کاهش قیمت مسکن با تصمیمات جدید/ آیا وعده‌ها عملی می‌شوند؟

اعطای تراکم مازاد در شهری چون تهران که جمعیت آن هم اکنون نیز فراتر از ظرفیت پیش‌بینی شده در طرح جامع قرار دارد، می‌تواند چالش‌های زندگی در پایتخت را افزایش دهد و مشکلات غیرقابل حل برای آینده ایجاد کند.

رکود اقتصادی و تأثیر آن بر مسکن

رکود در صنعت ساختمان و معاملات مسکن تبدیل به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور شده است؛ این وضعیت همراه با تورم بالا و کاهش توان مالی خانواده‌ها باعث شده که دستیابی به خانه، برای بسیاری از مردم به‌ویژه ساکنان کلان‌شهرها به رویای دست‌نیافتنی تبدیل شود.

وعده‌های مدیریت شهری برای بهبود وضعیت

در چنین شرایطی، مدیریت شهری با هدف رونق ساخت‌وساز و کاهش قیمت مسکن، به اعطای تراکم مازاد در برخی از مناطق شهر تهران روی آورده است. این روش اگر بتواند شوک مثبتی به ساخت‌وساز وارد کند، نمی‌تواند تأثیری پایدار بر این صنعت برجای بگذارد؛ زیرا کلید اصلی حل رکود در این بخش، افزایش توان خرید مصرف‌کننده است. با توجه به افزایش متوالی قیمت‌ها و فاصله گرفتن دهک‌های درآمدی پایین‌تر از توان خرید مسکن، نمی‌توان تنها از طریق افزایش عرضه به بازار رونق بخشید.

چالش‌ها و پیامدهای تراکم مازاد

سوال اساسی این است که اعطای تراکم مازاد به سود چه کسی خواهد بود؟ این موضوع به یکی از محورهای مناقشه بین کارشناسان تبدیل شده است. اگرچه حامیان این طرح به کاهش احتمالی قیمت مسکن اشاره می‌کنند، مخالفان معتقدند که تراکم مازاد سودی برای اقشار متوسط و کم‌درآمد ندارد و بیشتر منافع آن به سازندگان، مالکان زمین و مدیریت شهری می‌رسد.

سودآوری تراکم مازاد برای ذی‌نفعان

مدیریت شهری با دریافت عوارض اعطای تراکم و ایجاد منابع مالی، از این موضوع منتفع می‌شود. همچنین مالکان زمین و سازندگان نیز از افزایش ارزش زمین و بالارفتن حاشیه سود، بهره خواهند برد. ساخت یک طبقه اضافه می‌تواند سود سازنده را تا ۱.۵ برابر افزایش دهد.

ضرر شهروندان و جامعه

اما از سوی دیگر، شهروندان معمولی با کاهش کیفیت زندگی، شلوغی بیشتر و کاهش سرانه خدمات شهری مواجه می‌شوند. در واقع این طرح به افزایش جمعیت و فشار بر زیرساخت‌های موجود منجر خواهد شد. از همین رو، این سیاست ممکن است برخلاف ادعاهای مطرح شده، اثری قابل توجه بر کاهش قیمت مسکن نداشته باشد.

ساخت واحدهای مسکونی بیشتر با هزینه مشخص، سازنده را به سمت کاهش قیمت عرضه نمی‌برد. هدف از این اقدامات، افزایش سود سازنده بوده که به شکلی مستقیم بر قیمت خرید خانه‌ها نیز تأثیری ندارد.