خروج افغانها و تاثیر شگفتانگیز آن بر قیمت نان در ایران
اقتصاد ایرانی: افزایش سرسامآور قیمت نان در پی کاهش حضور اتباع افغان؛ پس از خروج ۱.۵ میلیون مهاجر افغان از کشور، قیمت نان از شهریور سال گذشته تاکنون رشد ۳۰۰ درصدی داشته و خانوادههای ایرانی را با چالش جدی مواجه کرده است.

قیمت نان در ایران به عنوان یکی از مهمترین اقلام مصرفی مردم، همواره از حساسترین مسائل اقتصادی و اجتماعی بوده است. این روزها، افزایش قیمت نان به یکی از دغدغههای اصلی مردم تبدیل شده و در این میان، خروج اتباع افغان تأثیر قابل توجهی بر این موضوع داشته است. تحلیلها نشان میدهد که این مسئله نه تنها به شرایط اقتصادی بلکه به سیاستهای دولت در زمینه اختصاص آرد نیز مرتبط است.
ادعای تأثیر حضور افغانها بر افزایش قیمت نان
تا ابتدای سال جاری، یکی از دلایل افزایش قیمت نان حضور اتباع افغان غیرمجاز در کشور اعلام میشد. کارفرمایان و مسئولان مرتبط با تولید نان مدعی بودند که مصرف بالای این افراد به دلیل مصرف زیاد آرد باعث فشار مضاعف به سهمیه آرد یارانهای شده است. این در حالی بود که بسیاری از مردم نسبت به این ادعا تردید داشتند.
آمار خروج افغانها و تأثیر مستقیم بر مصرف آرد
براساس آمارهای رسمی منتشر شده، تا اواسط تابستان سال جاری بیش از ۱.۵ میلیون اتباع افغان از ایران خارج شدهاند. حال سؤالی که مطرح میشود این است که آیا با خروج این حجم از جمعیت، مصرف آرد کاهش یافته و در نتیجه قیمت نان باید کاهش یابد؟ طبق برآوردها، میزان مصرف کل گندم در سال گذشته با حضور افغانها حدود ۱۴ میلیون تن بود، در حالی که امسال پیشبینی میشود تولید و خرید گندم توسط دولت به ۱۱ میلیون تن برسد؛ فشار بر منابع کمتر شده است.
چرا قیمت نان همچنان افزایشی است؟
با وجود کاهش تعداد مصرفکنندگان خارجی و بهبود تولید داخلی، نان آزادپز با افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت نسبت به سال گذشته عرضه میشود. سوال اساسی اینجاست که آیا این افزایش ناشی از سیاستهای اقتصادی دولت یا عوامل دیگری همچون هزینههای تولید است؟
سال مصرف گندم (میلیون تن) جمعیت افغانها در ایران تغییرات قیمت نان (%)1402 | 14 | حدود 1.5 میلیون | افزایش کمتر از 100% |
1403 | تقریبی 11 | کاهش خروج افراد غیرمجاز | افزایش حدود 300% |
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی افزایش قیمت نان
افزایش بیرویه قیمت نان برای دهکهای پایین جامعه که حقوق متوسط آنها ۱۵ میلیون تومان است، بار سنگینی ایجاد کرده است. بدیهی است، قیمت نان نه تنها بر معیشت بلکه بر روان و اعتماد عمومی نیز تأثیر مستقیم دارد. از سوی دیگر، دولت باید در این مورد پاسخگو باشد که چرا این روند افزایشی متوقف نشده و چگونه میتوان از فشار اقتصادی بر مردم جلوگیری کرد.
با وجود کاهش عوامل فشار خارجی همچون حضور اتباع افغان، روشن است که افزایش قیمت نان دلایل دیگری دارد؛ از جمله افزایش هزینههای تولید و تغییرات سیاستهای یارانهای. انتظار میرود دولت با شفافسازی بیشتر، توضیح دهد چگونه میتوان این موضوع را به سود مردم حل کرد.