نحوه دریافت گواهینامه + شرایط، مدارک و هزینهها
اقتصاد ایرانی ؛ گواهینامه رانندگی نه تنها یک مدرک هویتی رسمی است، بلکه شرط لازم برای رانندگی قانونی در ایران محسوب میشود. در این مقاله، نحوه دریافت گواهینامه رانندگی، انواع آن، شرایط سنی، مدارک لازم، مراحل آزمون و هزینهها بهطور کامل و دقیق بررسی شده است تا شما با تمام جزئیات لازم برای دریافت یا تمدید گواهینامه خود آشنا شوید.
گواهینامه رانندگی یکی از مدارک هویتی رسمی است که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا صادر میشود. داشتن گواهینامه رانندگی برای استفاده از وسایل نقلیه الزامی است، زیرا این مدرک نشاندهنده مهارت و توانایی فرد در رانندگی با خودروهای مختلف است. برای نحوه دریافت گواهینامه رانندگی لازم است با شرایط و مراحل آن آشنا باشید. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم اهمیت دریافت گواهینامه رانندگی، قوانین و شرایط صدور آن را بررسی کنیم. ادامه این مقاله را از دست ندهید.

انواع گواهینامه رانندگی در ایران
در ابتدا ۶ نوع گواهینامه وجود داشت، اما با اصلاح قوانین راهنمایی و رانندگی، این تعداد به سه نوع اصلی کاهش یافت:
گواهینامه پایه یک: خودروهای سنگین
گواهینامه پایه دو: خودروهای نیمهسنگین
گواهینامه پایه سه: خودروهای سواری، ون یا وانت
گواهینامه ویژه: وسایل نقلیه کارگاهی و صنعتی

شرایط جدید صدور گواهینامه در سال ۱۴۰۴
پلیس راهور فراجا در سال ۱۴۰۴ تغییراتی در قوانین صدور گواهینامه اعمال کرده است:
عدم نیاز به کارت پایان خدمت برای متقاضیان مرد
افزایش سن دریافت گواهینامه پایه یک از ۲۳ به ۲۵ سال
محدودیت رانندگی شبانه برای رانندگان جدید در سه ماه اول (۱۲ شب تا ۵ صبح)
الزام همراهی راننده مجرب در سفرهای برونشهری در سه ماه اول
رتبهبندی گواهینامهها در سه سطح ۱، ۲ و ۳
ارائه بخشی از آموزشها به صورت آنلاین
رنگبندی گواهینامهها با هدف اصلاح قوانین رسیدگی به تخلفات رانندگی

طرح رنگبندی گواهینامهها
در پاییز ۱۴۰۲، رئیس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور فراجا از صدور گواهینامهها در سه رنگ خبر داد. این طرح با هدف ایجاد انگیزه برای رعایت قوانین رانندگی اجرا شد و مزایایی مانند تخفیف بیمهای برای دارندگان گواهینامه طلایی دارد. جزئیات این طرح:
سفید: پایه اولیه، به ازای هر روز بدون تخلف، یک امتیاز دریافت میشود و زمینه دریافت کارت نقرهای را فراهم میکند
نقرهای: رانندگان با عملکرد عالی، از مزایایی مانند تخفیف ۱۰ درصدی بیمه خودرو، عوارض آزادراهی و سالانه، و کاهش هزینه معاینه فنی برخوردار میشوند و میتوانند به عنوان پلیس نامحسوس با نیروی انتظامی همکاری کنند
طلایی: رانندگان حرفهای با رانندگی عالی، شامل تخفیف ۲۰ درصدی بیمه، تخفیف ۱۰ درصدی عوارض آزادراهی و تخلفات، تخفیفات ویژه استفاده از اماکن تفریحی و اولویت استخدامی در دستگاههای دولتی هستند

