فوری و باورنکردنی/ کارگران صاحب‌خانه می‌شوند!
اقتصاد ایرانی: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اجرای طرح "صنعت‌شهر" قدمی تازه در خانه‌دار کردن کارگران و شاغلان واحدهای تولیدی برداشته است؛ این طرح با الگوگیری از تجربه موفق دهه ۶۰، می‌تواند با کاهش هزینه‌های زندگی و تقویت اشتغال، گامی موثر در بهبود بازار کار کشور باشد.
طرح صنعت شهر با هدف تأمین مسکن برای کارگران و شاغلان واحدهای تولیدی، صنایع، نواحی و شهرک‌های صنعتی، طی سال‌های اخیر در دستور کار قرار گرفته است. اجرای این طرح در قالب نهضت ملی مسکن در برخی استان‌ها به خانه‌دار شدن کارگران و کارکنان واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی، کارخانجات بزرگ و مناطق ویژه اقتصادی منجر شده است.
نقش کارفرمایان در تأمین مسکن کارگران
در گذشته، کارفرمایان با تخصیص اعتبار و کمک‌های مالی، به کارگران برای خرید یا ساخت مسکن کمک می‌کردند. این کمک‌ها معمولاً از حقوق ماهانه کارگران کسر می‌شد. همچنین کارفرمایان با استفاده از اعتبار خود، ضمانت بانک‌ها را انجام می‌دادند تا کارگران بتوانند سریع‌تر صاحب خانه شوند.
ظرفیت تعاونی‌های مسکن در خانه‌دار کردن کارگران
طبق آمارهای وزارت تعاون، بیش از ۱۰ هزار تعاونی مسکن در کشور فعال هستند که بستر مناسبی برای خانه‌دار شدن اقشار مختلف جامعه، به ویژه کارگران ، فراهم می‌کنند. نقش این تعاونی‌ها در ایجاد مسکن ارزان می‌تواند به عنوان یک ابزار مقرون‌به‌صرفه و مؤثر به کار گرفته شود.
طرح صنعت شهر؛ الگوی جدید برای حل مشکل مسکن کارگران
محمد چکشیان، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اخیراً در سفر خود به استان یزد اعلام کرد که پس از تأکید مقام معظم رهبری بر حل مشکل مسکن کارگران، طرح "صنعت شهر" به عنوان یک الگوی جدید برای ساخت مسکن کارگری در دستور کار قرار گرفته است. بر اساس تفاهم‌نامه جدید وزارت تعاون و وزارت راه و شهرسازی، برنامه‌ریزی برای ساخت ۵۱۷ هزار واحد مسکن کارگری در سطح کشور انجام شده است.
مزایای طرح صنعت شهر
بنابر گفته معاون وزیر تعاون، مسکن، مهم‌ترین دغدغه معیشتی کارگران محسوب می‌شود. اگر این طرح به شکل پایدار اجرا شود، می‌تواند تا حد زیادی مشکلات مسکن و معیشت کارگران را برطرف کند.
ساخت مسکن در نزدیکی محل کار یعنی در جوار کارخانجات و صنایع، هزینه‌های مرتبط با رفت و آمد و اجاره‌بهای کارگران را کاهش داده و امکان ایجاد شرایط بهتر برای زندگی و تولید را فراهم می‌آورد.
اقدام دولت برای تأمین زمین در شهرک‌های صنعتی
معاونت روابط کار وزارت تعاون پیش‌تر از اختصاص زمین‌های اطراف شهرک‌های صنعتی برای ساخت مسکن کارگری خبر داده بود که شامل تدابیر مناسبی برای اختصاص زمین‌های داخل شهرها نیز می‌شود.
جدول: تفاوت طرح‌های مسکن برای کارگران
طرح ویژگی‌ها هدف
| نهضت ملی مسکن | تأمین مسکن برای اقشار عمومی | رفع بحران مسکن |
| طرح صنعت شهر | ساخت مسکن برای کارگران در شهرک‌های صنعتی | خانه‌دار کردن پرسنل واحدهای تولیدی |
تجربه‌های پیشین در ساخت مسکن کارگری
به گفته ولی الله صالحی، کارشناس حوزه کار، در گذشته شهرک‌هایی در کنار کارخانه‌های بزرگ ایجاد می‌شد که کارگران می‌توانستند در این واحدهای مسکونی ساکن شوند و دغدغه‌ای بابت رفت و آمد نداشته باشند. این ابتکار باعث تسهیل کار و افزایش بهره‌وری در تولید می‌شد.
چالش‌ها و الزامات اجرای طرح صنعت شهر
ساخت واحدهای مسکونی در نزدیکی کارخانه‌ها نیازمند زیرساخت‌های لازم مانند آب، برق و گاز و همچنین امکانات درمانی، رفاهی و آموزشی است. استقبال کارگران از زندگی در این مناطق نیز بستگی به توانایی آنها در پرداخت اقساط وام بانکی و هزینه‌های جانبی دارد.
چشم‌انداز طرح در آینده
به گفته کارشناسان، احیای سنت ساخت مسکن کارگری، که در دهه ۶۰ رایج بود، راهکاری مؤثر برای کاهش هزینه‌های زندگی و افزایش ماندگاری کارگران در واحدهای صنعتی خواهد بود. این طرح، همراه با اختصاص زمین ارزان قیمت و توسعه تعاونی‌های مسکن، می‌تواند گامی مثبت در جهت خانه‌دار شدن جامعه کارگری باشد.
