طرح عجیب بنزین به نفر؛ راهکاری که همه را شوکه کرد

در شرایط امروز که دولت در تلاش است تا مسئله مهم قیمت‌گذاری و مصرف بنزین را مدیریت کند، کارشناسان مطرح حوزه انرژی معتقد هستند که طرحی به نام «بنزین به‌نفر» می‌تواند به طور هم‌زمان منجر به کاهش مصرف سوخت، مدیریت هزینه‌ها و ارتقای درآمد شهروندان شود. این طرح مدرن بر این اساس ساخته شده است که هر شهروند کشور، سهمیه‌ای معادل یک لیتر بنزین یارانه‌ای در روز یا به عبارتی حدود ۳۰ لیتر در ماه دریافت کند. این سهمیه می‌تواند برای استفاده شخصی باشد یا کاملاً آزادانه در بازار بورس انرژی به فروش برسد.

تأثیر مثبت برای خانواده‌ها در طرح بنزین به‌نفر

با اجرایی شدن این برنامه، یک خانواده با سه عضو و سهمیه ۹۰ لیتر بنزین در ماه، قادر خواهد بود مقدار باقی‌مانده سهمیه خود را در بازار آزاد و به همان قیمت تعیین شده بفروشد. این سازوکار جدید باعث می‌شود حتی خانواده‌هایی که وسائل نقلیه ندارند، از یارانه سوخت بهره‌مند گردند. از ویژگی مهم این طرح، حذف اثر تورمی بر یارانه است که به دلیل ارتباط مستقیم ارزش ریالی سهمیه با قیمت آزاد بنزین، اتفاق می‌افتد.

ارائه راهکاری برای برون‌رفت از چالش قیمت‌گذاری بنزین

حسین حیدریان ، از متخصصان انرژی، تأکید دارد که سیستم غلط و ناکارآمد در قیمت‌گذاری بنزین منجر به مشکلات بسیاری در تنظیم سیاست‌های اقتصادی کشور شده است. او بر این باور است که هر بار که موضوع افزایش قیمت سوخت مطرح می‌شود، نگرانی عمومی افزایش می‌یابد و باعث واکنش‌های فوری دولت برای آرام کردن فضا می‌شود. در این میان، تنها راه قابل اجرا که از سوی مردم نیز حمایت خواهد شد، همان طرح بنزین به‌نفر است.

طبق این برنامه، یارانه سوخت به صورت عادلانه توزیع خواهد شد و افراد می‌توانند خودشان تصمیم بگیرند که سهمیه دریافت شده را چگونه مصرف کنند. در عین حال، بخش حمل و نقل عمومی به جای بنزین از سوخت‌های جایگزینی مانند CNG، LPG یا برق بهره‌مند خواهند شد تا کمترین وابستگی به بنزین ایجاد شود.

نقش سوخت جایگزین در کاهش مصرف بنزین

در طرح «بنزین به‌نفر»، برای تاکسی‌ها، وانت‌ها و کامیون‌ها، سهمیه‌ای جداگانه برای سوخت‌های جایگزین در نظر گرفته شده تا فشار بر مصرف بنزین کم شود. این امر نه تنها موجب کاهش مصرف بنزین خواهد شد بلکه وضعیت بخش حمل و نقل عمومی را شفاف‌تر می‌کند. همچنین سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه زیرساخت‌های مربوط به سوخت‌های جایگزین اقتصادی‌تر شده و زمینه حذف خودروهای از کار افتاده و فرسوده نیز فراهم می‌آید.

اصلاح سیاست‌های اقتصادی بدون ایجاد شوک

در این مدل، آزادسازی قیمت بنزین در سهمیه‌های غیرمصرفی خانوار، تأثیری بر نرخ کرایه‌های حمل‌ونقل عمومی نخواهد داشت زیرا قیمت سوخت‌های جایگزین به شکل متناسب با تورم تعدیل می‌شود. اما هزینه استفاده شخصی، مانند سفرهای تک‌سرنشین، افزایش می‌یابد و مردم به سمت صرفه‌جویی و مدیریت مصرف سوق داده می‌شوند. این تغییرات به کاهش ترافیک، کاهش آلودگی هوا و بهبود وضعیت مصرف سوخت منجر خواهد شد.

حیدریان تأکید می‌کند که برنامه بنزین به‌نفر می‌تواند به عنوان مسیر اصلی در اصلاح وضعیت سوخت کشور باشد. این طرح اصولی و علمی باعث می‌شود بدون شوک قیمتی، مصرف بهینه شده و درآمد اقتصادی مردم نیز افزایش یابد. از طرف دیگر دولت نیز از قیمت‌گذاری دستوری سوخت رها خواهد شد و انرژی مصرفی برای حمل‌ونقل عمومی از طریق سوخت‌های جایگزین تامین خواهد گردید.