شوک بزرگ/ فنر قیمت مسکن به ناگهان رها شد!
اقتصاد ایرانی: رکود اقتصادی در بازار مسکن پایتخت و شهرهای حومه، با وجود کاهش توان خرید متقاضیان، به افزایش بی‌رویه و غیرمنطقی قیمت خانه‌ها منجر شده و امکان خرید یا اجاره مسکن مناسب را از بسیاری از خانواده‌ها گرفته است.
یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت در شرایط رکود، رفتار سوداگری برخی بازیگران بازار است. سرمایه‌گذاران و دلالان با احتکار واحدهای مسکونی یا افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها، تلاش می‌کنند سود کوتاه‌مدت به دست آورند. این اقدام، نه تنها به زیان خریداران واقعی است، بلکه منجر به تشدید شکاف میان درآمد و هزینه‌های مسکن می‌شود و فشار بر خانوارهای متوسط و کم‌درآمد را افزایش می‌دهد.
رها شدگی فنر قیمت و پیامدهای آن
رها شدگی فنر نرخ خانه به معنای عدم کنترل موثر بر روند افزایش بهای خانه‌ها است. وقتی قیمت‌ها به صورت نامحدود و بدون نظارت رشد می‌کنند، بازار مسکن وارد فاز بی‌ثباتی می‌شود و پیش‌بینی روندهای آینده دشوار می‌گردد. این وضعیت موجب سردرگمی خریداران و سرمایه‌گذاران می‌شود و اعتماد عمومی به بازار مسکن کاهش می‌یابد.
تأثیر روانی این افزایش بی‌رویه نیز بسیار ملموس است. بسیاری از خانواده‌ها با مشاهده رشد نامتعارف قیمت‌ها، از خرید مسکن منصرف می‌شوند و منتظر کاهش یا تثبیت قیمت می‌مانند. در عین حال، فشار روانی ناشی از نگرانی برای آینده مالی، توان تصمیم‌گیری صحیح را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود افراد به روش‌های غیرمنطقی مانند خرید شتاب‌زده یا قرض گرفتن وام‌های سنگین روی بیاورند.
افزایش اجاره‌بها، چالش دیگری برای خانوارها
یکی دیگر از تبعات رها شدگی فنر قیمت، افزایش اجاره‌بها است. وقتی قیمت مسکن رشد می‌کند، مالکان برای جبران سرمایه‌گذاری خود، نرخ اجاره را نیز بالا می‌برند. این وضعیت به‌ویژه برای مستأجران کم‌درآمد و خانواده‌های جوان مشکل‌ساز است و می‌تواند فشار اقتصادی آن‌ها را به سطح بحرانی برساند.
همچنین، رکود در بازار مسکن و افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها می‌تواند باعث کاهش فعالیت سازندگان شود. سازندگان به دلیل نبود توان خرید کافی در بازار و نوسان شدید قیمت‌ها، ریسک شروع پروژه‌های جدید را نمی‌پذیرند و این امر به کاهش عرضه مسکن و تشدید مشکلات موجود منجر می‌شود.
راهکارهای پیشنهادی برای کنترل بازار
برای کنترل چنین وضعیتی، نیاز به سیاست‌گذاری دقیق و نظارت مستمر بر بازار است. دولت و نهادهای مرتبط می‌توانند با اعمال محدودیت‌ها و ارائه تسهیلات هدفمند، از رشد بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کرده و مسیر منطقی بازار را بازگردانند. سیاست‌های حمایتی برای خریداران واقعی و تنظیم‌گری قیمت‌ها، کلید کاهش فشار اقتصادی بر مردم و تثبیت بازار است.
در نهایت، تداوم روند رها شدگی فنر قیمت مسکن می‌تواند آثار بلندمدتی بر اقتصاد و جامعه داشته باشد. افزایش فاصله میان درآمد و هزینه مسکن، کاهش قدرت خرید خانواده‌ها و ایجاد نارضایتی اجتماعی از جمله پیامدهای جدی این وضعیت است که ضرورت مداخله سریع و کارآمد در بازار را بیش از پیش آشکار می‌کند.
املاکی‌ها و مالکان دست در دست دلار
در حالی که بازار مسکن با کاهش تقاضا مواجه شده است، اما عده‌ای به دنبال افزایش قیمت در همین شرایط هستند.
با نگاهی به آگهی‌های موجود در پلتفرم‌های مجازی، بازار اجاره مسکن این روز‌ها شاهد پدیده فروش دلاری است.
بهروز سعادتمند، مشاور املاک، در این باره می‌گوید: بالاخره ما هم شیوه خود را داریم! بالا بردن قیمت حتی در شرایط رکود نیاز به جو دادن دارد که ما راه و رسمش بلدیم.
جدول مقایسه تغییرات قیمت مسکن
برای تحلیل بهتر وضعیت بازار، تغییرات قیمت مسکن در سال‌های اخیر به صورت مقایسه‌ای در جدول زیر ارائه شده است:
سال متوسط قیمت (تومان) نرخ رشد قیمت| 1399 | 20,000,000 | 25% |
| 1400 | 25,000,000 | 20% |
| 1401 | 30,000,000 | 20% |
| 1402 | 40,000,000 | 33% |
این جدول نشان‌دهنده افزایش مداوم قیمت مسکن و تغییرات نرخ رشد آن در سال‌های اخیر است که نیازمند بازنگری در سیاست‌ها و اقدامات اصلاحی است.
