بحران گرانی گوشت و مرغ/ هشدار درباره حذف کامل از سفره مردم

در ماه‌های اخیر، کمبود و نوسان شدید قیمت نهاده‌های دامی به یکی از مشکلات بارز بازار مواد پروتئینی در کشور تبدیل شده است؛ موضوعی که علاوه بر تهدید سفره خانوارها، زنگ خطری برای سیاست‌گذاران ایجاد کرده است.

وابستگی واردات: چالش اساسی نهاده‌های دامی

آمارهای رسمی و گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهند که وابستگی وارداتی بالا، تمرکز واردات در اختیار چند بازیگر بزرگ و ضعف در سیاست‌گذاری و نظارت، از مهم‌ترین دلایل این شرایط هستند.

طبق برآورد‌های صورت‌گرفته، نیاز داخلی به نهاده‌های دامی حدود ۱۷ میلیون تن در سال است که بخش عمده‌ای از آن مربوط به ذرت می‌شود. از این میزان، تنها حدود ۹۰۰ هزار تن در داخل کشور تولید می‌شود و بیش از ۹۰ درصد این محصول به واردات وابسته است.

به‌طور کلی، سایر نهاده‌ها مانند کنجاله سویا و جو نیز سهم قابل‌توجهی از واردات را شامل می‌شوند. در این میان، گزارش‌های خبری حاکی از افزایش چشمگیر قیمت گوشت و مرغ در یک سال گذشته هستند که فعالان صنفی از مشکلات تأمین نهاده‌ها و افزایش هزینه‌های تولید شکایت دارند.

رابطه مستقیم نهاده‌ها و قیمت مصرف‌کننده

افزایش قیمت نهاده‌ها مستقیماً به قیمت محصولات دام و طیور منتقل شده و قدرت خرید خانوارها را کاهش داده است. از سوی دیگر، وجود انحصار گسترده در واردات نهاده‌های دامی، پرسش‌های جدی درباره شفافیت در تخصیص ارز و مسیر توزیع ایجاد کرده است.

دولت هر سال برای کنترل بازار و حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، مبالغ زیادی ارز ترجیحی برای واردات نهاده‌های دامی اختصاص می‌دهد. از حدود ۱۰ میلیارد دلار ارز واردات، نزدیک به ۸ میلیارد دلار برای واردات نهاده‌های دامی صرف می‌شود تا تولید و مصرف محصولات پروتئینی در شرایطی متعادل انجام شود.

با این حال، آنچه در عمل مشاهده می‌شود، ضربه‌ای سنگین به تولیدکننده و مصرف‌کننده و عدم شفافیت در این حوزه است که سوالات جدی درباره وضعیت واردات نهاده‌های دامی و نحوه عرضه و توزیع آن به وجود آورده است.

تأثیر افزایش قیمت بر سفره خانوار

در سال‌های اخیر، حذف گوشت قرمز و لبنیات از سفره بسیاری از خانوارها، نگرانی‌های مهمی درباره کاهش مصرف پروتئین در سطح کشور به وجود آورده است. این روند باعث شده که مرغ و تخم‌مرغ به‌عنوان جایگزین در سبد خانوارها قرار گیرد تا کمبود پروتئین جبران شود.

اما اکنون، افزایش شدید قیمت مرغ و تخم مرغ بحرانی جدی را در حوزه تأمین امنیت غذایی کشور و فشار مالی بر خانوارها هشدار می‌دهد. از مسئولان انتظار می‌رود که سکوت و اقدامات منفعلانه را کنار گذاشته و تدابیری جدی اتخاذ کنند.