بحران قیمت میوه و سبزیجات/ خیار و کاهو در صدر گرانی‌ها!
اقتصاد ایرانی: افت عرضه و افزایش قیمت خیار و کاهو در بازار، نگرانی‌هایی را درباره نقش تورم، صادرات و نوسانات طبیعی ایجاد کرده است؛ رئیس اتحادیه میوه‌فروشان تأکید دارد که عوامل متعددی بر گرانی این محصولات تأثیرگذار بوده‌اند.
در حال حاضر، میوه و سبزیجات به دسته‌ای از کالاهایی تبدیل شده‌اند که قیمت آن‌ها نه بر اساس الگوی عرضه و تقاضا یا تغییر فصل، بلکه تحت تأثیر تورم کلی در اقتصاد، دچار افزایش نرخ می‌شود. روند تغییرات قیمت به گونه‌ای است که پیش‌بینی برای کاهش یا افزایش قیمت‌ها بر اساس اطلاعات قبلی دشوار شده و مردم هر روز منتظر افزایش بیشتر قیمت‌ها هستند.
کمبود عرضه و افزایش چشمگیر قیمت خیار و کاهو
مشاهدات نشان می‌دهد که میزان *عرضه خیار* و *کاهو* به بازار، با کاهش قابل توجهی مواجه بوده است، تا حدی که عرضه این محصولات نسبت به ماه قبل تا ۵۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش عرضه به افزایش ۵۰ درصدی قیمت‌ها منجر شده است. اکنون قیمت هر کیلو خیار در میدان مرکزی تره‌بار بین ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است؛ البته، این نرخ در خرده‌فروشی‌ها و وبسایت‌های فروش حتی به ۱۳۵ هزار تومان نیز می‌رسد.
پیش‌تر، قیمت عمده‌فروشی *خیار گلخانه‌ای* تا ماه قبل بین ۱۵ تا ۳۰ هزار تومان بود، اما اکنون این محصول در بازار میوه و تره‌بار به ۵۰ هزار تومان رسیده و در خرده‌فروشی‌ها تا ۱۳۵ هزار تومان به فروش می‌رسد. این افزایش قابل توجه نشان‌دهنده رشد حدوداً ۲ تا ۳ برابر قیمت نسبت به سال گذشته است. همچنین، قیمت *کاهو* نیز با افزایش بی‌سابقه‌ای مواجه شده است. این محصول که تا یک ماه گذشته بین ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان به فروش می‌رسید، اکنون در میدان مرکزی میوه و تره‌بار تا حدود ۷۵ تا ۱۲۷ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.
تغییر الگوی خرید و مصرف مردم
با این افزایش قیمت‌ها، *الگوی خرید مردم* نیز دستخوش تغییراتی شده است. بسیاری از خریداران اذعان دارند که اگر پیش‌تر قادر بودند مصرف چند روز آینده خود را در یک خرید تأمین کنند، اکنون تنها چند عدد میوه خریداری می‌کنند. زمانی میوه و سبزیجات به‌راحتی در سبد غذایی قرار داشتند، اما امروزه این کالاها، به دلیل گرانی، رفته رفته به کالاهایی لوکس تبدیل شده‌اند. بسیاری از مردم با اشاره به گرانی سایر مواد غذایی از جمله گوشت و حبوبات، نیاز به میوه و سبزیجات را بیش از گذشته حس می‌کنند و همچنان تلاش دارند این اقلام را در سفره‌های خود نگه دارند.
از سوی دیگر، *میوه‌فروشان* نیز از وضعیت کنونی ناراضی هستند. آن‌ها از کاهش تعداد مشتریان و افزایش ضایعات میوه‌ها شکایت دارند و بیان می‌کنند که ناچار به فروش محصولات با قیمت پایین‌تر از هزینه خرید برای جلوگیری از ضرر بیشتر هستند. اما در این حالت، نه فروشنده سود می‌کند و نه مشتری از کیفیت محصول رضایت دارد.
بررسی دلایل گرانی از دید رئیس اتحادیه میوه‌فروشان
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه‌فروشان، در خصوص علت افزایش قیمت‌ها توضیح داد که تغییرات فصلی در نرخ میوه‌ها تأثیرگذار است. به‌طور معمول، قیمت‌ها در فصل پاییز نسبت به بهار مناسب‌تر می‌شوند، اما در سال جاری حتی در اوج تابستان نیز شرایط مناسب‌تری بوجود نیامد. او اشاره کرد که این گرانی‌ها فقط ناشی از تغییر فصل نیستند، بلکه ناشی از ترکیبی از تورم عمومی اقتصادی و هزینه‌های تولید همچون گرانی کود، بذر و دستمزدها است.
کارگر همچنین افزود که *تورم اقتصادی* و عدم تعادل در قیمت‌های عمده‌فروشی و خرده‌فروشی موجب شده است که مردم نتوانند به راحتی میوه خریداری کنند و مجبور شوند تنها دو یا سه عدد تهیه کنند. به عقیده وی، میوه باید ارزان باشد و همیشه باید نسبت به سایر کالاها قیمت مناسب‌تری داشته باشد.
نقش صادرات در بحران قیمت‌ها
رئیس اتحادیه میوه‌فروشان بخشی از این افزایش قیمت را ناشی از *صادرات محصولات کشاورزی* دانست. او بیان کرد که این صادرات بر بازار داخلی تأثیر مستقیم داشته است و کاهش عرضه داخلی، افزایش قیمت‌ها را به دنبال دارد.
احتمال تکرار مشکلات سال گذشته
کارگر همچنین درباره احتمال تکرار مشکلاتی مشابه سال گذشته در خصوص پیاز و سیب‌زمینی با آغاز فصل سرما هشدار داد. وی معتقد است که عدم *برنامه‌ریزی دقیق در بخش کشاورزی* باعث می‌شود که با کاهش تولید و افزایش تقاضا، مشکلاتی مانند سال گذشته رخ دهد. علاوه بر این، خرید محصولات در نواحی مرزی با دلار نیز کاهش عرضه داخلی را تشدید می‌کند.
ضرورت حمایت از کشاورزان
در پایان، کارگر از ناکافی بودن حمایت‌ها از کشاورزان انتقاد کرد. او تأکید کرد که اگر مرجعی وجود داشت که به کشاورزان تضمین می‌داد محصولاتشان را در صورت مشکل به قیمت مناسب خریداری می‌کند، شاهد نوسانات کمتری در بازار بودیم. اما اکنون، کشاورزان به دلیل نبود حمایت مناسب، گاهی بیش از نیاز کشت می‌کنند و گاهی کمتر، که این شرایط ناپایدار به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود.
