آیا دولت برای مرحله پنجم کالابرگ آماده است؟
اقتصاد ایرانی: مرحله پنجم طرح یارانه معیشتی کالابرگ الکترونیکی در حالی به دلیل چالش تأمین اعتبار دولت همچنان بلاتکلیف است که فشار اقتصادی بر خانواده‌های ایرانی روزبه‌روز بیشتر می‌شود و میلیون‌ها نفر در انتظار آغاز این مرحله هستند.
چندین هفته از اتمام مرحله چهارم طرح یارانه معیشتی کالابرگ الکترونیکی گذشته است، اما همچنان خبری از آغاز مرحله جدید نیست. این طرح که با هدف حمایت از معیشت خانواده‌ها اجرایی شد، تاکنون چهار دوره را پشت سر گذاشته و بسیاری از خانواده‌ها منتظر شارژ مجدد اعتبارهای ۳۵۰ و ۵۰۰ هزار تومانی هستند.
راه‌اندازی اولیه کالابرگ؛ از استقراض تا اجرا
طرح کالابرگ الکترونیکی در ابتدای سال گذشته با استقراض یک میلیارد دلاری از صندوق توسعه ملی آغاز شد. دو مرحله نخست با اعطای اعتبارهای ۳۵۰ و ۵۰۰ هزار تومانی به مشمولان، اجرایی شد، اما در ادامه مسیر با موانعی روبه‌رو شد. پس از کشمکش‌های چند هفته‌ای میان وزارت رفاه و سایر نهادهای دولتی، مرحله سوم بالاخره در تیرماه برای سه دهک اول راه‌اندازی و به تدریج در تاریخ‌های ۳۰ تیر و ۶ مرداد، سایر دهک‌ها نیز مشمول طرح شدند. مرحله چهارم نیز در روزهای پایانی شهریورماه عملیاتی شد، اما عدم اعلام زمان مشخص برای مرحله پنجم، ابهامات زیادی را به وجود آورده است.
موضع مجلس در برابر کالابرگ؛ عدالت‌محوری یا شعار؟
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، اخیراً بار دیگر بر ضرورت اجرای سریع طرح کالابرگ تأکید کرده است. او این طرح را ابزاری جهت کاهش فشار اقتصادی بر مردم و پاسخی به مطالبات مقام معظم رهبری دانسته است. قالیباف گفت: «کالابرگ می‌تواند با تثبیت قیمت کالاهای اساسی و جبران مابه‌التفاوت توسط دولت، قدرت خرید خانوارها را حفظ کند و از اتلاف منابع ارزی جلوگیری به عمل آورد.» اما چالش اصلی دولت در این زمینه، فراهم کردن منابع مالی موردنیاز برای ادامه این طرح است.
چالش مالی دولت؛ کسری بودجه و احتمال استقراض
مطابق قانون بودجه، دولت موظف به حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی و تأمین منابع مالی لازم برای کالابرگ سه دهک پایینی است. با این حال، روند شناسایی و حذف یارانه‌بگیران پردرآمد بسیار آهسته پیش می‌رود. تاکنون تنها حدود ۶ میلیون نفر از دریافت یارانه حذف شده‌اند، در حالی که همچنان بیش از ۱۰ میلیون نفر از دهک‌های بالای درآمدی یارانه می‌گیرند. حتی چنانچه حذف‌ها کامل شود، آزادسازی این منابع برای پوشش نیاز هفت دهک پایینی کافی نخواهد بود. این چالش باعث مطرح‌شدن احتمال استقراض دوباره از صندوق توسعه ملی شده که این اقدام در تضاد با فلسفه وجودی این صندوق یعنی حمایت از توسعه اقتصادی است.
چشم‌انداز طرح کالابرگ؛ وعده‌ها و واقعیت‌ها
با وجود تأکیدات مجلس و نیاز بسیار خانوارها به حمایت معیشتی، زمان اجرای مرحله پنجم کالابرگ هنوز مشخص نیست. آیا دولت موفق به عبور از موانع مالی خواهد شد و می‌تواند اعتبارهای ۳۵۰ و ۵۰۰ هزار تومانی را دوباره به کارت‌های خانوارها واریز کند؟ پاسخ به این پرسش، وابسته به تصمیم‌های آتی دولت و توانایی آن در مدیریت بهینه منابع مالی است.