این طرح با هدف ارزشگذاری به عملکرد رانندگان قانونمند اجرایی شده است.
نحوه دریافت گواهینامه رانندگی و مدارک لازم
گواهینامه پایه یک (خودروهای سنگین)
برای نحوه دریافت گواهینامه پایه یک، ابتدا باید گواهینامه پایه ۲ داشته باشید. این گواهینامه امکان رانندگی با خودروهای سنگین با ظرفیت بار بیش از ۶ تن و وسایل نقلیه با بیش از ۲۶ نفر را فراهم میکند.
شرایط دریافت:
گذشت دو سال از دریافت گواهینامه پایه ۲
سن ۲۵ سال تمام
گذراندن دورههای عملی و نظری پایه یک
قبولی در آزمون آییننامه و عملی
مدارک مورد نیاز:
اصل گواهینامه پایه ۲
اصل و کپی مدارک شناسایی (کارت ملی و شناسنامه)
کپی صفحه توضیحات شناسنامه در صورت نیاز
۸ قطعه عکس ۴*۳ با زمینه روشن، صورت کامل و بدون عینک
گواهینامه پایه دو (خودروهای نیمهسنگین)
برای نحوه دریافت گواهینامه پایه دو، داشتن گواهینامه پایه ۳ پیشنیاز است. این گواهینامه امکان رانندگی با خودروهایی مانند میدلباس و کامیونتهای زیر ۶ تن را فراهم میکند.
شرایط دریافت:
سن ۲۳ سال تمام
گذشت دو سال از زمان دریافت گواهینامه پایه ۳
گذراندن دورههای نظری و عملی
ارائه آزمایش اعتیاد
قبولی در آزمونهای نظری و عملی
مدارک مورد نیاز:
اصل گواهینامه پایه ۳ با حداقل ۶ ماه اعتبار
اصل و کپی مدارک شناسایی
کپی توضیحات شناسنامه در صورت نیاز
۸ قطعه عکس تمام رخ بدون عینک
گواهینامه پایه سه (خودروهای سواری، ون و وانت)
برای نحوه دریافت گواهینامه پایه سه، امکان ثبت نام از سن ۱۸ سالگی وجود دارد. دارندگان این گواهینامه در سال اول نمیتوانند در جادههای برونشهری و شب رانندگی کنند.
۱۸ سال تمام داشته باشید.
اصل شناسنامه عکس دار به همراه یک کپی از صفحه اول و در صورت داشتن توضیحات، از صفحه توضیحات.
اصل کارت ملی یا تاییدیه صادره از اداره ثبت احوال.
هشت قطعه عکس ۴×۳ جدید، مربوط به سال جاری، سیاه وسفید، تمام رخ، با زمینه روشن، بدون عینک،کلاه، کراوات و بدون روتوش.
گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع ذی صلاح پزشکی.
کارت گروه خون، صادره از مراکز پزشکی مجاز.
آدرس و کدپستی محل سکونت براساس مدارک معتبر (سند یا قبض آب، برق، تلفن).
فیش های بانکی پرداخت تعرفه های قانونی به حساب های تعیین شده به نام شخص متقاضی (آموزشگاه، شهرداری، نیروی انتظامی)
گواهینامه ویژه
برای نحوه دریافت گواهینامه ویژه، این مراحل باید طی شوند:
سن ۲۰ سال تمام
گذراندن دورههای آموزشی عملی و نظری
قبولی در آزمون ویژه
گواهینامه موتورسیکلت
برای نحوه دریافت گواهینامه موتورسیکلت:
سن ۱۸ سال تمام (برای موتورهای بالای ۲۰۰ سیسی: ۲۳ سال و گذشت ۳ سال از دریافت گواهینامه موتور)
ارائه گواهی سلامت جسم و روح
گذراندن دورههای عملی و نظری
قبولی در آزمونها
مراحل کلی نحوه دریافت گواهینامه
پایه ۱، ۲ و ۳
ثبت نام در آموزشگاه
انجام معاینات پزشکی
گذراندن کلاسهای آییننامه و فنی
قبولی در آزمون مقدماتی آییننامه
گذراندن ۱۲ جلسه کلاس عملی
قبولی در آزمون مقدماتی شهر
صدور گواهی مهارت و کاردکس
قبولی در آزمون اصلی آییننامه و شهر
صدور گواهینامه رانندگی
گواهینامه ویژه
ثبت نام
شرکت در کلاسهای نظری (۵ جلسه آییننامه و ۶ جلسه فنی)
قبولی در آزمون مقدماتی آییننامه
گذراندن ۱۰ جلسه کلاس مهارت رانندگی
ثبت نام برای آزمونهای رانندگی
صدور فرم درخواست گواهینامه
قبولی در آزمون آییننامه و مهارت
صدور گواهینامه ویژه
شرایط سنی، هزینه و اعتبار گواهینامهها
شرایط سنی دریافت گواهینامه:
نوع گواهینامه حداقل سن
موتورسیکلت ۱۸ سال
پایه یک ۲۵ سال
پایه دو ۲۴ سال
پایه سه ۱۸ سال
ویژه ۲۰ سال
هزینه دریافت گواهینامه در سال ۱۴۰۴:
کلاس تئوری ۱۵ تا ۱۷ ساعت: ۱.۲ میلیون تومان
کلاس عملی ۱۲ جلسه: ۴ تا ۵ میلیون تومان
تمبر: ۴۰ هزار تومان
آزمون آییننامه مردودی: ۵ هزار تومان
آزمون عملی مردودی: ۱۵۰ هزار تومان
چشم پزشکی و آزمایش خون: ۲۰۰ هزار تومان
خرید کتاب آییننامه
جمع هزینهها: حدود ۵.۸ تا ۶.۵ میلیون تومان
مدت اعتبار: تمامی گواهینامهها ۱۰ سال اعتبار دارند و پس از پایان این مدت قابل تمدید هستند.
نکات مهم
گواهینامه بدون اعتبار یا مفقود برای بیمه مسئولیت ندارد
از مرداد ۱۴۰۴، ارائه گواهی سلامت روان برای صدور گواهینامه حذف شده است و تنها در موارد خاص بررسی میشود