مستاجران در شوک فرو رفتند/ خاک سیاه نصیبشان شد!

بر اساس گزارش‌های منتشر شده از مرکز آمار ایران، هزینه مسکن و اجاره‌نشینی در سال‌های اخیر به شکل قابل توجهی افزایش یافته و مستاجران را در معرض فشارهای اقتصادی فزاینده قرار داده است. این فشارها به گونه‌ای بوده است که بسیاری از خانواده‌ها در تامین سایر هزینه‌های ضروری زندگی دچار مشکل شده‌اند.

افزایش سهم مسکن از هزینه خانوار

با استناد به آمار جدید ارائه‌شده توسط مرکز آمار ایران، سهم مسکن، آب، سوخت و روشنایی از هزینه‌های خانوار شهری به شرح زیر بوده است:

این اعداد نشان‌دهنده افزایش قابل توجه بار اقتصادی مسکن بر خانوارها، به خصوص در کلان‌شهرهایی مانند تهران است.

نگاهی به وضعیت پیش‌بینی شده در سال ۱۴۰۴

با توجه به روند افزایشی سهم مسکن از هزینه خانوار، پیش‌بینی‌ها حاکی از عبور این سهم از مرز ۴۰ درصد در سال ۱۴۰۴ است. عوامل زیر بر این روند تاثیرگذار هستند:

تورم اجاره‌بها: نرخ‌های افزایش یافته در تمدید قراردادهای اجاره باعث تشدید فشار اقتصادی بر مستاجران شده است.

تورم عمومی: افزایش هزینه‌های زندگی، قیمت مصالح ساختمانی و نرخ تمام‌شده مسکن موجب رشد غیرقابل کنترل هزینه‌های مربوط به اجاره‌نشینی شده است.

رکود تولید مسکن: کمبود عرضه به دلیل ضعف در سیاست‌های ساخت و تامین مسکن، عدم تعادل بازار را تشدید نموده است.

دلایل بحران در بخش مسکن

بحران موجود در بخش مسکن ترکیبی از تورم عمومی و اهداف ناکام سیاست‌گذاری‌های دولتی است. درآمد خانوارها با نرخ تورم واقعی سازگار نبوده و مسکن به عنوان یک کالای سرمایه‌ای، بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده است. در این میان، طرح‌های دولتی نیز به دلیل ناکارآمدی در کنترل سوداگران و عدم تطبیق با قدرت خرید واقعی مردم، نتوانسته‌اند بحران را به‌طور مؤثر مدیریت کنند.

پیامدهای اجتماعی سنگین

رشد سهم مسکن از هزینه‌ها فراتر از تاثیر اقتصادی، پیامدهای اجتماعی مهمی داشته است:

کاهش کیفیت تغذیه: خانوارها برای تامین هزینه مسکن، از بودجه غذایی خود می‌کاهند.

افت بهداشت و آموزش: هزینه‌های مربوط به درمان و تحصیلات در اولویت‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

کاهش ازدواج و فرزندآوری: فشارهای مالی شدید، تشکیل خانواده را برای جوانان به چالش تبدیل کرده است.

افزایش حاشیه‌نشینی: تعداد افرادی که به سکونت‌گاه‌های غیررسمی و فاقد استاندارد رانده می‌شوند، در حال افزایش است.

نتایج و توصیه‌ها

بحران مسکن در ایران دیگر یک چالش اقتصادی نیست، بلکه به یک بحران اجتماعی تمام‌عیار

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت نیز به ضرورت حل مشکل مسکن به عنوان یکی از نیازهای کلیدی جامعه تاکید داشتند. ایشان در این دیدار به اهمیت معیشت مردم، انضباط بازار، کاهش قیمت کالاها و رفع دغدغه‌های عمومی اشاره کردند و خواستار اقداماتی جدی و امیدبخش در این زمینه شدند.