قیمت مرغ در بازار بیسابقه رکورد زد/ خبری از قیمت مصوب نیست!
اقتصاد ایرانی: قیمت مرغ رکورد جدیدی ثبت کرد؛ دلایل اصلی افزایش قیمت شامل مشکلات سامانه بازارگاه در توزیع نهادههای وارداتی با ارز ترجیحی و رشد هزینههای تولید است. آیا زنجیره تأمین میتواند ثبات بازار را بازگرداند؟

افزایش بیسابقه قیمت مرغ در بازار
برای بسیاری از خانوادههای ایرانی، گوشت مرغ یکی از کالاهای اصلی در سبد غذایی محسوب میشود. اما در روزهای اخیر، افزایش شدید قیمت مرغ در بازار باعث ایجاد فاصله قابل توجهی بین نرخ مصوب و قیمت بازار آزاد شده است. کارشناسان علت این اختلاف را مشکلات اساسی در زنجیره تأمین و سامانه توزیع نهادهها میدانند.
تولید گسترده اما مشکلات در توزیع
بر اساس آمارها، سالانه حدود ۲.۷ میلیون تن مرغ در کشور تولید میشود. سازمان حمایت از مصرفکنندگان، نرخ مصوب هر کیلو مرغ را ۱۰۵ هزار تومان عنوان کرده است. اما در میدان بهمن، مراکز عمدهفروشی این محصول را با قیمتهای ۹۸ تا ۱۱۰ هزار تومان ارائه میکنند. در این میان، واحدهای صنفی مدعی هستند که مرغ را کیلویی ۱۲۶ هزار تومان خریداری کرده و ناچارند آن را با قیمتی بیش از ۱۳۰ هزار تومان به فروش برسانند.
سامانه «بازارگاه»؛ منبع بحران
عامل اصلی این اختلاف قیمت به گفته تولیدکنندگان، عملکرد ضعیف سامانه بازارگاه است. حبیب اسداللهنژاد، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی، اعلام کرد که تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد نهادهها از طریق این سامانه تأمین میشود و تولیدکنندگان مجبورند باقی نیاز خود را با نرخ آزاد (حدود ۱۸ تا ۲۲ هزار تومان) تهیه کنند. این در حالی است که نرخ مصوب ذرت ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان است.
وی همچنین اشاره کرد که فرآیندهای پیچیده سامانه بازارگاه باعث شده است تا واسطهها نقش بیشتری در این زنجیره پیدا کنند؛ بهطوریکه سامانه منجر به ایجاد فرصتهایی برای دلالی و سودجویی شده است.
افزایش قیمت مرغ تا ۱۵۵ هزار تومان!
بر اساس گفتههای اسداللهنژاد، قیمت مرغ زنده در واحدهای تولیدی بین ۸۴ تا ۹۲ هزار تومان است. اما پس از عبور از مراحل مختلف توزیع، محصول نهایی با نرخهای ۱۳۰ تا ۱۵۵ هزار تومان به مصرفکننده میرسد. این شکاف قیمتی، بیشتر از اینکه به عوامل تولید وابسته باشد، نتیجه شبکه توزیع پیچیده و سیاستگذاری دستوری است.
وی همچنین به موضوع «فروش دو فاکتوری» در میدان بهمن اشاره کرد و افزود: صدور فاکتورهای غیرواقعی یکی از تبعات مستقیم سیاستهای دستوری است که نه تنها کمکی به ساماندهی به بازار نمیکند، بلکه وضعیت را پیچیدهتر و ملتهبتر میسازد.
راهکارهای پیشنهادی برای کنترل بازار مرغ
فعالان صنعت مرغداری معتقدند بازگشت به ثبات در بازار مرغ نیازمند ایجاد شفافیت در سامانه بازارگاه، حذف واسطهها و ارائه نهادهها با نرخ واقعی به تولیدکنندگان است. تنها با انجام این اقدامات میتوان انتظار داشت قیمت مرغ در سطح بازار به نرخ منطقی نزدیک شده و امنیت غذایی خانوادهها حفظ شود.