدت زمان بازپرداخت، به گونه‌ای تنظیم شده که حتی مبلغ اقساط ماهانه از درآمد بسیاری از خانوارها بالاتر است.
وام‌های سبز در ایتالیا
ایتالیا همچنین دارای وام‌های سبز است که برای ساختمان‌هایی با بهره‌وری انرژی بالا طراحی شده‌اند. خانه‌هایی با درجه انرژی A یا B مشمول نرخ بهره پایین‌تر خواهند بود. در مقابل، شرایط وام‌های سبز یا مشابه آن در ایران وجود ندارد و توانایی پرداخت اقساط چنین وام‌هایی بسیار محدود است.
