افزایش نرخ بنزین تأیید شد؛ تغییرات سهمیه کارت سوخت در راه است
اقتصادایرانی: آیا قیمت بنزین افزایش می‌یابد؟ بررسی تازه‌ترین اظهارات وزیر نفت درباره تغییر در نرخ و سهمیه‌بندی سوخت، ابهامات و گمانه‌زنی‌ها را افزایش داده است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، این روزها گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره افزایش قیمت بنزین و تغییرات سهمیه‌بندی کارت‌های سوخت به گوش می‌رسد. آخرین اظهارنظرها از سوی وزیر نفت، آقای محسن پاک‌نژاد، در حاشیه نشست برنامه هفتم توسعه، روشن‌گر برخی از ابهامات بوده است.
موضع‌گیری وزیر نفت؛ تأکید یا تأیید؟
اظهارات اخیر وزیر نفت، به دو شکل قابل تفسیر است؛ شایعات موجود پیرامون این موضوع یا مورد تأیید تلویحی قرار گرفته‌اند یا دست‌کم تاکیدی بر بررسی آن‌ها شده است. در این میان، نماینده مجلس، آقای میثم ظهوریان، چنین گفته است: "قیمت سهمیه‌ای برای مصرف ۶۰ و ۱۰۰ لیتر تغییری نخواهد داشت، اما مصرف بیشتر از این حجم، با قیمت ۵۰۰۰ تومان عرضه خواهد شد. همچنین، ممکن است عرضه بنزین سوپر به بخش خصوصی سپرده شود که قیمت آن تقریباً به ۴۰ هزار تومان می‌رسد."
تغییر یا ثبات میزان سهمیه کارت‌های شخصی؟
وزیر نفت در رابطه با سهمیه‌بندی کارت‌های سوخت بیان کرد: "فعلاً تغییری در مقدار سهمیه و قیمت مصرف سهمیه‌ای در کارت‌های شخصی وجود نخواهد داشت."
این اظهارنظر، در عین آرامش‌بخشی به بازار، به دلیل وجود کلمه‌هایی نظیر "فعلاً"، فضای عدم قطعیت را تقویت کرده و نشانگر آن است که تغییراتی ممکن است در آینده اعمال شود.
تکذیب شایعات بالا رفتن قیمت بنزین؟
در مصاحبه‌ای دیگر، وزیر نفت به شایعات موجود در فضای مجازی پرداخت و گفت: "این شایعات را تکذیب نمی‌کنم؛ موارد مختلفی در حال بررسی کارشناسی است."
این اظهار، نشانگر تضادی در اعلام مواضع است. تکذیب نکردن شایعات، می‌تواند نشانه‌ای از قطعیت بررسی احتمالات باشد. در همین حال، محدود بودن اختیارات وزارت نفت در حوزه قیمت‌گذاری مشخص می‌کند که هرگونه تغییری نیازمند موافقت و تصمیم‌گیری نهادهای بالادستی است.
جایگاه دولت در مدیریت قیمت حامل‌های انرژی
محسن پاک‌نژاد تصریح کرد: "اصلاح قیمت حامل‌های انرژی تابعی از تصمیمات کلان دولت است و وزارت نفت به‌تنهایی توان اجرای چنین تغییراتی را ندارد." وی همچنین بر ضرورت هماهنگی با ساختار کلی برنامه هفتم توسعه، به‌ویژه اصلاح یارانه‌ها و بودجه، تأکید کرد.
تحلیل اقتصادی تغییرات بازار سوخت
در چارچوب برنامه هفتم، دولت موظف به کاهش فاصله قیمت داخلی بنزین تا قیمت‌های جهانی است. این الزام، زمینه را برای تغییرات قیمتی در آینده مهیا می‌کند.
دو سناریو محتمل
با توجه به اظهار نظرهای رسمی، دو سناریوی اصلی برای آینده قابل تصور است:
حفظ شرایط جاری
در این سناریو، تغییری در سهمیه‌بندی تا پایان بررسی‌های کارشناسی و تصویب نهایی دولت رخ نخواهد داد.
- سهمیه‌های فعلی کارت‌های سوخت شخصی بدون تغییر باقی می‌مانند.
- قیمت آزاد بنزین دست‌نخورده خواهد ماند، مگر تغییرات ناگهانی توسط دولت.
تغییرات در میان‌مدت
چنانچه هدف از بررسی‌های کارشناسی، مدیریت مصرف و کاهش یارانه‌های پنهان باشد، این تغییرات ممکن است اعمال شود:
الف) کاهش سهمیه: از ۶۰ لیتر به ۴۰ یا ۵۰ لیتر در ماه، در جهت تشویق به مصرف کمتر.
ب) افزایش قیمت سهمیه: تصاعد تدریجی قیمت‌ها، مثلاً از ۱۵۰۰ تومان به ۱۸۰۰ تومان، برای کم کردن فاصله قیمت با نرخ آزاد.
ج) ارائه سهمیه جدید: سهمیه‌بندی‌های جدیدی با قیمت‌های متغیر و در راستای مدیریت مصرف سوخت ممکن است معرفی شود.
اگرچه افزایش قیمت بنزین حتمی به‌نظر می‌رسد، اجرای آن به زمان دقیق مشخصی موکول نشده است. بر همین اساس، سهمیه‌بندی‌های شخصی فعلاً پابرجاست، اما بررسی‌ها و مذاکرات درباره این موضوع همچنان ادامه دارد. عدم رد احتمال تغییرات، نشان می‌دهد که سناریو افزایش قیمت همچنان بر میز سیاست‌گذاری قرار دارد.
